Wikipedia

Grupos Antiterroristas de Liberación: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Anton45 (conversa | contribucións)
29.298 edicións
Correción e adaptación (máis referencias)
Liña 1:
{{atención|data=novembro de 2008|revisar a pertinencia de moitos detalles; o texto é unha tradución de es.wp e hai que adaptalo}}
{{SenReferencias}}
Os '''Grupos Antiterroristas de Liberación''' (GAL) foron agrupacións armadas parapoliciais que practicaron o que se denominou [[terrorismo de Estado]] ou "guerra sucia" contra o grupo terrorista [[ETA]] e a súa contorna, durante a década de 1980. Foron creados e dirixidos por altos funcionarios do [[Ministerio do Interior de España]], durante o goberno do [[Partido Socialista Obreiro Español]] (PSOE) do presidente [[Felipe González]].
 
Liña 13 ⟶ 11:
Os casos do atentado contra [[Antonio Cubillo]], dirixente do [[MPAIAC]] (grupo independentista das Illas Canarias) en 1978, imputado a axentes co apoio directo do [[Ministerio do Interior español]], ou do secuestro, malos tratos, tortura e simulación de execución do director do semanario El Doblón, [[José Antonio Martínez Soler]] en marzo de 1976 trala publicación dun artigo denunciando a purga de mandos moderados da Garda Civil, causaron grande impacto na opinión pública española e internacional pola súa implicación con forzas relacionadas co aparello de represión do Estado.
 
== ActuaciónNacemento ==
===O caso "Segundo Marey"===
 
En enero de 1983 comezan unhas conversacións de paz entre o [[PSOE]], [[PNV]] e [[Herri Batasuna]] <ref>http://elpais.com/diario/1983/01/18/espana/411692405_850215.html</ref>. En abril dese mesmo ano celebráronse na madrileña [[serra de Guadarrama]] reunións secretas entre membros do [[PSE-PSOE]] e membros do goberno socialista: [[Ricardo García Damborenea]], [[José Barrionuevo]], [[Rafael Vera]], [[Ramón Jáuregui]], [[José María Benegas]] e [[Julián Sancristóbal]] nas que acordaron secuestrar a membros de [[ETA]] <ref>http://elpais.com/diario/1996/01/05/espana/820796419_850215.html</ref>. No mes de xullo, membros do [[CESID]], liderados polo coronel [[Perote]], redactaron o que se coñece como acta fundacional dos GAL na que se analiza as ventaxas e desventaxas da guerra sucia <ref>http://elpais.com/diario/2000/02/17/espana/950742030_850215.html</ref>.
En decembro de 1983 Segundo Marey, cidadán hispano-francés, foi confundido cun etarra e secuestrado polos GAL na localidade francesa de [[Hendaia]]. Unha hora despois do secuestro foi detido como sospeitoso Pedro Sánchez, antigo cabo da Lexión francesa. Marey foi liberado dez días despois en territorio francés, a tres quilómetros do paso fronteirizo de [[Dancharinea]] ([[Navarra]]).
 
== Actuacións ==
En decembro de 1987 Mohand Talbi e Jean Pierre Echalier foron xulgados e condenados a 13 anos de prisión polo seu secuestro. Sánchez morrera en prisión, segundo Talbi envelenado. O mercenario do GAL asegurou que entregaran a Marey a policías españois en Dancharinea, logo de chamar a dous "teléfonos para urxencias" ao coñecer a detención de Sánchez. Un dos teléfonos correspondía ao Goberno militar de Biscaia e o outro á xefatura superior de policía.
 
O 28 de setembro danse por iniciadas as accións dos GAL en [[Francia]], integrados por membros das forzas de seguridade do Estado español e por mercenarios <ref>http://www.elmundo.es/nacional/gal/marey/crononacimiento.html</ref>. A primeira actuación dos GAL foi o secuestro dos mozos indepentistas Lasa e Zabala, o 16 de outubro. Dous días despois, catro policias españois son detidos polas forzas de seguridade francesas no intento de secuestro de José Maria Larretxea Goñi. Tras o informe do [[CESID]] no que señalan a Mikel Lujua coma un dos lideres de [[ETA]], os '''GAL''' deciden secuestralo.
===O xuízo de Amedo y Domínguez===
 
O 4 de decembro Segundo Marey escoitou o timbre, abriu a porta e saliu da súa casa (en [[Hendaya]]). Dous homes, que o confundiron co membro de ETA Mikel Lujúa, agarrarono e meterono pola forza noutro vehículo, logo emprenderon a viaxe en dirección a España. O subcomisario Amedo desplazouse ó posto fronterizo de [[Dantxarinea]] ([[Navarra]]), para esperar ós secuestradores e resolver os problemas que poideran xurdir para lograr que entraran en España coa víctima. Tras pasar a fronteira trasladáronse a unha cabaña en [[Colindres]]. A pesar de darse conta do error, e coa autorización de Barrionuevo, seguiron adiante co secuestro <ref>http://www.elmundo.es/nacional/gal/marey/victima.html</ref>. O día 6 contactaron coa [[Cruz Vermella]] de [[Donosti]] e anunciaron que se os seus catro compañeiros detidos non eran liberados executarían a Marey, dous días despois os axentes foron liberados. E o día 13 foi liberado Segundo Marey a un quilómetro da fronteira francesa e cun comunicado no que por primeira vez víanse as siglas ''GAL''.
En xaneiro de 1988 a Sala do Penal da [[Audiencia Nacional]] encontrou indicios delitivos na actuación do subcomisario [[José Amedo]], quen fora implicado nos asasinatos do GAL nun xuízo celebrado en [[Lisboa]] por uns mercenarios portugueses que aseguraban ser contratados polo subcomisario para atentar contra etarras no sur de [[Francia]]. O xuíz da Audiencia Nacional [[Baltasar Garzón]] fíxose cargo das investigacións, descubrindo segundo un informe do Ministerio de Interior que as viaxes de Amedo a [[Portugal]] en 1986 foron de carácter oficial e pagados con fondos reservados do Estado. En xullo do mesmo ano Garzón ditou prisión incondicional para Amedo e o inspector Michel Domínguez como presuntos organizadores dos GAL, quen foron procesados en xuño de 1989 pola Audiencia Nacional e condenados o 20 de setembro do mesmo ano a 17 anos, 4 meses e 1 día de prisión por cada un dos seis asasinatos frustrados nos que participaron como autores por indución, cinco deles no atentado ao bar "Batxoki", de [[Bayonne]] (Francia) e o sexto no bar "A Consolation", de [[San Juan de Luz]]. Tamén recibiron penas menores polos delitos de asociación ilícita e de falsidade de documentos de identidade. O tribunal preferiu a tipificación do delito de asociación ilícita ao de integración na banda terrorista, o que coincidía coa tese do Ministerio do Interior que contemplaba os GAL como "grupos de delincuentes inconexos entre si" e non coma terroristas. O fallo indicaba que non foi posible determinar a estrutura interna, a escala xerárquica nin as fontes de financiamento dos GAL, co que quedaba en suspenso a identidade dos xefes superiores dos dous axentes nesta trama.
 
O 19 de decembro Ramón Oñaederra é asasinado, comezan os primeiros rumores sobre a vinculación dos GAL co Goberno <ref>http://lahemerotecadelbuitre.com/piezas/la-enigmatica-organizacion-contra-terrorista-gal-asesinan-a-tiros-en-francia-al-etarra-ramon-onaederra-guerra-sucia-contra-el-terrorismo/</ref>. O día 28 os ''GAL'' levarían a cabo un atentado contra Miguel Antonio Goikoetxea, coñecido como Txapela, na localidade francesa de [[Saint-Jean-de-Luz]]. Goikoetxea foi tiroteado por dous descoñecidos, que logo fuxiron nunha motocicleta <ref>http://elpais.com/diario/1983/12/29/espana/441500404_850215.html</ref>.
O avogado defensor dos policías considerou que o tribunal vulnerara «de xeito claro e rotundo o principio de presunción de inocencia». Doutra banda, o avogado da acción popular presentada pola Asociación contra a Tortura criticou a sentenza, especialmente o rexeitamento do tribunal a condenar aos acusados por integración en banda terrorista.
 
As primeiras vitimas do ano 1984 foron Vicente Perurena Telletxea e Angel Gurmindo Lizarraga "Stein" que foron atacados por membros dos GAL en Hendaia, Francia o 8 de febreiro <ref>http://inmemoriampropax.blogspot.com.es/2011/02/angel-gurmindo-lizarraga-y-vicente.html</ref>. Tamén en Francia o día 25 foi asasinado Eugenio Gutiérrez Salazar "Tigre" <ref>http://lahemerotecadelbuitre.com/piezas/los-gal-asesinan-al-militante-de-eta-eugenio-gutierrez-salazar-tigre-al-dia-siguiente-del-asesinato-de-enrique-casas/</ref>. No transcurso deste ano seguen a sucederse númerosos atentados contra membros de ETA como o presunto dirixente Javier Pérez Arenaza Fogorb <ref>http://elpais.com/diario/1984/03/24/espana/448930803_850215.html</ref>. Pero tamén realizan diversos asasinatos ou torturas a persoas de fora da contorna da ETA, como o secuestro dos membros dos comités antinucleares Xavier Lorenzo e Endica Lorenzo <ref>http://verdes.info/los-gal-y-sus-victimas-xavier-lorenzo-y-endica-lorenzo-miembros-de-los-comites-antinucleares/</ref>. A lista dos asasinados polos ''GAL'' en 1984 continúa con Jean Pierre Leiba(traballador ferroviario), Rafael Goikoetxea (membro de ETA), Tomás Pérez Revilla (membro de ETA), Ramón Orbe (membro de ETA), Christian Olaskoaga (non tiña relación con ETA) e Santi Brouard (concelleiro). A esta lista ademáis hai que sumar os feridos nos tiroteos ou atentados.
===Reapertura do caso Marey===
 
A primeira vítima mortal do ano 1985 foi o fotógrafo do diario Egin, Xabier Galdeano <ref>https://issuu.com/patrivr/docs/xabier_galdeano</ref> .Pero antes desta data, houbo maís atentados no que o número de vítimas que non son membros de ETA é considerabel: Xabier Manterola (dirixente de Herri Taldeak), Christian Casteigts, Benoit Pecasteing e Marc Mutio. A segunda vítima mortal do ano 1985 foi ,o 26 de xuño en [[Bayona]], Santos Blanco Gonzalez "Aitite" presunto membro de ETA <ref>http://inmemoriampropax.blogspot.com.es/2011/06/santos-blanco-gonzalez-aitite.html</ref>. Días despois os ''GAL'' de novo asasinan a persoas que non teñen relación con ETA, Emile Weiss e Claude Doer son tiroteados nun bar de [[Ciboure]] e o 31 de agosto Dominique Labeyrie en [[Saint-Jean-de-Luz]] F<ref>http://www.outono.net/elentir/2010/11/11/la-sombra-de-los-gal-persigue-al-psoe/</ref>. O mes de setembro tivo numerosas vítimas xa que foron asasinados os presuntos membros de ETA Juan Manuel Otegui, José Mari Etxaniz Maiztegi "Potros", Iñaki Asteasuinzarra Pagla, Agustín Irazustabarrena Urruzola "Legra" e Sabin Etxaide Ibarguren "Eskumotza".
O xuíz Baltasar Garzón, que en xullo de 1993 reabriu o expediente sobre o secuestro de Segundo Marey para evitar que prescribira, indagaba nos escándalos destapados sobre o desvío de fondos reservados na investigación sobre o ex-xefe da Garda Civil, [[Luís Roldán]], por se houbese algunha referencia a Amedo, Rodríguez e os GAL. A súa investigación dos fondos reservados fora impedida desde a etapa de [[José Barrionuevo]] como Ministro de Interior, época en que Felipe González, presidente do goberno, declaraba: «Nin hai probas nin as haberá». Fronte á negativa de Interior, Garzón obtivo o apoio que solicitou do Consello Xeral do Poder Xudicial.
 
No ano 1986 os ''GAL'' realizaron varias accións pero ningunha contra membros de ETA. O 6 de enero morre Robert Caplanne tras as feridas provocadas por un atentado en [[Biarritz]]. Karmele Martínez, Federick Haramboure e Nagore Otegui, filla de Juan María Otegui de tan só tres anos de idade, son tiroteados nun bar de Bayona, os tres sobreviven <ref>http://elpais.com/diario/1986/02/10/espana/508374015_850215.html</ref>. Christophe Matxikote e Catherine Brion son asasinados o 17 de febreiro <ref>http://inmemoriampropax.blogspot.com.es/2012/02/cristophe-machicotte-y-catherine-brion.html</ref>.
Julián Sancristóbal, gobernador civil de [[Biscaia]] durante o secuestro de Segundo Marey, foi encarcerado en decembro de 1994 acusado de asasinato frustrado, detención ilegal e malversación de fondos públicos, tres días despois de que Amedo e Domínguez aportasen ao xuíz Garzón información sobre aquel feito. Tamén foron detidos Francisco Álvarez, Miguel Planchuelo, e Julio Ferro, xefes directos de Amedo e Domínguez durante a época dos atentados dos GAL, e Francisco Saiz Oceja, xefe da Brigada da Policía Xudicial de Bilbao. Os partidos políticos manifestaron a súa preocupación polas repercusións políticas da reapertura do caso GAL. Rodrigo Rato, portavoz do [[PP]] no parlamento, declarou: «Non estamos ante un tema xudicial e penal senón ante un tema político moi serio que pode afectar a institucións moi importantes do noso sistema. Parece imprescindible que o Goberno, dea explicacións ao Congreso sen que sexa obrigado pola oposición». José Luís Galán, avogado da acusación popular do caso GAL vinculaba a detención de Sancristóbal co financiamento dos GAL con cargo aos fondos reservados «Nós sempre tivemos a firme e vehemente sospeita de que Sancristóbal estaba moi preto non só do financiamento, senón da organización dos GAL». O ex ministro de Interior José Barrionuevo expresou un rotundo apoio aos detidos: «Todas estas persoas, mentres eu fun ministro do Interior, tiveron un comportamento excelente, leal e meritorio para este país, e eu estou con eles e seguirei estando».
 
Hai dous asasinatos que teñen a sombra do ''GAL'' pero que nunca chegáronse a confirmar. O de Juan Carlos García Goena, o 24 de xullo de 1987, no que os detidos culpan á organización terrorista. E o do parlamentario de Herri Batasuna, Josu Muguruza, o 20 de novembro de 1989, no que se recibiu unha chamada no nome dos ''GAL''.
En febreiro de 1995 Amedo declaraba nunha entrevista en Tele 5 que Sancristóbal acabaría por derrubarse, e que revelaría todo o que sabía sobre o GAL. Segundo dicía o ex subcomisario, Sancristóbal díxolle: «Se van a por min, afundirei ao presidente». O Partido Popular solicitaba que o [[Fiscal Xeral do Estado]] informase sobre os GAL ante a comisión de Xustiza e Interior. O 17 de febreiro o xuíz Garzón decretou o ingreso en prisión incondicional comunicada e sen fianza de Rafael Beira, número dous de Interior e responsable da loita antiterrorista durante nove anos cos ministros José Barrionuevo e José Luís Corcuera, inculpado por malversación e evasión de capitais, pola presunta entrega de 200 millóns de pesetas ás mulleres de Amedo e Domínguez e polo encubrimento e financiamento (cun millón de francos franceses, obtidos dos fondos reservados) do secuestro de Segundo Marey en 1983. Mentres o Goberno manifestaba «perplejidad e dor» polo encarceramento de Beira, o líder da oposición, José María Aznar, declaraba que «O Goberno e o seu presidente teñen agora ante a opinión pública moita máis responsabilidade política que antes». Tamén ingresou en prisión Ricardo García Damborenea, ex secretario rexional dos socialistas biscaíños, nese momento próximo ao Partido Popular, acusado de detención ilegal e tentativa de asasinato pola súa presunta implicación no secuestro de Marey.
 
==Xuízos==
O primeiro xuizo contra membros do ''GAL'' tivo lugar o ano 1991, un xuízo contra José Amedo e Míchel Domínguez. Os dous foron condeados por contratar mercernarios para realizar atentandos, pero o xuíz non considerou ós ''GAL'' como banda terrorista <ref>http://lahemerotecadelbuitre.com/piezas/la-audiencia-nacional-condena-a-jose-amedo-y-a-michel-dominguez-a-108-anos-de-carcel-por-organizar-los-gal/</ref>. No ano 1994 o xuíz [[Baltasar Garzón]] reabriu o caso e mandou ó cárcere a dous policias de Bilbao, ó responsábel da [[Brigada de información]] de Bilbao, o xefe do Mando Único da loita antiterrorista e o director xeral da seguridade do Estado, Julián Sancristóbal <ref>http://www.elmundo.es/elmundo/2001/05/31/espana/991332870.html</ref>.
 
En 1995 o xuíz Garzón ordena o encarceramento de Rafael Vera, esta decisión é en consecuencia das declaracións dos ex policías José Amedo e Michel Domínguez <ref>http://elpais.com/diario/1995/01/10/espana/789692414_850215.html</ref>. Mentras o proceso seguía aberto Damborenea e Sancristóbal cambian a súa versión e acusan a Felipe González e a Barrionuevo do ''caso GAL'' <ref>http://lahemerotecadelbuitre.com/piezas/damborenea-julian-sancristobal-y-los-otros-mandos-detenidos-por-el-caso-gal-acusan-directamente-al-ex-ministro-barrionuevo-de-haber-sido-el-responsable-del-secuestro-de-marey/</ref>. E Garzón imputa a González un delito de fundación da banda armada GAL aínda que non chegou a declarar por existir só ''pequenas sospeitas''<ref>http://elpais.com/diario/1995/07/29/espana/806968818_850215.html</ref>.
 
No ano [[1991]] o goberno de [[José María Aznar|Aznar]] chegou ó poder, e negouse a entregar os papeis do CESID sobre os GAL <ref>http://elpais.com/diario/1996/09/11/espana/842392809_850215.html</ref>. No ano 1998 tras un novo xuízo do ''caso Marey'' Barrionuevo e Vera, entre outros, son condeados ó cárcere <ref>http://elpais.com/diario/1998/09/09/espana/905292001_850215.html</ref>. Máis tarde o goberno indulta os principais condeados polo ''caso Marey'' a excepción de Amedo e Domínguez <ref>http://lahemerotecadelbuitre.com/piezas/el-gobierno-aznar-indulta-a-los-principales-condenados-por-el-secuestro-de-marey-gal/ </ref>.
 
Non foi até o ano [[2001]] cando resolveronse os recursos de todas as partes, Vera e Barrionuevo volveron a prisión pero tan só durante nove horas pola decisión das xuntas de tratamento dos centros penitenciarios, na que decidían que non eran necesaria as pernoctancias no cárcere e a condena resolveríase coa firma por parte dos condeados dous veces por semana nas autoridades penitenciarias <ref>http://www.elmundo.es/elmundo/2001/05/30/espana/991238980.html</ref>.
 
==Notas==
{{Listaref|2}}
 
[[Categoría:Organizacións terroristas de España]]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Grupos_Antiterroristas_de_Liberación»