Revisión como estaba o 23 de febreiro de 2017 ás 18:07 editar RubenWGA (conversa \| contribucións) 31.116 edicións Creada como tradución da páxina "Libra (unidad de masa)" Etiqueta: Tradución de contido		Revisión como estaba o 23 de febreiro de 2017 ás 18:20 editar desfacer RubenWGA (conversa \| contribucións) 31.116 edicións Arranxos Etiqueta: Edición visual Edición máis nova →
Liña 1: A '''~~Líbraa~~libra''' ('''lb''') é unha unidade de masa usada desde a [[Roma antiga\|antiga Roma.]]<ref>{{cite web\|title=unicode chart 2100-214F\|url=http://unicode.org/charts/PDF/U2100.pdf\|work=character 2114 of the Unicode 6.0 and 5.0 standards\|publisher=[[Unicode Consortium]]\|accessdate=28 April 2011}}</ref> A palabra (derivada do [[Lingua latina\|latín]]<ref>IEEE Std 260.1™-2004, IEEE Standard Letter Symbols for Units of Measurement (SI Units, Customary Inch-Pound Units, and Certain Other Units)</ref>) significa "escala ou balanza", e aínda é o nome da principal unidade de masa usada agora nos [[Estados Unidos de América\|Estados Unidos]] e nalgúns países de fala hispana.<ref>http://www.eltiempo.com/archivo/documento/MAM-897344</ref> ~~[[Categoría:Wikipedia:Todos os artigos que requiren referencias]]~~ ~~[[Categoría:Wikipedia:Artigos que requiren referencias desde unha data descoñecida]]~~ Existen moitas unidades chamadas libra, especialmente na antigüidade, aínda que a libra que se utiliza agora é a ''libra avoirdupois'', polo que se se menciona a palabra "libra" referíndose á masa, enténdese que se está a falar da ''libra avoirdupois''.<ref name="eemEhowenespanol">{{Cita web\|url=http://www.ehowenespanol.com/factor-conversion-libras-kilogramos-manera_112500/\|apelidos=aaron koenigsberg\|editorial=eHow en español\|título=Factor de conversión de libras a kilogramos}}</ref> Liña 8 ⟶ 6: == Historia == Moito despois da caída do [[Imperio Romano de Occidente\|Imperio Romano Occidental]], as diversas rexións do antigo imperio foron tomando a súa propia maneira de estimar o valor dunha libra, e xurdiron numerosas unidades de masa tamén chamadas libra.<ref>National Bureau of Standards, [http://physics.nist.gov/Pubs/SP447/app8.pdf Appendix 8]; National Physical Laboratory, P{{nbsp}}H Bigg ''et al.'' : ''[http://www.iop.org/EJ/abstract/0508-3443/13/9/305 Re-determination of the values of the imperial standard pound and of its parliamentary copies in terms of the international kilogramme during the years 1960 and 1961]''; Sizes.com: ''[http://www.sizes.com/units/pound_avoirdupois.htm pound avoirdupois].''</ref> A libra latina equivalía a 273 gramos.<ref name="Standards1959">{{cite book\|author=United States. National Bureau of Standards\|authorlink=National Institute of Standards and Technology\|title=Research Highlights of the National Bureau of Standards\|url=https://books.google.com/books?id=4aWN-VRV1AoC&pg=PA13\|accessdate=12 July 2012\|year=1959\|publisher=U.S. Department of Commerce, National Bureau of Standards\|page=13}}</ref> Aínda que como unidade monetaria de conta usábase a libra grega, de 327,4 gramos.<ref>{{Cite news\|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/6988521.stm\|title=EU gives up on 'metric Britain\|publisher=BBC News\|accessdate=4 May 2015\|date=11 September 2007}}</ref> Durante moito tempo houbo confusións ao pesar unha mercadoría en diferentes unidades denominadas ''libra.''<ref>Christine Hopkins, Ann Pope, Sandy Pepperell (2013). "Understanding Primary Mathematics". p. 195. Routledge.</ref> Para acabar co problema, [[Antoine Lavoisier]] propuxo substituír as libras e outras antigas unidades en toda Europa, polo [[gramo]], os seus múltiplos e submúltiplos.<ref>{{cite news\|\|title=Will British people ever think in metric?\|url=http://www.bbc.co.uk/news/magazine-16245391\|publisher=BBC\|accessdate=4 May 2015\|date=21 December 2011\|first1=Jon\|last1=Kelly}}</ref> Co paso do tempo, todas as nacións europeas abandonaron o uso da libra para substituíla polo quilogramo, pero os Estados Unidos aínda a usan<ref name="Zupko1977">{{cite book\|last=Zupko\|first=Ronald Edward\|authorlink=Ronald Edward Zupko\|title=British weights & measures: a history from antiquity to the seventeenth century\|url=https://books.google.com/books?id=pWUgAQAAIAAJ&dq=roman+libra+328.9&q=5076#search_anchor\|accessdate=27 November 2011\|year=1977\|publisher=University of Wisconsin Press\|page=7}}</ref>, así como algúns países latinoamericanos cuxas culturas foron en gran medida influídas pola norteamericana durante o século XX, como [[Porto Rico]], [[O Salvador]], [[Guatemala]], [[Cuba]], [[Ecuador]] e [[Panamá]].<ref name="World Factbook">{{Cite book\|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/appendix/appendix-g.html\|title=The World Factbook\|date=January 17, 2007\|publisher=[[Central Intelligence Agency]]\|chapter=Appendix G – Weights and Measures\|accessdate=2007-02-04}}</ref> == Libras de uso == Os estadounidenses aínda usan dous tipos de libras, aínda que xa empezan a aceptar o quilogramo:<ref name="Chambers's encyclopaedia">{{cite book\|title=Chambers's encyclopaedia\|url=https://books.google.com/books?id=Z2fQAAAAMAAJ&q=roman+libra+328&dq=roman+libra+328\|accessdate=27 November 2011\|volume=14\|year=1967\|publisher=Pergamon Press\|page=476}}</ref> * '''Libra avoirdupois'''<ref name="Skinner1967">{{cite book\|author=Frederick George Skinner\|title=Weights and measures: their ancient origins and their development in Great Britain up to A.D. 1855\|url=https://books.google.com/books?id=bDcLAQAAIAAJ&q=roman+libra+328&dq=roman+libra+328\|accessdate=27 November 2011\|year=1967\|publisher=H.M.S.O.\|page=65}}</ref> (''pound avoirdupois'', en inglés): é a libra de uso común. Cotidianamente só se lle chama ''pound.'' Equivale a 453,59237 [[Gramo\|gramos]] e tamén a: 7.000 grans 256 dracmas avoirdupois Liña 23 ⟶ 21: ** 0,04 arrobas * '''Libra troy'''<ref>[http://home.clara.net/brianp/weights.html Grains and drams, ounces and pounds, stones and tons. Personal notes.]</ref> (''pound troy'', en inglés): este tipo de libra úsase unicamente en [[xoiaría]] e [[Ourivaría\|ourivaría.]] Equivale a 373,2417216 gramos e tamén a: 5.760 grans 240 pennyweights 96 dracmas troy 12 [[Onza (masa)\|onzas troy]] En [[Colombia]] e [[Venezuela]], utilízase a palabra ''libra'' para referirse a 500 gramos.<ref name="Standards">{{cite book\|author=United States. National Bureau of Standards\|authorlink=National Institute of Standards and Technology\|title=weights and measures\|url=https://books.google.com/books?id=ycgOAAAAQAAJ&pg=PA22\|accessdate=26 December 2011\|year=1962\|publisher=Taylor & Francis\|pages=22–24\|id=GGKEY:4KXNZ63BNUF}}</ref> == Libras obsoletas == * <span>A</span>''' libra farmacéutica anglosaxoa'''<ref>{{cite journal\|last=Skinner\|first=F.G.\|journal=Bulletin of the British Society for the History of Science\|title=The English Yard and Pound Weight\|year=1952\|doi=10.1017/S0950563600000646\|volume=1\|pages=184–6\|issue=7}}</ref> (''pound apothecary'', en inglés), era usada nas farmacias e farmacoloxía. Unha libra destas equivale a 373,2417216 gramos, e tamén a: 5.760 grans 288 escrúpulos Liña 37 ⟶ 35: ** 12 [[Onza (masa)\|onzas farmacéutica]] * <span>A</span>''' libra castelá'''<ref name="nbs447">{{cite book\|title=Weights and measures standards of the United States – A brief history\|year=1976\|url=http://physics.nist.gov/Pubs/SP447/contents.html\|first=L.E.\|last=Barbrow\|author2=Judson, L.V.}}</ref> foi utilizada amplamente en España e nos seus territorios americanos. Esta libra equivalía a 16 [[Onza (masa)\|onzas castelás]] (460,093 gramos). * <span>A</span>''' libra farmacéutica castelá'''<ref>{{cite web\|url=http://www.nist.gov/pml/wmd/pubs/upload/AppC-12-hb44-final.pdf\|author=United States National Bureau of Standards\|title=Appendix C of NIST Handbook 44, Specifications, Tolerances, and Other Technical Requirements for Weighing and Measuring Devices, General Tables of Units of Measurement\|page=C-14}}</ref> foi utilizada na [[farmacoloxía]] española, diferenciándose da libra anglosaxoa. Esta libra equivalía a 12 [[Onza (masa)\|onzas medicinais]] (345,06975 gramos). * A '''libra catalá'''<ref>[https://www.fiscal.treasury.gov/fsreports/rpt/goldRpt/current_report.htm "Status Report of U.S. Government Gold Reserve"], Bureau of the Fiscal Service</ref> '''(''lliura'')''' equivalía a 400 gramos. Esta libra tamén se dividía en 12 onzas. * <span>Outras libras españolas tiñan valores diferentes, como 350 gramos a de [[Zaragoza]]</span><ref>{{cite book\|title=Facsimile of First Volume of Ms. Archives of the Worshipful Company of Grocers of the City of London A.D. 1345-1463.\|date=1886\|location=\|url=https://books.google.com/books?id=uQI_AQAAMAAJ&pg=PP33\|accessdate=}}</ref><span>, ou 492 gramos (ou 17 onzas) a de [[Guipúscoa]].</span><ref>{{cite book\|title=The English manual of banking\|date=\|location=\|url=https://books.google.com/books?id=2oUBAAAAQAAJ&pg=PA191\|accessdate=2016-09-17}}</ref> * <span>A</span>''' libra napolitana'''<ref>{{cite web\|title=Tower pound\|date=\|location=\|url=https://sizes.com/units/pound_tower.htm\|accessdate=2016-09-17}}</ref>, utilizada no [[reino de Nápoles]], equivalía a 320,759 gramos.<ref>Luigi Granata: [http://books.google.es/books?id=XdQ3AAAAcAAJ&printsec=titlepage&source=gbs_summary_r&cad=0#PPA48,M1 Economia rustica per lo regno di Napoli].</ref> == Forma de lectura das libras como unidade de medida de masa == O máis común é que unha libra se divida en 16 onzas.<ref>R. D. Connor and A. D. C. Simpson.''Weights and Measures in Scotland. A European Perspective''.National Museums of Scotland and Tuckwell Press, 2004, page 116, quoting from H. W. Chisholm, Seventh Annual Report of the Warden for the Standards..for 1872-73 (London, 1873), quoting from 1864 House of Commons Paper.[http://www.sizes.com/units/pound_tower.htm]</ref> A lectura realízase contando as libras totais e o menor á libra dividido en 16 unidades.<ref>{{cite web\|url=http://www.taxfreegold.co.uk/weights.html\|title=Weights used for gold\|publisher=Tax Free Gold\|accessdate=2011-01-14}}</ref> Exemplo: 1 libra con 12 onzas.<ref>{{cite web\|url=http://www.dozenalsociety.org.uk/history/poundhist.html\|title=A brief history of the pound\|publisher=The Dozenal Society of Great Britain\|accessdate=2011-01-14}}</ref> == A libra como patrón monetario == ~~[[Século -IV\|~~A]] primeira emisión de [[Moeda (peza metálica)\|moeda]] en Roma, efectuada no [[Século -IV\|século IV]] a. C., foi o ''As Libral'', cuxo peso estaba baseado no da '''libra''' grega, e era de 327,4 [[Gramo\|gramos]] de prata.<ref name="zupko">{{cite book\|last=Zupko\|first=Ronald Edward\|author-link=Ronald Edward Zupko\|title=Dictionary of Weights and Measures for the British Isles: The Middle Ages to the 20th Century\|publisher=DIANE Publishing\|isbn=0-87169-168-X\|date=1985-12-01}}</ref> O resto de [[Moeda (peza metálica)\|moedas]] emitidas ao longo da súa historia, tales como os [[Denario\|denarios]] e [[Sestercio\|sestercios]], estaban baseadas en divisores deste patrón monetario.<ref name="tract">{{Citation\|editor-last=Ruffhead\|editor-first=Owen\|editor-link=Owen Ruffhead\|title=The Statutes at Large\|url=https://books.google.com/books?id=tKZFAAAAcAAJ\|volume=Vol. I: From Magna Charta<!--sic--> to the End of the Reign of King Henry the Sixth. To which is prefixed, A Table of the Titles of all the Publick and Private Statutes during that Time\|location=London\|publisher=Mark Basket for the Crown\|date=1763a\|pp=[https://books.google.com/books?id=tKZFAAAAcAAJ&pg=PA148 148–149]}}. {{en icon}} & {{la icon}} & {{nrf icon}}</ref> No ano 800 [[Carlomagno]] adoptou a '''libra '''de 489,6 gramos divisible en 2 marcos.<ref name="NGS2">{{cite web\|url=http://www.ngs.noaa.gov/PUBS_LIB/FedRegister/FRdoc59-5442.pdf\|author=United States National Bureau of Standards\|title=Notices "Refinement of values for the yard and the pound"\|date=1959-06-25\|accessdate=2006-08-12}}</ref> Utilizouse como patrón para a medida das moedas, estabelecéndose que cada libra equivalía a 20 soldos ou a 240 diñeiros.<ref name="NGS">{{cite web\|url=http://www.ngs.noaa.gov/PUBS_LIB/FedRegister/FRdoc59-5442.pdf\|author=United States National Bureau of Standards\|title=Notices "Refinement of values for the yard and the pound"\|date=1959-06-25\|accessdate=2006-08-12}}</ref> Soamente existía o diñeiro como moeda real.<ref name="hille">{{cite journal\|last=Hille\|first=K.C.\|title=Medicinal-Gewicht\|page=268\|url=https://books.google.com/books?id=BfI3AAAAMAAJ&pg=RA2-PA268\|journal=Magazin für Pharmacie und die dahin einschlagenden Wissenschaften\|year=1831\|location=Heidelberg}}</ref> Os soldos, marcos e libras eran unidades de conta.<ref>{{cite book\|author=Cardarelli, F.\|year=2004\|title=Encyclopaedia of Scientific Units, Weights and Measures: Their SI Equivalences and Origins\|publisher=Springer\|edition=2nd\|page=122\|isbn=1-85233-682-X\|url=https://books.google.com/books?id=6KCx8Ww75VkC}}</ref> ~~Soamente existía o diñeiro como moeda real. Os soldos, marcos e libras eran unidades de conta.~~ : 1 libra = 20 soldos = 240 diñeiros (cuxo nome provén de ''denario'').<ref>{{cite web\|url=http://www.sizes.com/units/pound_jersey.htm\|title=Jersey pound\|author=Sizes, Inc.\|accessdate=2006-08-12\|date=2003-07-28}}</ref> == Notas ==▼ {{Listaref}} == Véxase tamén == {{Galizionario}} * [[Tonelada]]<br>▼ * [[Onza (masa)]]<br> === Outros artigos === * [[Nó (náutica)]]<br> ▲* [[Tonelada]]~~<br>~~ * [[Unidade de masa atómica]]<br>▼ * [[~~Joule~~Onza (masa)]]~~<br>~~ * [[~~Newton~~Nó (~~unidade~~náutica)]]~~<br>~~ ▲* [[Unidade de masa atómica]]~~<br>~~ * [[Atmosfera (unidade)]]<br>▼ * [[Joule]] * [[Newton (unidade)]] ▲* [[Atmosfera (unidade)]]~~<br>~~ * [[Caloría]] * [[Pascal]]~~<br>~~ === Ligazóns externas === * [http://librasakilos.com Libras a ~~Quilos~~quilos]. Converter libras a quilogramos, {{Es}}. * [http://physics.nist.gov/Pubs/SP811/appenB9.html#MASSinertia U.S. National Institute of Standards and Technology Special Publication 811,] {{En}}[http://physics.nist.gov/Pubs/SP811/appenB9.html#MASSinertia .] ▲== Notas == * [http://ts.nist.gov/WeightsAndMeasures/h130-04.cfm National Institute of Standards and Technology Handbook 130], {{En}}. ~~{{listaref}}~~ {{Control de autoridades}} [[Categoría:Unidades de masa]] [[Categoría:Unidades de medida históricas]] [[Categoría:Unidades de medida]] [[Categoría:Metroloxía]]

Libra (masa): Diferenzas entre revisións