Lingua akan: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{Info lingua
| nome = AkánAkan
| nomenativo =
| pronuncia =
Liña 25:
| sil =
}}
O '''akánakan''' é unha lingua, ou un conxunto de dialectos relacionados entre si, do grupo [[kwa]] que se fala en [[Ghana]], foi a lingua do imperio Ashanti<ref>Andrew Dalby, Dictionary of Languages. Bloomsbury, 1998, páxina 9</ref>
 
== Distribución xeográfica ==
Liña 31:
 
== Dialectos ==
Os dialectos literarios do akánakan son:
* [[Asante]]
* [[Fante]]
Liña 42:
* Dankyira
* Kwawu
O [[abrong]] de [[Costa do Marfil]] podería incluírse entre os dialectos akánakan, pero carece de forma escrita e hai a tendencia a consideralo unha lingua independente. O asante e o akuapem forman o twi.
 
== Usos sociais ==
As primeiras en dar forma escrita ao akánakan foron os europeos que se achegaron ás costas de Ghana, en [[1673]] fíxose un glosario de asante que se publicou en [[Lingua alemá|alemán]] e en [[1764]] realizouse unha gramática de asante que se publicou en [[Lingua dinamarquesa|danés]], ou o dicionario [[Johann Gottlieb Christaller]] en akuapem de [[1881]].<br /> Os primeiros misioneiros que se asentaron en Ghana escolleron o akuapem para publicaren gramáticas, dicionarios e literarura relixiosa, estas obras esparexéronse polo territorio asante, converténdose a escrita akuapem na utilizada no seu territorio ata os anos 1960 cando se desenvolveu a ortografía asante.<ref>Mary Esther Kropp Dakub ''Korle Meets the Sea: A Sociolinguistic History of Accra''. Oxford University Press, 1997, páxina 125</ref>
Cada dialecto ten a súa propia forma escrita, aínda que o [[Bureau of Ghanian languages]] unificou as ortografías akánakan en 1981 pero non chegou a implementarse, de feito só se publicou un libro <ref>Andrew Simpson ''Language and National Identity in Africa''. Oxford University Press, 2008, páxina 152</ref> con esa ortografía, o libro de himnos ''Kristofoɔ Ndwom Nwoma''. O akánakan é unha lingua promovida polo goberno ghanés, é a lingua de ensino nos primeiros tres niveis de ensino no seu territorio tradicional, ademais fóra del funciona como lingua vehicular e é materia de ensino en todo o país.<br />
Hai publicacións periódicas, emisoras de radio, un programa semanal na televisión e unha certa literatura, sobre todo teatro e relatos tradicionais.
 
Liña 55:
{{InterWiki|code=ak}}
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=aka O akánakan no Ethnologue]
* [http://www.isp.msu.edu/AfrLang/Handbook/Akan-bib.htm Bibliografía sobre o akánakan]
* [http://www.akan.org/akan_cd/ALIAKAN/course/U-Akan.html Curso básico de akánakan]
 
{{ORDENAR:Akan}}