Mandorla: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
A partir da viquipedia, de es.wiki e it.wiki |
||
Liña 2:
[[Ficheiro:Codex_Bruchsal_1_01v_cropped.jpg|miniatura|Cristo dentro dunha forma de '''mandorla''' ou '''''vesica piscis''''' nun [[manuscrito]] medieval (o Evanxeo de Stuttgart / ''das Speyerer'' ''Evangelistar'', [[1220]])]]
[[Ficheiro:Vesica_Piscis.svg|miniatura|A ''Vesica Piscis'']]
A '''mandorla''' ('''améndoa mística''' ou '''''vesica piscis''''') é un símbolo ou un [[Auréola|halo]] de xeito oval no que están inseridos personaxes sagrados da [[Cristianismo|relixión cristiá]], sendo o máis común [[Xesús de Nazaret|Cristo]], mais tamén a [[Virxe María|Virxe]] ou os santos<ref>
A palabra mandorla vén do italiano ''mandorla'', que significa "améndoa". Tamén se coñece co nome de "'''''améndoa mística'''"''. Neste caso, tamén se emprega a expresión latina '''''vesica piscis''''' (vexiga de peixe) e consiste nun símbolo fixo con dous círculos do mesmo radio que se intersectan de xeito que o centro de cada círculo está na circunferencia do outro.
Liña 10:
A mandorla vén dun elemento arquitectónico romano que introducía os personaxes representados dentro dun círculo ou medallón, denominado [[Clípeo (escudo)|''clípeo'']]. O medallón, que amosa o retrato do defunto nun epitafio incorporouse rapidamente aos [[Sartego|sartegos]] cristiáns.
En [[Francia]], unha das mandorlas máis antiga aparece nun sartego [[Dinastía Merovinxia|merovinxio]] na [[cripta]] da Jouarre. Na cabeceira do sartego de san Agilbert, atópase unha das catro formas cristalinas diferentes en torno a unha ''[[Maiestas Domini]]'' nunha mandorla. Os escultores do [[Século VII|
[[Ficheiro:St_Genis_des_Fontaines_Linteau_09.jpg|miniatura|Detalle central do lintel do mosteiro de Sant Genís de Fontanes.]]
Outra representación, tamén [[Arte prerrománica|prerrománica]], está situado na igrexa do [[mosteiro de Sant Genís de Fontanes]]. Situado na fachada, o [[lintel]] (en [[mármore]] branco de [[Céret]]) é unha obra monumental. Esta escultura románica é coñecida como a máis antiga de pedra (data de 1019-1020), e representa a Cristo bendicindo inserido nunha mandorla perlada, sostida por dous [[Arcanxo|arcanxos]] e enmarcado por dous grupos de tres personaxes bíblicos.
Liña 26 ⟶ 27:
O uso do círculo para inscribir un personaxe, ademais da súa localización na parte superior de un elemento arquitectónico, evoca a esfera celeste. A mandorla leva a outra dimensión: é unha figura xeométrica deseñada con dous círculos que se cortan. Na súa intersección atópase unha persoa, pola que se debe pasar para percorrer o camiño entre os dous círculos, os dous hemisferios ou os dous mundos, o terreal e o celeste. A introdución de Cristo nunha mandorla no [[Tímpano (arquitectura)|tímpano]] da porta da igrexa revela o [[simbolismo]] do movemento dende fóra da igrexa cara adentro da igrexa e, polo tanto, anuncia o paso dos vivos do mundo terrestre ao celestial. A mandorla é usada, polo tanto, para expresar unha pasaxe ou unha porta.
De acordo co simbolismo de [[Hildegarda de Bingen|santa Hildegarda de Bingen]], a mandorla refírese ao cosmos
Na [[arquitectura gótica]], ademais dos beneficios de deseño de arquitectura da bóveda de nervios que permite a entrada de luz na construción, aparece tamén o [[Arco apuntado|arco apuntado]] que ten a aparencia de mandorla aberta para a plena luz.
Este símbolo é tamén utilizado fóra do cristianismo. En varias relixións a améndoa é asociada co nacemento dunha virxe. Por exemplo, a ninfa virxe Nana concibiu a [[Atis]] ao pór unha améndoa nos seus seos
Na arte cristiá, algunhas auréolas teñen a forma dunha ''vesica piscis'' horizontal, hai algúns selos de organizacións ecleiásticas que empregan un ''vesica piscis'' horizontal (en vez da máis habitual forma circular).
=== Significado, mística e relixiosa ===
En diversos períodos da historia foi obxecto de especulación mística; probablemente, os primeiros foron os pitagóricos, que a consideraban unha figura sagrada. A razón matemática da súa anchura (medido
Esta visión é a raíz de tres pode ser expresada cunha fermosa desigualdade:
| |||