Peróxido: Diferenzas entre revisións

Os '''peróxidos''' son sustancias que presentan un enlace [[osíxeno]]-osíxeno e que conteñen o osíxeno en estado de oxidación −1.<ref>{{cite journal|author1=S. C. Middleburgh|author2=I. Karatchevtseva|author3=B. J. Kennedy|author4=P. A. Burr|author5=Z. Zhang|author6=E. Reynolds|author7=R. W. Grimes|author8=G. R. Lumpkin|title=Peroxide defect formation in zirconate perovskites|doi=10.1039/c4ta02558j|year=2014|journal=Journal of Materials Chemistry A}}</ref> A fórmula xeral dos peróxidos é '''Metal +''' (O^-1)2^-2. Xeralmente compórtanse como sustancias [[Oxidorredución|oxidantes]].<ref>{{cite journal|author=Middleburgh S. C., Lagerlof K.P.D. and Grimes R.W.|title=Accommodation of Excess Oxygen in Group II Oxides|doi=10.1111/j.1551-2916.2012.05452.x|year=2013|journal=Journal of the American Ceramic Society|volume=96|pages=308}}</ref>

En contacto cun material combustible poden provocar incendios ou mesmo explosións.<ref name="to">{{cite web|author=Isaak, Mark|date=May 30, 2003|title=Bombardier Beetles and the Argument of Design|work=[[TalkOrigins Archive]]|url=http://www.talkorigins.org/faqs/bombardier.html}}</ref> Con todo, fronte a oxidantes fortes como o [[permanganato]], poden actuar como redutor oxidándose a osíxeno elemental. É importante puntualizar que o peróxido '''ten carga'''.<ref>Löffler G. and Petrides, P. E. ''Physiologische Chemie''. 4 ed., p. 288, Springer, Berlin 1988, ISBN 3-540-18163-6 (in German)</ref>

En poucas palabras, son óxidos que presentan maior cantidade de osíxeno que un óxido normal e na súa estrutura manifestan un enlace covalente sinxelo apolar entre osíxeno e osíxeno.<ref>Löffler G. and Petrides, P. E. ''Physiologische Chemie''. 4 ed., pp. 321–322, Springer, Berlin 1988, ISBN 3-540-18163-6 (in German)</ref>

O peróxido máis coñecido e principal composto de partida na síntese doutros peróxidos é o [[peróxido de hidróxeno]] (H₂O₂).<ref name="pmid16756494">{{cite journal|vauthors=Wanders RJ, Waterham HR|title=Biochemistry of mammalian peroxisomes revisited|journal=Annu. Rev. Biochem.|volume=75|pages=295–332|year=2006|pmid=16756494|doi=10.1146/annurev.biochem.74.082803.133329|issue=1}}</ref> Hoxe en día adóitase obter por autooxidación de [[Naftohidroquinona|naftohidroquinona.]] Antigamente utilizábase a formación de peróxido de bario ou a [[hidrólise]] de persulfatos que á súa vez se xeraban por [[electrólise]] de sulfatos en disolución acuosa con altas densidades de corrente por superficie do eléctrodo.<ref name="pmid20124343">{{cite journal|author=Gabaldón T|title=Peroxisome diversity and evolution|journal=Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci.|volume=365|issue=1541|pages=765–73|year=2010|pmid=20124343|pmc=2817229|doi=10.1098/rstb.2009.0240}}</ref>

Moitas sustancias orgánicas poden converterse en hidroperóxidos en reaccións de [[autooxidación]] en presenza de [[luz]] e osíxeno atmosférico.<ref>Riley, Edward P. ''et al.'' (ed.) [https://books.google.com/books?id=TiSL4txuYN0C&pg=PA112 Fetal Alcoholspectrum Disorder Fasd: Management and Policy Perspectives], Wiley-VCH, 2010, ISBN 3-527-32839-4 p. 112</ref> Especialmente perigoso é a formación a partir de éteres xa que estes transfórmanse moi facilmente e os peróxidos adóitanse enriquecer no residuo dunha posterior destilación.<ref>{{cite journal|last1=Kröger|first1=M.|title=History|journal=Chemie in unserer Zeit|volume=23|pages=34|year=1989|doi=10.1002/ciuz.19890230106}}</ref> Alí poden producir explosións moi fortes. Moitos dos accidentes máis tráxicos de [[laboratorio]] débense a este tipo de reacción<ref>{{cite journal|last1=Schildknecht|first1=H.|last2=Holoubek|first2=K.|title=The bombardier beetle and its chemical explosion|journal=Angewandte Chemie|volume=73|pages=1|year=1961|doi=10.1002/ange.19610730102}}</ref>. Por tanto antes de destilar cantidades maiores destes disolventes hai que probar a presenza de peróxidos con [[papel]] impregnado de yoduro de potasio e amidón.<ref name="ncse">{{cite journal|author=Weber CG|title=The Bombadier Beetle Myth Exploded|journal=Creation/Evolution|publisher=[[National Center for Science Education]]|volume=2|issue=1|pages=1–5|date=Winter 1981|url=http://ncse.com/cej/2/1/bombardier-beetle-myth-exploded}}</ref> A formación dunha cor azulado ou escuro indica a presenza de peróxido (o peróxido oxida o yoduro a iodo elemental que, á súa vez, forma co amidón un complexo de inclusión da cor característica escuro).<ref>Nelson, David; Cox, Michael; Lehninger, Albert L. and Cox, Michael M. [https://books.google.com/books?id=wuLQCAOtC4MC&pg=PA663 Lehninger Biochemie], pp. 663–664, Springer, 2001, ISBN 3-540-41813-X (in German)</ref>

Na industria alimentaria utilízase como parámetro para medir a calidade dos aceites e as graxas, os cales son susceptibles de enranciarse ou descomporse, mediante a técnica de medición do [[índice de peróxido]] (ou índice de peroxidación)<ref>{{cite book|author=Eagleson, Mary|title=Concise encyclopedia chemistry|url=https://books.google.com/books?id=Owuv-c9L_IMC&pg=PA660|year=1994|publisher=Walter de Gruyter|isbn=978-3-11-011451-5|pages=660–}}</ref>; sendo a peroxidación unha das causas que provoca características rechazables na calidade dos alimentos (tales como [[Aceite|aceites]], entre outros).<ref>Aldo Roda [https://books.google.com/books?id=Gq_QDcADZxEC&pg=PA57 Chemiluminescence and Bioluminescence: Past, Present and Future], p. 57, Royal Society of Chemistry, 2010, ISBN 1-84755-812-7</ref>

Igualmente as aplicacións dos peróxidos son moi versátiles (pasan da [[Salón de peiteado|barbaría]] onde se empregan en tinguiduras para aclarar o pelo até en [[Combustible|combustibles]] de [[Foguete espacial|foguetes]].)<ref>[http://web.archive.org/web/20110723120528/http:/www.helmholtz-muenchen.de/biop/printversionen/pdf/aktuelles/pflanzenschuetzen_no.pdf Wie Pflanzen sich schützen], Helmholtz-Institute of Biochemical Plant Pathology (in German)</ref>

Na industria química utilízanse na obtención dos [[Epóxido|epóxidos]], en diversas reaccións de oxidación, como iniciadores de reaccións [[Radical|radicalarias]]<ref name="howi504">Wiberg, Egon; Wiberg, Nils and Holleman, Arnold Frederick [https://books.google.com/books?id=Mtth5g59dEIC&pg=PA476 ''Inorganic Chemistry''], Academic Press, 2001, ISBN 0-12-352651-5, pp. 475 ff</ref> por exemplo para endurecer [[Poliéster|poliésteres]] ou na fabricación do [[glicerol]] a partir do alcol hidroxipropénico.<ref>Jander, Blasius, Strähle ''Einführung in das anorganisch-chemische Praktikum''. 14ed., pp. 311–312, Hirzel Verlag, Stuttgart, 1995, ISBN 978-3-7776-0672-9</ref> O ácido peroxi-trifluoroacético (F₃C–C(=O)–O–O–H) é un [[desinfectante]] moi potente e emprégase como tal na industria farmacéutica. En [[odontoloxía]] utilízase para o blanqueamiento dos dentes,<ref>{{cite journal|author=Middleburgh S. C., Lumpkin G.R. and Grimes R.W.|title=Accommodation of Excess Oxygen in Fluorite Dioxides|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.ssi.2013.09.020|year=2013|journal=Solid State Ionics|volume=253|pages=119–122|doi=10.1016/j.ssi.2013.09.020}}</ref> xa sexa aplicado en xel ou en bandas impregnadas de peróxido en concentracións de 9%, 16% e 25%.<ref name="j1">{{cite journal|last1=Serrano|first1=K|doi=10.1016/S0013-4686(02)00688-6|title=Electrochemical preparation of peroxodisulfuric acid using boron doped diamond thin film electrodes|year=2002|pages=431|volume=48|journal=Electrochimica Acta|url=http://oatao.univ-toulouse.fr/3010/1/Serrano_3010.pdf|last2=Michaud|first2=P.A.|last3=Comninellis|first3=C.|last4=Savall|first4=A.|issue=4}}</ref>

O [[estado de oxidación]] do osíxeno nos grupos peróxido é -1<ref name="volnov">Vol'nov, I. I. ''Peroxides, superoxides and ozonides of alkali and alkaline earth metals'', pp. 21–51, Plenum Press, New York, 1966, no ISBN</ref>

Os peróxidos dan unha coloración alaranxada con disolucións de óxido de titanio en ácido sulfúrico concentrado.<ref name="howi531">Wiberg, Egon; Wiberg, Nils and Holleman, Arnold Frederick [https://books.google.com/books?id=Mtth5g59dEIC&pg=PA471 ''Inorganic Chemistry''], Academic Press, 2001, ISBN 0-12-352651-5, pp. 471–502</ref>

Con [[dicromato de potasio]] forman o peróxido de cromo (VI) de cor azul que pode ser extraído con [[éter etílico]].<ref>Greenwood, N. N.; & Earnshaw, A. (1997). Chemistry of the Elements (2nd Edn.), Oxford:Butterworth-Heinemann. ISBN 0-7506-3365-4.</ref>