|
== Teorías do envellecemento ==
A etioloxía exacta da senescencia aíndoaínda non está moi clara e queda moito por descubrir. O proceso de esenescenciasenescencia é complexo, e pode derivar de varios mecanismos diferentes e diversas razónscausas. Porén, a senescencia non é universal. Nunhas poucas especies simples, como as dos xénero de [[cnidarios]] ''[[Hydra (animal)|Hydra]]'', a senescencia é desprezable e non se pode detectar. Todas esas especies non teñen células "pos[[mitose|mitóticas]]" e reducen o efecto dos danos por [[teoría dos radicais libres|radicais libres]]. Outro mecanismo relacionado é o das [[planaria]]s, [[platihelmintos|vermes planos]] bioloxicamente inmortais, que teñen unha "capacidade rexenerativa [dos telómeros]] aparentemente ilimitada alimentada por unha poboación de [[célula nai|células nais]] adultas altamente proliferativas."<ref>{{cite journal |author1=Thomas C. J. Tan |author2=Ruman Rahman |author3=Farah Jaber-Hijazi |author4=Daniel A. Felix |author5=Chen Chen |author6=Edward J. Louis |author7=Aziz Aboobaker |last-author-amp=yes |title=Telomere maintenance and telomerase activity are differentially regulated in asexual and sexual worms |journal=PNAS |volume=109 |issue=9 |date=February 2012 |doi=10.1073/pnas.1118885109 |url=http://www.pnas.org/content/early/2012/02/22/1118885109.full.pdf+html |pages=4209–4214}}</ref> Estes organismos son [[inmortalidade biolóxica|bioloxicamente inmortais]], pero non inmortais no senso tradicional, xa que son susceptibles a sufrir traumas físicos e doenzas infecciosas e non infecciosas, que os matan. Ademais, a duración da vida media pode variar grandemente entre especies. Isto suxire que contribúen ao envellecemento tanto factores ambientais coma xenéticos.
En xeral, as teorías que explican a senescencia foron divididas en teorías programadas e [[estocástico| estocásticsestocásticas]] do envellecemento. As teorías programadas implican que o envellecemento está regulado por reloxos biolóxicos que funcionan durante toda a duración da vida. Esta regulación depende de cambios na [[expresión xénica]] que afectan os sistemas responsables do mantemento, reparación e respostas de defensa. A [[teoría do ciclo celular-reprodutiva]] suxire que o envellecemento está causado por cambios na sinalización [[hormona]]l sobre a duración da vida.<ref name="pmid20851172">{{cite journal|author1=Bowen RL |author2=Atwood CS |title=The reproductive-cell cycle theory of aging: an update. |journal=Experimental Gerontology|volume=46|issue=2|pages=100–7|year=2011|pmid=20851172|doi=10.1016/j.exger.2010.09.007}}</ref> As teorías estocásticas culpan os impactos ambientais sobre os organismos vivos que inducen danos acumulativos a varios niveis deserde ser a causa do envellecemento, exemplos dos cales van desde os [[teoría do envellecemento por danos no ADN|danos no ADN]], danos en tecidos ene células por [[radical (quíimica)|radicais]] do oxíxeno ( rdicaisradicais libres contrarrestados normalmente por [[antioxidante]]s), e enlaces cruzados no ADN. ▼Todas esas especies non teñen células "pos[[mitose|mitóticas]]" e reducen o efecto dos danos por [[teoría dos radicais libres|radicais libres]]. Outro mecanismo relacionado é o das [[planaria]]s, vermes planos bioloxicamente inmortais, que teñen unha "capacidade rexenerativa [dos telómeros]] aparentemente ilimitada alimentada por unha poboación de [[célula nai|células nais]] adultas altamente proliferativas."<ref>{{cite journal |author1=Thomas C. J. Tan |author2=Ruman Rahman |author3=Farah Jaber-Hijazi |author4=Daniel A. Felix |author5=Chen Chen |author6=Edward J. Louis |author7=Aziz Aboobaker |last-author-amp=yes |title=Telomere maintenance and telomerase activity are differentially regulated in asexual and sexual worms |journal=PNAS |volume=109 |issue=9 |date=February 2012 |doi=10.1073/pnas.1118885109 |url=http://www.pnas.org/content/early/2012/02/22/1118885109.full.pdf+html |pages=4209–4214}}</ref> Estes organismos son [[inmortalidade biolóxica|bioloxicamente inmortais]], pero non inmortais no senso tradicional, xa que son susceptibles a sufrir traumas físicos e doenzas infecciosas e non infecciosas. Ademais, a duración da vida media pode variar grandemente entre especies. Isto suxire que contribúen ao envellecemento tanto factores ambientais coma xenéticos.
Porén, o envellecemento considérase como un fallo progresivo da preservación homeodinámica–sistémica da [[ homeostashomeostase]], que implica a xenes para o mantemento e a reparación, eventos estocásticos que orixinan danos moleculares e heteroxeneidade molecular, e eventos casuais que determinan a probabilidade de morte. En 2013, un grupo de científicos definiu nove marcas definitorias do envellecemento que son comúns entre distintos organismos, poñénopoñendo a énfase en mamíferos, que eran: [[inestabilidade xenómica]], erosión dos [[telómero]]s, alteracións [[epixenética]]s, perda da [[proteostase]], desregulación da percepción dos nutrientes desregulada, disfunción mitocondrial, senescencia celular, esgotamento das células nais e alteración da comunicación intercelular.<ref name="pmid23746838">{{cite journal|last=|first=|date=|year=2013|title=The hallmarks of aging.|url=|journal=Cell|volume=153|issue=|pages=1194–217|doi=10.1016/j.cell.2013.05.039|pmc=3836174|pmid=23746838|access-date=|via=|author=Lopez-Otin, C|display-authors=etal}}</ref> ▼▲En xeral, as teorías que explican a senescencia foron divididas en teorías programadas e [[estocástico|estocástics]] do envellecemento. As teorías programadas implican que o envellecemento está regulado por reloxos biolóxicos que funcionan durante toda a duración da vida. Esta regulación depende de cambios na [[expresión xénica]] que afectan os sistemas responsables do mantemento, reparación e respostas de defensa. A [[teoría do ciclo celular-reprodutiva]] suxire que o envellecemento está causado por cambios na sinalización [[hormona]]l sobre a duración da vida.<ref name="pmid20851172">{{cite journal|author1=Bowen RL |author2=Atwood CS |title=The reproductive-cell cycle theory of aging: an update. |journal=Experimental Gerontology|volume=46|issue=2|pages=100–7|year=2011|pmid=20851172|doi=10.1016/j.exger.2010.09.007}}</ref> As teorías estocásticas culpan os impactos ambientais sobre os organismos vivos que inducen danos acumulativos a varios niveis deser a causa do envellecemento, exemplos dos cales van desde os [[teoría do envellecemento por danos no ADN|danos no ADN]], danos en tecidos en células por [[radical (quíimica)|radicais]] do oxíxeno (rdicais libres contrarrestados por [[antioxidante]]s), e enlaces cruzados no ADN.
▲Porén, o envellecemento considérase como un fallo progresivo da preservación homeodinámica–sistémica da [[homeostas]], que implica a xenes para o mantemento e a reparación, eventos estocásticos que orixinan danos moleculares e heteroxeneidade molecular, e eventos casuais que determinan a probabilidade de morte. En 2013, un grupo de científicos definiu nove marcas definitorias do envellecemento que son comúns entre distintos organismos, poñéno a énfase en mamíferos, que eran: [[inestabilidade xenómica]], erosión dos [[telómero]]s, alteracións [[epixenética]]s, perda da [[proteostase]], percepción dos nutrientes desregulada, disfunción mitocondrial, senescencia celular, esgotamento das células nais e alteración da comunicación intercelular.<ref name="pmid23746838">{{cite journal|last=|first=|date=|year=2013|title=The hallmarks of aging.|url=|journal=Cell|volume=153|issue=|pages=1194–217|doi=10.1016/j.cell.2013.05.039|pmc=3836174|pmid=23746838|access-date=|via=|author=Lopez-Otin, C|display-authors=etal}}</ref>
=== Teorías evolutivas ===
| 