Revolución Rusa de 1917: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Miguelferig (conversa | contribucións)
→‎A entrada en verea dos competidores revolucionarios: supoño que será peche porque pechadura é o mecanismo de pechar portas no DRAG
Isili0n (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 31:
}}
{{Contén texto cirílico}}
O término '''Revolución rusaRusa''' ({{lang-ru|Русская революция}}, ''Russkaya revolyutsiya'') agrupa todos os sucesos que conduciron ao derrocamento do réxime [[tsar]]ista e á instauración preparada doutro, [[Leninismo|leninista]], a continuación, entre febreiro e outubro de 1917, que levou á creación da [[República Socialista Federativa Soviética de Rusia]]. O tsar viuse obrigado a abdicar e o antigo réxime foi substituído por un Goberno provisional durante a primeira revolución de febreiro 1917 (marzo no [[calendario gregoriano]], pois o [[calendario xuliano]] estaba en uso en Rusia nese momento). Na segunda revolución, en outubro, o [[Goberno Provisional Ruso|Goberno provisional]] foi eliminado e substituído cun goberno [[bolxevique]] ([[comunista]]).
 
A [[Revolución de febreiro]] focalizouse, orixinalmente, en torno a [[Petrogrado]] (hoxe [[San Petersburgo]]). No caos, os membros do parlamento imperial ou [[Duma Estatal do Imperio Ruso|Duma]] asumiron o control do país, formando o Goberno provisional ruso. A dirección do exército sentía que non tiñan os medios para reprimir a revolución e [[Nicolao II de Rusia|Nicolao II]], o último emperador de Rusia, abdicou. Os [[soviets]] (consellos de traballadores), que foron dirixidos por faccións socialistas máis radicais, nun principio permitiron ao Goberno provisional gobernar, pero insistiu nunha prerrogativa para influír no goberno e controlar diversas milicias. A revolución de febreiro levouse a cabo no contexto dos duros reveses militares sufridos durante a [[Primeira Guerra Mundial]] (1914-1918),<ref>{{Cita|A Première Guerre mondiale aggrave lles facteurs de fragilité da Russie. Lles défaites précipitent a désagrégation du régime impérial.|Serge Berstein, Pierre Milza, ''Histoire du XXe siècle'', Tome 1 (1900-1945), p. 88.}}</ref> que deixou a gran parte do exército ruso nun estado de motín.
Liña 41:
Posteriormente estalou unha [[Guerra Civil Rusa|guerra civil en Rusia]] entre a facción «vermella» (bolxevique) e «[[movemento branco|branca]]» (antibolxeviques) –esta última contou co [[Intervención aliada na Guerra Civil Rusa|apoio das grandes potencias]]–, que ía continuar durante varios anos, na que os bolxeviques, en última instancia, saíron vitoriosos. Deste xeito, a Revolución abriu o camiño para a [[Tratado de Creación da URSS|creación]] da [[Unión de Repúblicas Socialistas Soviéticas]] (URSS) en 1922. Pese a que moitos acontecementos históricos notables tiveron lugar en Moscova e Petrogrado, tamén houbo un movemento visible nas cidades de todo o estado, entre as minorías nacionais de todo o imperio e nas zonas rurais, onde os campesiños apoderáronse da terra e a redistribuíron.
 
A Revolución rusaRusa foi un acontecemento decisivo e fundador do "curto século XX"<ref>Esta expresión foi popularizada polo historiador británico [[Eric Hobsbawn]] na súa obra ''[[The Age of Extremes]]''.</ref> aberto polo estoupido do macroconflito europeo en 1914 e pechado en 1991 coa [[disolución da Unión Soviética]]. Obxecto de simpatías e de inmensas esperanzas por uns ([[Jules Romains]] describiuna como "a gran luz no Leste" e [[François Furet]] como "o encanto universal de outubro"), tamén foi obxecto de severas críticas, de medos e de odios viscerais.<ref>O historiador [[Eric Hobsbawn]] escribiu: ''"A Revolución de Outubro foi universalmente recoñecida como un suceso que conmocionou ao mundo."'' en [[The Age of Extremes]], Complexe, 2003, pág. 99.</ref> Segue sendo un dos acontecementos máis estudados e máis apaixonadamente discutidos da [[Idade Contemporánea|historia contemporánea]].
 
== Situación de Rusia antes da revolución de 1905 ==
Liña 212:
 
== Inicios do réxime bolxevique ==
Ao tomar o poder en Petrogrado, Lenin e Trotski non tiñan ningunha intención de construír o socialismo só en Rusia, subdesenvolvida e atrasada. Esperaban ser a primeira vitoria obreira dunha serie de revolucións nos países industrializados de Europa, que permitiría á revolución sobrevivir. Baseábanse, en particular, en Alemaña, a primeira potencia industrial do continente e fogar do [[movemento obreiro]] máis forte e coa organización máis antiga do mundo. Trotski dixo no Segundo Congreso dos Soviets que aprobou a revolución: «Ou ben a Revolución rusaRusa aumentará o torbelliño da loita no oeste, ou os capitalistas de todos os países asfixiarán a nosa revolución».
 
Con todo, non foi ata un ano despois, cando unha onda revolucionaria que estalou en Alemaña (desembocando na [[Revolución de Novembro]]) e en [[Hungría]] (onde se instaurou a [[República Soviética Húngara]], dirixida por [[Bela Kun]] e que perdurou 133 días). Na veciña [[Finlandia]], a revolución foi derrotada en marzo de 1918, no transcurso dunha [[Guerra civil finlandesa|guerra civil]], onde o «terror branco», con axuda de [[Imperio Alemán|Alemaña]], deixou 35.000 mortos. En xaneiro de 1919 os socialdemócratas alemáns pediron axuda aos [[Freikorps]] para reprimir a revolución obreira, sendo asasinados [[Karl Liebknecht]] e [[Rosa Luxemburg]], dirixentes [[Liga Espartaquista|espartaquistas]]. Entre 1919 e 1920, outros países como [[Reino de Italia (1861-1946)|Italia]] experimentaron folgas insurrectas. Noutros lugares, como en [[Terceira República Francesa|Francia]], o [[Reino Unido de Gran Bretaña e Irlanda|Reino Unido]] ou os [[Estados Unidos]], produciuse unha onda de folgas e manifestacións que non desembocaron en ningún intento revolucionario.
 
A vaga revolucionaria, máis tardía do previsto, terminou por retroceder, e o poder bolxevique permanecía illado como nos seus primeiros días. Os bolxeviques enfrontábanse en solitario aos inmensos problemas dunha Rusia en explosión, onde a súa toma solitaria do poder non gozaba dunha aprobación unánime.