Imperio Español: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m {{Versaleta}}
m arranxiño
Liña 88:
Denomínase '''Imperio español''' ou '''Monarquía universal española'''{{#tag:ref|Esta denominación aplicábase para diferencialo do [[Sacro Imperio Romano Xermánico|Sacro Imperio]].<ref>Felipe Ruiz Martín. ''La monarquía de Felipe II''. Real Academia de la Historia. Madrid 2003. ISBN 978-84-95983-30-5 [http://books.google.es/books?id=jlJPsVc8UvQC&pg=PT466&lpg=PT466&dq=%22monarqu%C3%ADa+universal+espa%C3%B1ola%22&source=bl&ots=XPPt5tBscj&sig=fIRrDwKxlUx40M4Naqzsc-mx20E&hl=es&ei=MTpfS77JHIuOjAev6K22DA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7&ved=0CBsQ6AEwBg#v=onepage&q=%22monarqu%C3%ADa%20universal%20espa%C3%B1ola%22&f=false páxina 466.] {{es}}</ref>|group=Nota}} (comunmente simplificado como '''Monarquía hispánica''', '''Monarquía de España''' ou '''Monarquía española''') ó conxunto de territorios de [[España]] -ou das [[Monarquía Española|dinastías reinantes]] en España- en [[África]], [[Asia]], [[América]], [[Europa]] e [[Oceanía]] o longo da historia. Tras o [[descubrimento de América]] en 1492, España colonizou grandes extensións de territorio en [[Colonización española de América|América]], desde o actual suroeste dos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]], [[México]], e o [[Caribe (rexión)|Caribe]], ata [[América Central|Centroamérica]] e a maior parte de [[América do Sur|Suramérica]]. Estes territorios agrupáronse inicialmente en dous vicerreinados, o da [[Vicerreinado de Nova España|Nova España]] e o [[Vicerreinado do Perú|do Perú]]. Co descubrimento e asentamento de varios [[arquipélago]]s do [[Pacífico]] a finais do século {{Versaleta|xvi}}, incorporáronse ao imperio as [[Indias Orientais Españolas]] formadas por [[Filipinas]], [[Guam]] e as [[Illas Marianas]], así como as [[Illas Carolinas|Carolinas]] e [[Palau]] baixo a xurisdición da [[Vicerreinado de Nova España|Nova España]].
 
Alcanzou os 20 millóns de [[km²|quilómetros cadrados]] a finais do [[século XVIII|século {{Versaleta|xviii}}]], aínda que a súa máxima expansión produciuse entre os anos 1580 e 1640, durante os reinados de [[Filipe II de España|Filipe II]], [[Filipe III de España|III]] e [[Filipe IV de España|IV]]. Durante os séculos {{Versaleta|xvi}} e {{Versaleta|xvii}} creou unha estrutura propia, maisaínda así non se chamou [[imperialismo|imperio colonial]] ata o ano [[1768]],<ref group="Nota">En 1768 o informe de Croix fala de ''"uniformar o goberno destas grandes colonias coa da súa metrópole"'', sendo o primeiro documento coñecido que redefine os reinos de ''"Indias"'' como ''"colonias"''.</ref> sendo no [[século XIX|século {{Versaleta|xix}}]] cando adquire estrutura puramente [[Colonialismo|colonial]].
 
Non existe unha postura unánime entre os historiadores sobre os territorios concretos de [[España]] porque, en ocasións, resulta difícil delimitar se determinado lugar era parte de España ou formaba parte das posesións do [[rei de España]], ou se o territorio era unha posesión efectiva ou xurídica, en épocas que abarcan séculos, incorporados de forma distinta, [[Herdanza|herdados]] ou conquistados, e nas que non estaban igualmente definidas a diferenza entre as posesións do rei e as da [[nación]], como tampouco o estaba a facenda ou a herdanza nin o dereito internacional. Así, tradicionalmente considéranse os [[Países Baixos]] como parte do mesmo <ref>José N. Alcalá-Zamora. ''Felipe IV: El hombre y el reinado''. Real Academia de la Historia - Centro de Estudios Europa Hispánica, Madrid, 2005, ISBN 84-95983-67-2 [http://books.google.es/books?id=DwCxlCvT0L8C&pg=PA137&vq=portugal&dq=consejo+de+estado+polisinodial&source=gbs_search_s&cad=0#PPA137,M1 páxina 137 y ss.]</ref><ref>John Huxtable Elliott. ''España en Europa: Estudios de historia comparada''. Universidad de València Servicio de Publicaciones, 2002, ISBN 84-370-5493-1 [http://books.google.es/books?id=h-rlHXgCnAIC&pg=PA70&vq=reinos+provincias+monarqu%C3%ADa&dq=%25&source=gbs_search_s&cad=0 páxina 70]</ref> (tese maioritaria en [[España]] e os [[Países Baixos]] entre outros); pero existen autores como [[Henry Kamen]] que proclaman que eses territorios nunca se integraron no Imperio Español, senón nas posesións persoais dos [[Austrias]].<ref name="aventura1">[[Henry Kamen]], ''La aventura de la Historia'', nº 76, febreiro de [[2005]], [[El Mundo|Arlanza Edicións, S.A.]], [[Madrid]].{{es}}</ref> Malia todo, o que a [[Monarquía Hispánica]] fora unha monarquía autoritaria, case [[absolutismo|absolutista]], fai que a tese máis lóxica sexa a de que todas as posesións do rei, eran posesións da nación. De feito non se pode falar dunha separación do [[Escudo de España|escudo nacional]] e o [[Escudo de armas do rei de España|escudo real]] ata ben entrado o século XIX, o cal pon de manifesto que o rei de España era practicamente o mesmo que o estado, atendendo ás delimitacións do [[polisinodial|réxime polisinodial]] polo que se rexía o Imperio español.