Guerras napoleónicas: Diferenzas entre revisións

As '''guerras napoleónicas''' foron unha serie de [[Guerra|conflitos militares]] que tiveron lugar durante o tempo no que [[Napoleón Bonaparte]] gobernou en [[Francia]]. Foron en parte unha extensión dos conflitos que estalaron por mor da [[Revolución Francesa]], e continuaron durante todo o [[Primeiro Imperio Francés]]. Non existe consenso sobre o intre exacto no que comezaron estas guerras. Hai quen considera que comezaron cando Napoleón chegou ao poder en Francia, en novembro de [[1799]]. Outras versións sitúan o período bélico entre [[1799]] e [[1802]] no contexto das [[Guerrasguerras Revolucionariasrevolucionarias Francesasfrancesas]], e consideran a declaración de guerra entre o [[Reino Unido]] e Francia en [[1803]], que seguiu ao curto período de paz do [[Amiens|Tratado de Amiens]] en [[1802]] como o punto inicial das guerras napoleónicas. As guerras napoleónicas remataron o [[20 de novembro]] de [[1815]], trala derrota final de Napoleón na [[batalla de Waterloo]] e o [[Tratado de París (1815)|Segundo Tratado de París]] de [[1815]]. En conxunto, o case continuado período de guerras comprendido entre o [[20 de abril]] de [[1792]] e ata o [[20 de novembro]] de [[1815]] é chamado con frecuencia ''A Gran Guerra Francesa'' (anterior á [[Primeira Guerra Mundial]], chamada simplemente ''A Gran Guerra'').

==== A Guerraguerra das Canoneiras ====

[[Dinamarca]] e [[Noruega]], que orixinalmente declaráranse neutrais nas guerras napoleónicas, sacaron proveito da guerra a través do comercio e estableceron unha armada. Tras unha mostra de intimidación na [[primeira batalla de Copenhague]] ([[1801]]), os ingleses prenderon grandes números de naves da frota dinamarquesa, na [[segunda batalla de Copenhague]] ([[1807]]). Isto rematou coa neutralidade dinamarquesa, encerellándose os dinamarqueses nunha guerra naval de guerrillas, onde con pequenos barcos canoneiros pretendían atacar aos barcos ingleses -moito maiores- que estivesen en augas dinamarquesas e norueguesas. A Guerraguerra das Canoneiras rematou cando a frota inglesa obtivo a vitoria na [[batalla de Lyngør]] en [[1812]], na cal foi destruído o derradeiro dos buques de guerra dinamarqueses, unha [[Fragata (buque)|fragata]].

[[Ficheiro:El_Tres_de_Mayo,_by_Francisco_de_Goya,_from_Prado_in_Google_Earth.jpg|miniatura|300px|Os fusilamentos do [[3 de maio]] de [[1808]], de [[Francisco de Goya]].]]O alzamento popular contra a invasión francesa o [[2 de maio]] de [[1808]] deu lugar á [[Guerraguerra da Independencia Españolaespañola]], que finalizou en [[1814]] coa expulsión do trono de [[José Bonaparte]] e a restauración da monarquía borbónica na figura de [[Fernando VII]].

A [[Quinta Coalición]] ([[1809]]) do Reino Unido e Austria contra Francia formouse mentres o Reino Unido enfrontábase con Francia na [[Guerraguerra da Independencia Españolaespañola]].

De novo, o Reino Unido quedouse só, o que se debía en gran parte ao feito de que Gran Bretaña nunca entrara nun conflito a gran escala con Francia, ao contrario que os seus aliados continentais. A actividade militar británica reduciuse a unha sucesión de pequenas vitorias nas colonias francesas e outras vitorias navais en [[Copenhaguen]] ([[2 de setembro]] de [[1807]]). En terra, só se intentou a desastrosa [[Expedición Walcheren]] ([[1809]]). A loita centrouse entón na guerra económica - [[Bloqueo Continental]] contra bloqueo naval. Ambos os lados entraron en combate tratando de reforzar os seus bloqueos; os ingleses combateron aos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] na Guerraguerra de 1812, e os franceses enfrontáronse na [[Guerra da Independencia Española|Guerraguerra de Independencia]] en [[España]] ([[1808]]-[[1814]]). O conflito na [[Península Ibérica]] comezou cando [[Portugal]] continuou comerciando con [[Inglaterra]] a pesar das restricións francesas. Cando tropas españolas venceron aos franceses na [[batalla de Bailén]], demostrando que unha parte importante do pobo español non quería manter a súa alianza con Francia, as tropas francesas ocuparon gradualmente o seu territorio ata entrar en [[Madrid]], o que propiciou a intervención inglesa.

En [[1812]], Napoleón invadiu Rusia para obrigar ao Emperador [[Alexandre I de Rusia]] a permanecer no Bloqueo Continental e eliminar o perigo inminente dunha invasión rusa de [[Polonia]]. A ''[[Grande Armée]]'', 650.000 homes (270.000 franceses e moitos soldados de países aliados ou súbditos), cruzaron o [[río Niemen]] o [[23 de xuño]] de [[1812]]. Rusia proclamou a [[Guerraguerra Patrióticapatriótica]], mentres Napoleón proclamaba unha Segundasegunda Guerraguerra Polacapolaca, pero en contra das expectativas dos polacos, que forneceron case 100.000 soldados para a forza invasora, Napoleón evitou dar concesión algunha a Polonia, tendo en mente as posteriores negociacións con Rusia. Rusia mantivo a táctica de retirarse, deixando tras de si a ''terra queimada''. Os rusos detivéronse e loitaron na [[batalla de Borodino]], o [[7 de setembro]], que aínda que foi moi sanguenta, forzou aos rusos a retirarse e deixar expedito o camiño cara [[Moscova]]. Sobre o [[14 de setembro]], Moscova era prendida e saqueada. Alexandre I evitou capitular. Sen un signo claro de vitoria á vista, Napoleón viuse forzado a retirarse de Moscova despois de que o gobernador, [[Fyodor Rostopchin|príncipe Rostopchin]], ordenase o incendio total da cidade. Así comezaba a desastrosa Gran Retirada, con 370.000 baixas e 200.000 prisioneiros. En novembro, só quedaban 27.000 soldados para cruzar o [[río Berezina]]. Napoleón deixou ao seu exército para volver a París e preparar a defensa de Polonia do avance ruso. A situación non era tan desesperada como podería semellar ao principio. Os rusos perderan 400.000 homes, e o seu exército estaba igualmente esgotado. Con todo tiñan a vantaxe dunhas liñas de subministración máis curtas e podían renovar as súas tropas con maior rapidez que os franceses.

O tamaño numérico dos exércitos involucrados é unha clara indicación acerca do cambio no tipo de guerra. Durante a derradeira guerra importante de Europa, a [[Guerraguerra dos Sete Anos]], poucos exércitos superaran o número de 200.000 homes. En contraste, o exército francés acadou na década de 1790 a cifra dun millón e medio de franceses alistados. En total, ao redor de 2,8 millóns de franceses loitaron no conflito en terra, e uns 150.000 loitaron no mar, polo que o total de combatentes franceses acadou a cifra duns tres millóns.