Pemba: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m →‎top: Arranxos varios using AWB
Fendetestas (conversa | contribucións)
a primeira edición de esta páxina procede da información de en:Pemba island
Liña 1:
{{Illa
[[Ficheiro:Pemba Island (Tanzania).jpg|miniatura|Mapa da illa]]
| nome = Pemba
'''Pemba''' (en [[lingua árabe]], الجزيرة الخضراء‎, ''al-Dschazirat al-Chadra'', «illa verde») é unha illa que forma parte do [[arquipélago de Zanzíbar]], localizada preto da costa oriental de [[África]], en augas do [[océano Índico]]. Sitúase a 50 km ao norte da illa de [[Unguja]], a illa principal do arquipélago, e a outros 50 km da costa africana.
| nome_orixinal = ''Al Jazeera al Khadra'' (a illa verde)
| mapa = [[Ficheiro:Pemba Island (Tanzania).jpg|miniatura|Mapa da illa300px]]
| lenda = Mapa da illa
| imaxe =
| pé_imaxe =
| país = [[Tanzania]]
| entidade_territorial =
| opc_entidade =
| provincia = [[Zanzíbar]]
| arquipélago = [[Arquipélago de Zanzíbar]]
| mar = [[Océano Índico]]
| coordenadas = {{Coordenadas|5|10|S|39|47|E|display=inline,title}}
| distancia = 50 km.
| superficie = 988
| longo = 67 km.
| largo = 22 km.
| altitude = 50 m.
| perímetro =
| poboación = 406.808 (censo 2012)
| densidade = 428
| xentilicio =
| capital = [[Chake Chake]]
| tipo =
| lingua_propia =
}}
 
Na'''Pemba''' década(en dos[[lingua 1960árabe]], الجزيرة الخضراء‎, ''al-Dschazirat al-Chadra'', «illa verde») é unha illa que forma parte do [[arquipélago de Zanzíbar]], uniuselocalizada ápreto antigada coloniacosta oriental de [[TanganikaÁfrica]], paraen formaraugas odo estado[[océano Índico]]. Sitúase a 50 km ao norte da illa de [[TanzaniaUnguja]], a illa principal do arquipélago, e a outros 50 km da costa africana. Conta cunha poboación aproximada de 362.000 habitantes segundo o censo do 2002, cunha superficie de 984 km².
 
== Xeografía ==
Cunha superficie de {{convert | 988 | km²}}<ref>[http://www.nbs.go.tz/takwimu/references/Tanzania_in_figures2012.pdf Tanzania in figures 2012, National Bureau of Statistics, Ministry of Finance, June 2013, page 7]</ref> atópase ao redor de 50 km ao norte de [[Unguja]], a illa máis grande do arquipélago. En 1964, [[Zanzíbar]] uniuse coa antiga colonia de [[Tanganika]] para formar o estado de [[Tanzania]]. Atópase ao leste da parte continental de Tanzania, a través da Canle de Pemba. Xunto coa [[Illa de Mafia]], ao sur de Unguja, estas illas forman as Illas das Especias (que non deben confundirse coas [[Molucas|Illas Molucas]] de [[Indonesia]]).
[[Ficheiro: Ndagoni-Ruins-Pemba.png | thumb | upright | left | Ruínas de Ndagoni en [[Ras Mkumbuu]]]]
A maior parte da illa, que é máis montañosa e máis fértil que Unguja, está dominada pola agricultura a pequena escala. Tamén hai cultivos a gran escala de cultivos comerciais tales como o [[cravo]].
 
Antigamente, a illa era visitada de cando en cando debido á inaccesibilidade e a reputación de violencia política, coa notable excepción dos que eran atraídos pola súa reputación como centro de medicina tradicional e [[bruxería]]. Hai unha comunidade bastante grande na illa, que emigrou de [[Omán]]. A poboación é unha mestura de habitantes árabes e os habitantes [[swahili | Waswahili]] orixinais da illa. Unha porción significativa da poboación tamén se identifica como Shirazis.
 
As cidades máis importantes en Pemba son [[Chake-Chake]] (a capital), [[Mkoani]], e [[Wete]], que é a cidade máis grande. Chake-Chake está situado nun montículo con vistas ao oeste nunha baía e á pequena [[Illa Misali]], onde as mareas determinan cando os [[dhow]] poden entrar no porto local. Pemba é, fóra dunha franxa de terra ao longo da súa costa oriental, un lugar moi fértil, ademais das árbores de cravo, os lugareños cultivan principalmente [[arroz]], [[coco]], [[plátano]], [[mandioca]] e [[frixoles vermellos]] (chamados ''maharagwe'' en [[Lingua suahili]]).
 
Pemba é un lugar con varios sitios de zambullida, con derríbalas escarpadas, coral virxinal e vida mariña moi abundante.<ref>{{cite news |date=2 March 2010 |title=Africa: Dive of a lifetime on Pemba Island |url=http://www.telegraph.co.uk/travel/activityandadventure/7346695/Africa-Dive-of-a-lifetime-on-Pemba-Island.html |accessdate=11 de marzo de 2012}}</ref><ref>{{cite web |title=Divernet: Fun at Fundu |url=http://www.divernet.com/Travel_Features/indian_ocean/391651/fun_at_fundu.html |accessdate=11 de marzo de 2012}}</ref>
 
Administrativamente divídese en dúas [[rexións de Tanzania|rexións]]: [[Pemba Norte]] e [[Pemba Sur]].
 
== Arqueoloxía ==
{{AP|Arqueoloxía da illa de Pemba}}
[[Ficheiro: Mkama-Ndume-Pemba.png | thumb | upright | right | Mkama Ndume Ruínas no pobo de Pujini]]
A investigación arqueolóxica sobre Pemba demostrou a súa centralidade no sistema de comercio da costa de Suahili xa no ano 600 dC.<ref>{{cite journal |last1=Fleisher |first1=Jeffrey |last2=LaViolette |first2=Adria |date=2013 |title=The early Swahili trade village of Tumbe, Pemba Island, Tanzania, AD 600–950 |journal=Antiquity |volume=87 |issue=338 |pages=1151–1168}}</ref> Ao longo da costa norte, os asentamentos urbanos en Chwaka desenvolvéronse máis tarde e floreceron desde o século XI ata o 1500 dC.<ref>{{cite journal |last1=LaViolette |first1=Adria |last2=Fleisher |first2=Jeffrey |date=2009 |title=The Urban History of a Rural Place: Swahili Archaeology on Pemba Island, Tanzania, 700–1500 AD |journal=International Journal of African Historical Studies |volume=42 |issue=3 |pages=433–455}}</ref>
 
Ao oeste de Chake-Chake, a capital de Pemba, nunha longa península chamada Ras Mkumbuu, pódense atopar algunhas das máis antigas e mellor conservadas das primeiras ruínas das illas ("ruínas Ndagoni", probablemente do século XIV).<ref>Kirkman, James S. "Excavations at Ras Mkumbuu on the island of Pemba." Tanganyika Notes and Records 53 (1959): 161-78.</ref>
 
Ao leste de Chake-Chake pódense atopar as "ruínas Mkama Ndume2 na vila de Pujini (ao sur do aeroporto) a pouca distancia por estrada de Chake-Chake. Esta é a única fortificación temprana coñecida en toda a costa Suahili. Remóntase ao século XV.<ref>LaViolette, Adria (2004). Swahili archaeology and history on Pemba, Tanzania: A critique and case study of the use of written and oral sources in archaeology. In Reid, Andrew M. and Paul J. Lane, eds. ''African Historical Archaeologies'', pp. 125-162.</ref>
 
== Historia ==
Segundo o xeógrafo árabe [[Yaqut al-Hamawi|Yakut]], a mediados do século XIII había dous sultáns independentes gobernando partes da illa de Pemba.<ref>Marina Tolmacheva, ''The Pate Chronicle'' (East Lansing: Michigan State University Press, 1993) p. 6</ref>
 
O 24 de xuño de 2016, o Ministro de Transporte australiano, Darren Chester, dixo que un pedazo de restos dun avión atopouse na illa de Pemba, posiblemente do desaparecido voo [[Malaysia Airlines Flight 370]].<ref>{{cite news |agency=Associated Press |date=24 June 2016 |title=Potential MH370 debris found on island off African coast |work=[[The Washington Post]] |url=https://www.washingtonpost.com/world/africa/potential-mh370-debris-found-on-island-off-african-coast/2016/06/24/21f62326-3a13-11e6-af02-1df55f0c77ff_story.html |accessdate=24 de xuño de 2016}}</ref>
 
==Galería de imaxes==
<gallery>
File:Pemba island, Tanzania. View from Chake Chake town center over the mangroves towards the sea.JPG|View from Chake Chake town center over the mangroves towards the sea
File:Wharf at Mkoani. Havenpier in Mkoani, Pemba, Tanzania.jpg|Wharf at Mkoani
File:Chief Minister's Office, Chake Chake, Pemba Island, Tanzania.jpg|The Pemba offices of the Prime Minister of Zanzibar's Revolutionary Government in Chake Chake
File:Derelict amusement park in Pemba, Tanzania.JPG|Derelict amusement park on the outskirts of Chake-Chake
File:Seasonal clove buds drying on Pemba1.jpg|Clove buds dried in the equatorial sun
File:Pemba is rich of children2.jpg|Unha familia de Pemba
File:DC3 PEMBA AIRPORT 2009.jpg|Aircraft at Karume airport Chake-Chake
File:Chake Chake, Pemba, Tanzania.JPG|A rainy day in central Chake Chake
File:Pemba_Island_(Tanzania).jpg|Mapa da illa de Pemba
File:Fish market, Mkoani, Pemba Island, Tanzania.jpg|Praza de peixe, Mkoani
File:Market in Wete, Pemba Island, Tanzania.JPG|Market building in Wete
File:The jetty of Chake Chake, Pemba, Tanzania.JPG|The jetty at Chake Chake, surrounded by mangroves
File:CUF Office in Pemba.JPG|An office of the opposition party CUF (Civic United Front) in Chake Chake
</gallery>
 
{{Control de autoridades}}
 
==Véxase tamén==
===Ligazóns externas===
{{Commonscat}}
 
 
[[Categoría:Illas de Tanzania]]
[[Categoría:Tanzania]]
[[Categoría:Illas do Índico]]