Dinastía Qing: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
Traduzo de es.wiki |
||
Liña 1:
{{1000}}
{{País_desaparecido
|nome_oficial = <span style="font-variant:small-caps;"><small>清朝</small></span><br />[[Ficheiro:Daicing gurun.svg|20px]]
Liña 67 ⟶ 66:
A Dinastía Qing foi derrubada pola [[Revolución Xinhai]], cando a emperatriz [[Dowager Longyu]] abdicou no último emperador, [[Puyi]], o [[12 de febreiro]] de [[1912]].
== Emperadores da dinastía qing ==
{| class="wikitable"
|----- style="background:#efefef;"
! Nome dado<sup>1</sup>
! Nome Póstumo<sup>2</sup><br />(forma curta)<br />Chinés, ''Manchú''
! Nome do Templo<sup>2</sup>
! Nome Reinado<br />Chinés, ''Manchú''
! Anos Reinado
! Nome polo<br />que é coñecido
|----- align="center"
| Nurhaci<br />努爾哈赤<br />[[pinyin]]: Nǔ'ěrhāchì
| Gāodì<br />高帝<br />''Dergi hūwangdi'' || Tàizǔ<br />太祖
| Tiānmìng<br />天命<br />''Abkai fulingga''
| 1616-1626<sup>3</sup> || [[Nurhaci]]
|----- align="center"
| Hong Taiji<sup>4</sup><br />皇太極<br />[[pinyin]]: Huángtàijí
| Wéndì<br />文帝<br />''Genggiyen su hūwangdi''
| Tàizōng<br />太宗
| Tiāncōng<br />天聰<br />''Abkai sure''<br />1627-1636;<br />
Chóngdé<br />崇德<br />''Wesihun erdemungge''<br />1636-1643
| 1626-1643 || [[Hung Taiji]]
|----- align="center"
| Fúlín<br />福臨
| Zhāngdì<br />章帝<br />''Eldembure hūwangdi''
| Shìzǔ<br />世祖 || Shùnzhì<br />順治<br />''Ijishūn dasan''
| 1643-1661<sup>5</sup> || [[Shunzhi]]
|----- align="center"
| Xuányè<br />玄燁 || Réndì<br />仁帝<br />''Gosin hūwangdi''
| Shèngzǔ<br />聖祖
| Kāngxī<br />康熙<br />''Elhe taifin'' || 1661-1722
| [[Kangxi]]
|----- align="center"
| Yìnzhēn<br />胤禛
| Xiàndì<br />憲帝<br />''Temgetulehe hūwangdi''
| Shìzōng<br />世宗
| Yōngzhèng<br />雍正<br />''Hūwaliyasun tob''
| 1722-1735 || [[Yongzheng]]
|----- align="center"
| Hónglì<br />弘曆
| Chúndì<br />純帝<br />''Yongkiyangga hūwangdi''
| Gāozōng<br />高宗
| Qiánlóng<br />乾隆<br />''Abkai wehiyehe''
| 1735-1796<br />(muerto 1799)<sup>6</sup>
| [[Qianlong]]
|----- align="center"
| Yóngyǎn<br />顒琰
| Ruìdì<br />睿帝<br />''Sunggiyen hūwangdi''
| Rénzōng<br />仁宗
| Jiāqìng<br />嘉慶<br />''Saicungga fengšen''
| 1796-1820 || [[Jiaqing]]
|----- align="center"
| Mínníng<br />旻寧
| Chéngdì<br />成帝<br />''Šanggan hūwangdi''
| Xuānzōng<br />宣宗 || Dàoguāng<br />道光<br />''Doro eldengge''
| 1820-1850 || [[emperador Daoguang|Daoguang]]
|----- align="center"
| Yìzhǔ<br />奕詝 || Xiǎndì<br />顯帝<br />''Iletu hūwangdi''
| Wénzōng<br />文宗
| Xiánfēng<br />咸豐<br />''Gubci elgiyengge''
| 1850-1861 || [[emperador Xianfeng|Xianfeng]]
|----- align="center"
| Zǎichún<br />載淳 || Yìdì<br />毅帝<br />''Filingga hūwangdi''
| Mùzōng<br />穆宗
| Tóngzhì<br />同治<br />''Yooningga dasan''
| 1861-1875<sup>7</sup> || [[Tongzhi]]
|----- align="center"
| Zǎitián<br />載湉
| Jǐngdì<br />景帝<br />''Ambalinggū hūwangdi''
| Dézōng<br />德宗
| Guāngxù<br />光緒<br />''Badarangga doro''
| 1875-1908<sup>7</sup> || [[Guangxu]]
|----- align="center"
| Pǔyí<br />溥儀<br />''también conocido'' Henry
| ''No tiene'' <sup>8</sup><br /> || ''No tiene'' <sup>9</sup>
| Xuāntǒng<br />宣統<br />''Gehungge yoso''
| 1908-1912<sup>10</sup><br />(muerto 1967)
| [[Puyi|Xuantong]]
|----- style="background:#efefef;"
| colspan="6" | <small>'''1''' O nome de familia imperial qing era Aisin Gioro (愛新覺羅 aixin jueluo), pero non era práctica manchú incluír o nome da familia ou do clan no nome persoal dun individuo.</small>
|----- style="background:#efefef;"
| colspan="6" | <small>'''2''' Os nomes póstumo e os nomes dos templos foron compartidos habitualmente polo emperadores de diversas dinastías; precédense xeralmente polo nome da dinastía, neste caso qing, para evitar a confusión. Por exemplo, o emperador Qianlong é chamado con frecuencia Qing Gaozong.</small>
|----- style="background:#efefef;"
| colspan="6" | <small>'''3''' Nurhaci fundou o Jin (金) ou dinastía tardía de Jin (後金) en 1616, pero foi o seu fillo Hung Taiji quen cambiou o nome da dinastía a qing en 1636. Nurhaci adoptou o nome Tianming do reinado pero os seus títulos qing foron conferidos postumamente. </small>
|----- style="background:#efefef;"
| colspan="6" | <small>'''4''' Hung Taiji é chamado erroneamente nalgúns textos históricos Abahai (阿巴海).</small>
|----- style="background:#efefef;"
| colspan="6" | <small>'''5''' O emperador Shunzhi foi o primeiro emperador qing que gobernou a China despois da ocupación de [[Pequín]] en 1644. </small>
|----- style="background:#efefef;"
| colspan="6" | <small>'''6''' O emperador Qianlong retirouse oficialmente en 1796, tomando o título de emperador honorario (太上皇帝). Este era un acto da piedade filial para asegurarse de que non reinaría máis que o seu ilustre avó, o emperador Kangxi. Porén, el continuou a ser a última autoridade ata a súa morte en 1799, en que o seu fillo, o emperador Jiaqing, comezou a exercer o poder que fora só de nome a partir de 1796. </small>
|----- style="background:#efefef;"
| colspan="6" | <small>'''7''' A [[Cixi|emperatriz viúva Cixi]], a concubina do emperador Xianfeng, nai do emperador Tongzhi, e nai adoptiva do emperador Guangxu, utilizou as súas considerables habilidades de manipulación política para actuar como o poder detrás do trono ou no trono a partir de 1861 ata a súa morte en 1908. Ela actuou como rexente durante as minorías dos dous emperadores mozos e confinou o emperador Guangxu no palacio de verán despois de que el procurase introducir reformas en 1898. A morte do emperador Guangxu foi anunciada o día antes da súa morte. </small>
|----- style="background:#efefef;"
| colspan="6" | <small>'''8''' Xùndì (遜帝) ("o emperador abdicado") é o nome que os libros de historia chinesa dan a Puyi.</small>
|----- style="background:#efefef;"
| colspan="6" | <small>'''9''' En 2004 os descendentes da familia imperial qing conferiron un nome póstumo e un nome atrasado a Puyi. Nome póstumo: Mindi (愍帝). Nome do templo: Gongzong (恭宗).</small>
|----- style="background:#efefef;"
| colspan="6" | <small>'''10''' A dinastía qing foi derrocada en 1911, e o último emperador Xuantong, abdicou oficialmente o 12 de febreiro de 1912. Con todo, ese mesmo día a República da China concedeu os "Artigos de tratamento favorable de emperador do gran qing despois da súa abdicación” (清帝退位優待條件) que permitiu que Xuantong conservase o seu título imperial e indicou que fose tratado polo goberno da república co protocolo dun monarca estranxeiro. Estes artigos foron revisados o 5 de novembro de 1924, despois do golpe do xeneral Feng Yuxiang: os artigos revisados indicaban que Xuantong perdía o seu título imperial e sería tratado en diante como un simple cidadán da república. Xuantong foi expulsado da cidade prohibida o mesmo día. Así, Xuantong gobernou como emperador ata o 12 de febreiro de 1912 (e tamén brevemente entre o 1 de xullo e 12 de xullo de 1917), e emperador non-gobernante entre o 12 de febreiro de 1912 e o 5 de novembro de 1924. Xuantong tamén aceptou despois ser o líder fantoche de Manchukuo controlado polos xaponeses co nome de Datong (大同) (1932-1934), entón o emperador fantoche reinou igual co nome do reinado Kangde (康德) (1934-1945).</small>
|}
==Véxase tamén==
{{Commonscat}}
| |||