Papamoscas paporrubio: Diferenzas entre revisións

O '''papamoscas paporrubio''' (''Ficedula parva'') é un pequeno representante migratorio da familia dos papamoscas (''[[Muscipapidae]]''). Conforma unha [[superespecie]] xunta co [[papamoscas da taiga]] (''Ficedula albicilla'') e o [[Papamoscas do Kaxmir]] (''Ficedula subrubra''), que antes eran considerados variedades da mesma especie.

Miden uns 11  cm de lonxitude, o que os fai unha das especies máis pequenas de papamoscas, só algo meirande ca un [[Carrizo (paxaro)|carrizo]] (''Troglodytes troglodytes''). Os machos máis vellos son inconfundibles, gracias ó seu peito laranxa avermellado e á cabeza gris, pero esta coloración aparece só no segundo ano de vida e mesmo algúns machos que xa superaron esta idade non amosan máis que unha lixeira coloración vermella na gorxa. O detalle que mellor os identifica e, a parte do seu tamaño, as plumas exteriores brancas da cola, que contrastan moito co negro do resto desta, impresión reforzada polo seu costume de abrir a cola. A cor de base da cabeza e o lombo e un castaño escuro máis axiña mate. A gorxa, o peito e a barriga dos machos de primeiro ano e das femias son claros cun matiz amarelado nas beiras. Teñen unha banda alar estreita alaranxada moi pouco visible. Na cabeza salientan os ollos grandes, negros e rodeados dunha área clara e a base inferior do bico amarela alaranxada.

Os papamoscas paporrubios son habitantes das partes superiores das árbores altas e vellas, polo que son difíciles de ver, pero recoñécense polo seu canto territorial alto e que se escoita de lonxe. As estrofas do seu canto duran entre 3 e 4 segundos e son case sempre introducidas por unha especie de ''tsiit'' non moi alto, ó que seguen estrofas que varían moito individualmente. Cando canta abren a miúdo as plumas da e lixeiramente as alas, amosando a coloración da gorxa. Cantan agachados dende puntos situados en xeral na parte media do tronco, a miúdo en pólas espidas ou mortas. Adoitan comezar o canto xusto antes de pousarse e acaban a estrofa xa pousados. A actividade cantora dura poucas semanas e acaba completamente co emparellamento e o inicio da reprodución. Con mal tempo non cantan. As chamadas claras, curtas e agudas só se escoitan de cerca e adoitan ser unha serie de<ref> Beaman (19998) S. 706 </ref>

''Ficedula parva'' vive nunha faixa de territorio ampla no leste e norte de [[Europa]] que chega polo leste os montes [[Urais]]. Polo norte chegan nalgúns puntos o [[círculo polar ártico]], polo sur ata os [[Balcáns]] e os [[Cárpatos]]. Máis cara ó leste o límite sur da súa área de cría corre polos 50º de latitude norte. Unha área de cría grande está situada nas zonas de bosque do [[Cáucaso]]. Nas montañas exteriores do [[Elbruz]], os [[Montes Zagros|Zagros]] setentrionais e o suroeste de [[Turkmenistán]]. Na rexión rusa de [[Perm]] e algo o norte e sur dela hai unha área de intergradación ampla coa especie próxima do [[papamoscas da taiga]], o territorio de cría da cal chega ata a costa do Pacífico.

Tendo en conta estas condicións, ocupan tipos de bosque diversos, por ben que parecen preferir o bosque mixto de folla caduca. Aínda así, crían en bosques boreais de [[abeto]]s na taiga e, nalgunhas ocasións, mesmo en hortos de froiteiras. Parecen evitar os bosques puros de pinos. Viven tanto nas terras baixas coma en bosques de outeiros e montañas. En Armenia os seus niños atópanse ata preto dos 2300 m. No sueste e centro de Europa crían maioritariamente en zonas de outeiros e zonas baixas das montañas.

Utilizan técnicas de caza variadas. Cando cazan á espreita capturan os insectos despois dun voo curto, que non adoita superar os dous metros. Tamén inspeccionan en voo as follas para localizar posibles presas. En xeral fan as súas capturas na parte superior das árbores. Máis raramente buscan comida en arbustos ou no chan.

Son aves diúrnas que na época reprodutora aproveitan tamén o crepúsculo e as primeiras horas da noite. No momento culminante da época do cortexo, cando os machos pasan máis tempo cantando, comezan ó redor dunha hora antes saír o sol e algúns cantan mesmo á noitiña. Nesa época son moi territoriais e fora dela solitarios, por ben que algunhas veces se moven en pequenos grupos, as veces mesturados con outros paxaros pequenos. Especialmente durante o cortexo, pero tamén fora del, exhiben a cola algo aberta amosando o seu deseño característico.

As principais rexións nas que pasan o inverno están no noroeste do subcontinente Indio, dende [[Paquistán]] é as beiras oeste e sur do [[Himalaia]], ata [[Karnataka]] polo sur e [[Bihar]] e [[Orisa]] polo leste. Uns poucos individuos pasan o inverno no leste de [[Grecia]], algúns máis no leste de [[Iraq]] e oeste de [[Irán]] e leste da península Arábiga. Durante o inverno móvense en xeral en pequenos bandos mesturados a miúdo con outras especies.

Os máis dos papamoscas paporrubios maduran sexualmente despois da volta da primeira viaxe migratoria, con algo menos dun ano. Moitos deses exemplares ocupan un territorio pero non chegan a reproducirse. A delimitación do territorio e o cortexo duran relativamente pouco, unhas dúas ou tres semanas habitualmente. Durante ese período, que en Centroeuropa vai de maio a mediados de xuño, poden facerse notar dabondo. Os machos ocupan, en chegando da migración, de seguida un territorio que marcan co seu canto e voos de demostración que van dende un pousadoiro a outro. Se aparece unha femia no territorio, o macho amósalle sitios xeitosos para face-lo niño introducíndose en furados ou ocos, nos que fai un ritual de construción. Máis tarde a femia colabora na exploración de posibles niños. A cópula e precedida por voos de persecución de varios minutos, interrompidos por posturas de exhibición do macho, que abre a cola en abanico. Ás veces a femia fai un baile ó redor do macho coas alas colgando.

Fan os niños en furados, ocos e nichos máis ou menos pechados. De cotío aproveitan feridas nas árbores, producidas ó separarse partes da casca ou niños de [[peto pequeno]] ou de [[ferreiriño negro]]. Ás veces fan niños libres en xeito de cunca en sitios axeitados entre os ramallos e foron vistos niños en furados da rocha. Raras veces usan niños artificiais. Aínda que non se pode dicir que escollan especies de árbores determinadas, se cadra amosan certa preferencia polas [[faia]]s e os [[tileiro]]s. <ref> Mitrus & Socko (2004) </ref>. Os niños están construídos a alturas variables, dende preto do chan ós 20 m. e máis de altura. O niño é construído case exclusivamente pola femia, colaborando o macho só os primeiros días con aportes de material. Os niños construídos en sitios abertos son construcións ben tecidas con xeito de cunca. Os que están dentro de buratos son acumulacións menos compactas e máis voluminosas de materiais coma brión, poliñas moi finas, pallas, [[fieito]]s e mesmo follas secas. Na construción entran tamén teas de [[araña]], seda de [[larva]]s, pelos e ás veces plumas.

Poñen de 4 a 7 ovos case monocromos, de cor castaño ferruxento ou amarelo de arxila, que miden uns 16,6 x 12,7 &nbsp;mm. Van poñendo os ovos cunhas 24 horas de diferencia entre cada un e a incubación adoita empezar despois de poñeren o cuarto. Chocan, as femias, uns 15 días, período no que son alimentadas polo macho uns dúas ou tres veces por hora. Nos primeiros días despois de naceren os polos o macho segue a ocuparse en exclusiva da alimentación da femia e a niñada. A partir do cuarto día a femia colabora na caza. Durante este tempo o territorio de caza é moi pequeno e os pais poucas veces se afastan máis de 100 m. dos polos. Estes pasan uns 16 días no niño, que só abandonan algo antes se son molestados. Cando xa poden voar, os pais cóidanos aínda uns días antes da dispersión definitiva, O período de cría varía moito rexionalmente. As primeiras postas fanse nas primeiras semanas de maio, o pico de postas a mediados de xuño. Só no caso de perderen a primeira posta poden facer unha segunda, composta case sempre por menos ovos.

* Cezary Mitrus /Beata Soćko: ''Natural nest sites of the Red-breasted Flycatcher Ficedula parva in a primeval forest''. Acta Ornithologica, Volume 39, Number 1, Summer 2004 , pp. 53-57&nbsp;53–57