Irlanda: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Unhanova (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
m →‎Historia: arranxiños​
Liña 77:
O [[século XIX]] e os inicios do [[século XX|XX]] viron o auxe do [[nacionalismo irlandés]], especialmente entre a poboación católica máis humilde. [[Daniel O'Connell]] dirixiu unha exitosa campaña non violenta para a emancipación católica. A subseguinte campaña para revogar a Acta de Unión fallou. Máis tarde [[Charles Stewart Parnell]] e outros nacionalistas fixeron unha campaña para acadar unha certa autonomía dentro da Unión, que foi pouco exitosa. Isto provocou o paso do nacionalismo moderado ó separatismo armado.
 
En [[1921]], trala [[Rebelión de Pascua de 1916]], e a subseguinte Guerraguerra Angloanglo-Irlandesairlandesa, foi asinado un tratado entre o Goberno Británico e os líderes da [[República Irlandesa]]. O tratado adoptou a solución de dous estados separados. De Irlanda do Norte pensábase que ía formar un estado autónomo dentro do novo estado libre irlandés a menos que optase polo non. A poboación protestante de Irlanda do Norte temía converterse nunha minoría dentro dun estado maioritariamente católico. Como se esperaba, optou por permanecer como parte do [[Reino Unido]]. Formouse unha comisión para establecer as fronteiras entre os dous estados irlandeses, pero foi abandonada cando recomendou unha maior flexibilidade. Os desacordos sobre o tratado comportaron un rexurdir do nacionalismo e consecuentemente á Guerraguerra Civilcivil, que rematou en 1923 coa derrota das forzas contrarias ó tratado.
 
O [[Tratado Anglo-Irlandés]] foi aprobado pola [[Dáil Éireann]] en decembro de 1921 pero foi rexeitado por unha gran minoría, o que levou á [[Guerraguerra Civilcivil Irlandesairlandesa]] que durou até 1923. En 1922, no medio desta guerra civil, o '''[[Estado Libre Irlandés]]''' comezou a existir. Nos seus primeiros anos o novo estado foi gobernado polos vencedores da guerra civil. De todos xeitos, nos anos 30 o [[Fianna Fáil]], o partido dos oponentes ó tratado, foi elixido para formar goberno. O partido introduciu unha nova [[Constitución irlandesa de 1937|constitución]] en 1937 que renomeou o estado como "'''Éire''' ou, en inglés, '''Ireland'''" ''(prefacio á Constitución)''.
 
O estado permaneceu neutral durante a [[Segundasegunda Guerraguerra Mundialmundial]], pero ofreceu algún apoio ós [[Aliados da Segunda Guerra Mundial|aliados]], especialmente en [[Irlanda do Norte]]. De todos xeitos, estímase que arredor de 50.000 voluntarios da república loitaron nas [[Forzas Armadas Británicas]][http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/3749629.stm] durante a Segundasegunda Guerraguerra Mundialmundial. En 1949, o estado irlandés declarouse dende aquel momento unha república e que debería ser chamado '''[[República de Irlanda]]'''. A República viuse afectada pola pobreza e a emigración até mediados dos 70. Os anos 90 viron o comezo dun éxito económico sen precedentes, nun fenómeno coñecido como o "[[Tigre céltico]]". Para comezos do [[século XXI]] tíñase convertido nun dos países máis ricos (en termos de [[renda per cápita]]) na [[Unión Europea]]. En outubro de [[2006]], houbo conversacións entre Irlanda e os [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] para negociar unha nova política de inmigración entre os dous países, en resposta ó crecemento da economía irlandesa e o desexo de moitos cidadáns americanos que querían moverse a Irlanda en busca de traballo.<ref>[http://news.yahoo.com/s/nm/20061025/pl_nm/ireland_usa_immigration_dc_1 Ireland considering immigration deal with U.S], Reuters, 25 de outubro de 2006</ref>
 
== Política ==