Xentilicio: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m →‎Ligazóns externas: Arranxos varios
Lameiro (conversa | contribucións)
paso xentilicios a minúsculas
Liña 1:
{{RevisiónMotivo|- Mudar maiúsculas por minúsculas.}}
 
O '''xentilicio''' é un [[adxectivo]] relativo, sobre todo, ó lugar de nacemento e, en menor medida, á liñaxe ou raza á que alguén pertence (estes serían [[etnónimosetnónimo]]s).
 
En [[Galicia]] existe tradicionalmente unha tendencia ó uso de xentilicios [[hipocorístico]]s para entidades menores, non [[derivado]]s do nome do lugar e si de características e [[alcume]]s, normalmente [[despectivo]]s. Na actualidade, a linguaxe xornalística está a crear e inventalos para moitas pequenas poboacións galegas, con moi desigual calidade.
Liña 8:
Os principais [[sufixo]]s para a formación [[léxico|léxica]] de xentilicios son:
 
* ''-ense'' (''m.'' e ''f.''): LUCENSElucense, CANADENSEcanadense, ALLARICENSEallaricense (''moi habitual'')
* ''-és / esa'': LUGUÉSlugués(Aa), SANTIAGUÉSsantiagués(Aa), CHINÉS chinés(Aa), DINAMARQUÉSdinamarqués(Aa), FINfin(LANDland)ÉSés(Aa), WALONÉSwalonés(Aa) (''o máis común'')
* ''-ano / -ana'': VATICANOvaticano/Aa, VENEZOLANOvenezolano/Aa, CANADIANOangolano/Aa, ANGOLANOmozambicano/A, MOZAMBICANO/Aa (''en cultismos'')
* ''-án / -á'': COMPOSTELÁN compostelán/ COMPOSTELÁcompostelá (''en patrimoniais occidentais'')
* ''-ao / -á'': RIBEIRAOribeirao/RIBEIRÁribeirá (''en patrimoniais orientais'')
* ''-án / -á'': ALEMÁalemán(Na) (''en patrimoniais centrais'')
* ''-eno / -ena'': CHILENO´chileno/Aa
* ''-eño / -eña'': MADRILEÑOmadrileño/Aa, ALBACETEÑOalbaceteño/Aa, SANTIAGUEÑOsantiagueño/Aa, PANAMEÑOpanameño/Aa (''insólito'')
* ''-iano / -iana'': IRANIANOiraniano/a, PAKISTANIANO, ISRAELIANOpakistianiano/a (''terminación culta para os xentilicios non históricos ou habituais na lingua galega'')
* ''-ino / -ina'': ALACANTINOalacantino/Aa, BARCELONINObarcelonino/Aa, BILBAÍNObilbaíno/Aa, SANTIAGUINOsantiaguino/Aa, ARXENTINOarxentino/Aa
* ''-ón / -oa'': BRETÓNbretón/OAoa, WALÓNwalón/OAoa (''insólito'')
* ''-ático / -ática'': ASIÁTICOasiático/Aa (''insólito'')
* ''-ita'' (''m.'' e ''f.''): VIETNAMITAvietnamita (''insólito'')
* ''-al'' (''m.'' e ''f.''): PROVENZALprovenzal (''insólito'')
* ''-ol / -ola'': ESPAÑOLespañol(Aa), MONGOLmongol(Aa) (''insólito'')
* ''-o / -a'': POLACOpolaco/Aa, CHECOcheco/Aa, ESLOVENOesloveno/Aa, CANARIOcanario/Aa (''posiblemente por [[derivación]] regresiva de lugares rematados en -IA(S) [[átono]]''); URUGUAIOuruguaio/Aa; SUÍZOsuízo/Aa, SUECOsueco/Aa, SARDOsardo/Aa, CORSOcorso/Aa
* ''-ún(o) / -una'': EUSKALDÚNeuskaldún(Aa), BATASUNObatasuno/Aa (''de orixe vasca'', non é propia da lingua galega, introducido por Mediosmedios de Comunicación incorrectamente.)
* ''-arra'' (''m.'' e ''f.''): DONOSTIARRAdonostiarra (''de orixe vasca'', non é propio da lingua galega. "Donostiarra" é a única palabra aceptada por motivos tradicionais recentes. Non se dí "bilbotarra, irundarra, eibotarra...", existen as terminacións propias de orixe latina.)
* ''-ar'' (''m.'' e ''f.''): BALEARbalear, INSULARinsular
* ''-eiro / -eira'': SANTIAGUEIROsantiagueiro/Aa, BRASILEIRObrasileiro/Aa, PAMPEIROpampeiro/Aa (''adaptación de castelanismos sudamericanos'')
* ''-asco(n) / -asc(on)a'': VASCOvasco/Aa, MONEGASCOmonegasco/Aa, GASCÓNgascón(Aa) (''de orixe francomeridional'')
 
De todos os xeitos, cómpre reiterar que a tradición marca popularmente o uso de xentilicios non derivados: gavacho, chamaco, che, paio.