Antón: Diferenzas entre revisións

'''Antón''' ou '''Antonio''' é un antopónimo[[Antroponimia|antropónimo]] [[Lingua galega|galego]] que entrou a través do [[latín]], coa forma ''Antonius'', interpretada como "aquel que se enfronta aos seus adversarios" ou "inestimábel", mais de provábelprobábel orixe [[Lingua etrusca|etrusca]]. Emprégase en todo mundo. A forma feminina é '''Antona'''<ref>[[Leandro Carré Alvarellos]] (1951): ''Diccionario galego-castelán'', Terceira Edizón, A Coruña, Roel</ref> ou '''Antonia'''.

Dende ao [[Renacemento|Renacenza]] atribuíuselle unha orixe [[Lingua grega antiga|grega]] por mor áda súa semellanza co [[substantivo]] "άνθος" (''anthos'') que significa "flor". Isto levou a pensar que a súa [[etimoloxía]] era "digno de loanza" ou "aquel que merece flores". De feito, a partir do [[século XVII]], na [[lingua inglesa]] comeza a aparecer escrito coa grafía "th" ("Anthony" no canto de "Antony"), facendo referencia a esta suposta orixe grega. Algúns autores consideran as orixes do nome no antigo rei [[Grecia antiga|grego]] Anthonios, rei de [[Acaia, Grecia|Acaia]].

O nome é común en [[Galicia|Galiza]]. A forma Antonio é o segundo nome máis frecuente en [[España]] (1&nbsp;.543&nbsp;.089 persoas), e o primeiro se temos en conta como nome completo (765.138 persoas).

O nome documentado tradicionalmente en Galiza é Antón,; xa [[Frei Martín Sarmiento]] no [[século XVIII]] falaba do prenome: ''Anton de Domayo. Uno de los 12 segadores. Antón de “Antonius”. Hay San Antonio de Padua y San Antonio Abad, casi mil años anterior. Este santo abad se entiende cuando uno se llama Antón. Y entre los rústicos se llama también Antón, aunque uno tenga el nombre de San Antonio de Padua ''<ref>Martín Sarmiento (1746-1770): ''Colección de voces y frases de la lengua gallega'', ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca, 1970)</ref>.

En [[galego antigo]] grafábase coma:como ''Anton'', ''Antõ'' ou ''Antom'' , e de aí pasandopasou ao galego moderno coma Antón/Antonio e ao [[Lingua portuguesa|portugués]] moderno coma ''Antônio'' ([[Brasil]]), ''António'' ([[Portugal]]) ou ''Antão''.

Diminutivos: '''Antoíño''' ou '''Antoniño'''. Abréviase comacomo Tonecho, Tocho, Tucho, Toneco, Toño, Totó, Ton, Tono, Toni, e Toniño ([[hipocorístico]]s).

{{cando}}4.668 [[Home|varóns]] levan o nome de Antón en España,; deles 1.876 en Galiza (40%). A variante Antonio é especialmente abundante no sur de España,; en Galiza é común (38,793 varóns), especialmente na [[provincia de Ourense]]. A variante feminina Antonia, moi abundante na metade sur de España, non é moi frecuente en Galiza, só 4.620 mulleres levan o nome, sendo moi abundante na metade sur de España. Ningunha muller ten o nome galego Antona hoxe en día<ref> Instituto Nacional de Estatística - http://www.ine.es/tnombres/formGeneralresult.do?vista=1</ref>. Varias [[Parroquias de Galicia|parroquias]] levan o nome de Santo Antón e Santo Antonio comacomo [[haxiotopónimo]] e, ademais, Santo Antón é o padroeiro de moitas parroquias.

* [[9 de xaneiro]] </br> [[17 de xaneiro]] </br> [[1 de febreiro]] </br> [[5 de febreiro]] </br> [[12 de febreiro]] </br> [[29 de abril]] </br> [[7 de xuño]] </br> [[13 de xuño]] </br> [[16 de xuño]] </br> [[5 de xullo]] </br> [[23 de xullo]] </br> [[23 de agosto]] </br> [[28 de setembro]] </br> [[19 de outubro]] </br> [[24 de outubro]] </br> [[23 de decembro]] (Véxasevéxase [[Santo Antón]] e [[Santo Antonio]])

* [[Antón Abade]], ou Antón do Deserto, eremita [[Antigo Exipto|exipcio]] da idade[[Idade antigaAntiga]], fundador do [[monasticismo]] [[Cristianismo|cristán]], patrón dos [[animais]]. Santo da igrexa[[Igrexa católica|Igrexa Católica]] que se celebra o 17 de xaneiro.

* [[Antonio de Padua]], ou Antonio de [[Lisboa]], relixioso portugués do [[século XIII]], santo da igrexaIgrexa católicaCatólica que se celebra o 13 de xuño.