Alfabeto tifinagh: Diferenzas entre revisións

[[Ficheiro:Tifinagh.png|miniatura|280px|dereita|Tifinagh [[Instituto real da cultura amazigh|IRCAM]]]]

 

 

[[Salem Chaker]], profesor do [[INALCO]], propuxo unha revisión deste alfabeto (v. Tafsut. 1990 n° 14.). Propuxéronse outros sistemas a través da asociación Afus Deg Wfus (Roubaix), a revista ''Tifinagh'' (editada en Marrocos), o programa de Arabia Ware Benelux [http://www.arabiaware.com Arabia Ware Benelux] e o [[Instituto real da cultura amazigh|IRCAM]], e son relativamente similares.

O aspecto principal que debe ser respectado no que atinxe á adopción dun sistema de escritura é o de reflectir dunha maneira simple o sistema fonolóxico dunha lingua dada. Por sistema fonolóxico entendemos o conxunto das consoantes e vogais dunha lingua que teñen un estatuto pertinente para distinguir entre dúas formas. Dito doutro xeito, un sistema de escritura para o galego por exemplo debe diferenciar entre as dúas consoantes /p/ e /b/ xa que a substitución dunha destas consoantes pola outra cambiaría totalmente o senso dunha palabra: par ≠ bar. Pola contra, esta mesma lingua non ten necesidade de dous signos para distinguir entre o ‘’’b’’’ de ‘‘’bico’’’, que é unha oclusiva labial sonora, e o de ‘’’cuba’’’, que é unha fricativa. O alfabeto non está obrigado a reflectir esta diferenza e sobrecargar o inventario alfabético da lingua posto que esta diferenza está condicionada polo contexto. Non se trata, xa que logo, de dous [[fonema]]s, senón máis ben de dous [[alófono]]s dun mesmo fonema /b/. Estas reflexións de orde fonolóxica, entre outras, non foron tidas en conta desgraciadamente pola AB, cousa que creou un sistema alfabético sobrecargado. Así, notou as [[espirante]]s /t/, /d/, /k/ e /g/ e as [[africada]]s /tch/ e /dj/ que, para un sistema fonolóxico común a todos as falas amazigh, non teñen razón de ser. A espirantización e a africación de algunhas consoantes son variacións rexionais (rifain e cabila, por exemplo) a miúdo condicionados polo contexto e que non teñen máis que unha feble pertinencia mesmo nestas falas. O sistema alfabético amazigh pode polo tanto pasar sen o risco da incomprensión.

 

 

Pero debemos ignorar estas dúas diferentes realizacións contextuais no sistema gráfico? Imos simplificar o alfabeto amazigh se optamos polos dous mesmos signos para notar tanto as vogais como as semivogais correspondentes? Evidentemente, a resposta é negativa. Outras consideracións poden e deben ser tidas en conta. Imaxinemos a forma seguinte con catro vocoides adxacentes « IIUId » (el devolveu) onde o primeiro e o terceiro vocoide se realizan como semivogais /y/ e /w/ respectivamente e o segundo e o cuarto como a vogal /i/. Sería máis fácil para o lector facer a pronunciación correcta se notamos as semivogais con signos diferentes dos das vogais e así ter a realización testemuñada: « yiwid ». Isto faría a interpretación menos laboriosa. S. Chaker (1994 - 34) propón para notar as vogais e as semivogais xogar coas variantes gráficas líbico/tifinagh. Esta solución parece perfectamente adecuada, ten a vantaxe de reflectir unha certa ambigüidade inherente aos vocoides bérberes e de nos impedir inventar signos que non teñen base histórica ningunha.

 

* ''Azul, fellawen !'' : ⴰⵣⵓⵍ, ⴼⴻⵍⵍⴰⵡⴻⵏ !

* Capítulo de ''[[O Principiño]]'' de [[Antoine de Saint-Exupéry]] en tifinagh [http://hapax.qc.ca/PetitPrince-Astronome-Tifinaghe.html L'Astronome] (Unicode)

 

== Véxase tamén ==

=== Bibliografía ===

 

 

=== Ligazóns externas ===