Mandorla: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
A partir da viquipedia, de es.wiki e it.wiki
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{Enuso}}
[[Ficheiro:Codex_Bruchsal_1_01v_cropped.jpg|miniatura|Cristo dentro dunha forma de '''mandorla''' ou '''''vesica piscis''''' nun [[manuscrito]] medieval (o Evanxeo de Stuttgart / ''das Speyerer'' ''Evangelistar'', [[1220]]). Nas esquinas aparecen os 4 evanxelistas ([[Tetramorfo|tetramorfos]]).]]
[[Ficheiro:Vesica_Piscis.svg|miniatura|A ''Vesica Piscis'']]
A '''mandorla''' ('''améndoa mística''' ou '''''vesica piscis''''') é un símbolo ou un [[Auréola|halo]] de xeito oval no que están inseridos personaxes sagrados da [[Cristianismo|relixión cristiá]], sendo o máis común [[Xesús de Nazaret|Cristo]], mais tamén a [[Virxe María|Virxe]] ou os santos<ref>{{Cita libro|título=Enfoques Actuales en la Didáctica de las Matemáticas|apelidos=Azcárate Goded|nome=Pilar et alii|editorial=Secretaría General Técnica, Ministerio de Educación y Ciencia|ano=|ISBN=84-369-4287-6|páxina=42|páxinas=|ref=}}</ref>. Empregouse, principalmente, na [[arte románica]] e [[Arte bizantina|bizantina]]<ref>{{Cita libro|título=Dictionary of Symbols|apelidos=Liungman|nome=Carl G.|editorial=W.W.norton|ano=1991|ISBN=0-393-31236-4|páxina=287|ref=}}</ref>.
 
A palabra mandorla vén do italiano ''mandorla'', que significa "améndoa". Tamén se coñece co nome de "'''''améndoa mística'''"''. Neste caso, tamén se emprega a expresión latina '''''vesica piscis''''' (vexiga de peixe) e consiste nun símbolo fixo con dous círculos do mesmo radio que se intersectan de xeito que o centro de cada círculo está na circunferencia do outro.
 
 
== Historia ==
Liña 31 ⟶ 30:
Na [[arquitectura gótica]], ademais dos beneficios de deseño de arquitectura da bóveda de nervios que permite a entrada de luz na construción, aparece tamén o [[Arco apuntado|arco apuntado]] que ten a aparencia de mandorla aberta para a plena luz.
 
Este símbolo é tamén utilizado fóra do cristianismo. En varias relixións a améndoa é asociada co nacemento dunha virxe. Por exemplo, a [[Ninfa (mitoloxía)|ninfa]] virxe Nana concibiu a [[Atis]] ao pór unha améndoa nos seus seos<ref>{{Cita libro|título=The Golden Bough.|apelidos=Frazer|nome=James|editorial=Macmillan Publishing Company|ano=1922|ISBN=0-02-095570-7|páxina=403|ref=}}</ref>.
 
Na arte cristiá, algunhas auréolas teñen a forma dunha ''vesica piscis'' horizontal, hai algúns selos de organizacións ecleiásticas que empregan ununha ''vesica piscis'' horizontal (en vez da máis habitual forma circular).
 
=== Significado, mística e relixiosa ===
En diversos períodos da historia foi obxecto de especulación mística; probablemente, os primeiros foron os pitagóricos, que a consideraban unha figura sagrada. A razón matemática da súa anchura (medido polos puntos extremos do "corpo", excluíndo a "cola") pola súa altura é aproximadamente estreita entre 1351/780 e 265/153. Esta última razón, o que dá 1,73203, foi considerado un número sagrado chamado ''a medida do peixe''. Exactamente, o cálculo matemático destas dimensións é a raíz cadrada de 3, ou 1,7320508076... (porque se trazar a liña recta que une os centros dos dous círculos, xunto con dous puntos onde os círculos son intersectan, obtemos dous triángulos equilàters estados para un lado, cunha altura da metade da √3, e o lado do triángulo é a unidade). A relación 265:153 é unha aproximación á raíz cadrada de 3, e ten a propiedade de que pode non obter calquera mellor aproximación con números menores. O número 153 aparece no Evanxeo de Xoán (21:11) como o número de peixes que Xesús fixo que é capturessin en a milagrosa "de captura de peixe", que algúns consideran como unha referencia cifrado das crenzas pitagòriques.<ref>[[Arquímedes|Arquímedes de Siracusa]]: ''De la medida del círculo.''</ref><ref>{{Cita libro|título=Musings on the Vesica Piscis|apelidos=Flecher|nome=Rachel|editorial=Nexus Network Journal|ano=2004|ISBN=|volume=vol. 6 nº2|ISSN=|ref=}}</ref><ref>John Michell: ''City of Revelation''. </ref><ref>John Michell: ''The Dimensions of Paradise: The Proportions and Symbolic Numbers of Ancient Cosmology''. </ref><ref>David Fideler: ''Jesus Christ, Sun of God: Ancient Cosmology and Early Christian Symbolism''. </ref>
 
Esta visión é a raíz de tres pode ser expresada cunha fermosa desigualdade:
 
<math />
 
== Notas ==
<references /></div>
<div class="reflist references-column-count references-column-count-2" style="column-count: 2; -moz-column-count: 2; -webkit-column-count: 2; list-style-type:decimal;">
<references /></div>
 
== Véxase tamén ==
{{commonscat}}