Ría de Ortigueira: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m →top: Arranxos varios |
ampliación |
||
Liña 1:
{{Coord|43|44|11|N|7|49|30|W|display=title}}
{{en uso}}
[[Ficheiro:Ría de Ortigueira desde el puerto de Ortigueira.jpg|300px|miniatura|Vista da ría en preamar desde o porto de [[Ortigueira]].]]
[[Ficheiro:Localizacion Ria de Ortigueira.Galicia.png|300px|miniatura|Localización da ría de Ortigueira.]]
A '''ría de Ortigueira''', tamén coñecida como '''ría de Ortigueira e Ladrido'''<ref>Dirección General del Instituto Geográfico Nacional, del Ministerio de Fomento. Datos geográficos y toponimia. Espacios anturales. Atlas nacional de España. [http://www.ign.es/ign/layoutIn/anetabladatosdatosespaciosnatespacionat.do Ría de Santa Marta de Ortigueira]. Consultada o 31 de outubro de 2016</ref> e como '''ría de Santa Marta de Ortigueira''',<ref name=DD>Dávila Díaz, Julio (1931): ''Geografía descriptiva de la comarca de Ortigueira''. A Coruña: Establecimientos gráficos Zincker Hermanos, Cantón Grande, 21.</ref> é unha [[ría]] [[Galicia|galega]] situada ao norte da [[provincia da Coruña]], en [[Galicia]], [[España]].
É un importantísimo lugar de paso e invernada de [[aves|aves acuáticas]] polo que está inscrita no [[Convenio de Ramsar]], no ''Inventario de zonas húmidas de Galicia'',<ref>Consellería de Medio Ambiente. Xunta de Galicia: [http://www.xunta.es/dog/Publicados/2008/20080625/Anuncio2B6C2_es.html "Decreto 127/2008, de 5 de junio, por el que se desarrolla el régimen jurídico de los humedales protegidos y se crea el Inventario de humedales de Galicia"]. [[DOG|Diario Oficial de Galicia]]. Consultado o 31 de outubro de 2016.
</ref> e no ''Rexistro xeral de espazos naturais de Galicia''<ref>Consellería de Agricultura, Ganadería y Montes. Xunta de Galicia: [http://www.xunta.es/dog/Publicados/1995/19950605/Anuncio1F892_es.html "Decreto 157/1995, de 3 de junio, por el que se incluyen las zonas denominadas Umia-O Grove, A Lanzada, laguna Bodeira y punta Carreirón; ría de Ortigueira; laguna y arenal de Valdoviño y ría del Eo en el Registro General de Espacios Naturales de Galicia"]. Diario Oficial de Galicia. Consultado o 31 de outubro de 2016.</ref>
Está considerada como unha [[ZEPA]] (Zona de especial protección para as aves) e como un [[LIC]] (Lugar de importancia comunitaria).
Está formada pola desembocadura do [[Río Mera, ría de Ortigueira|río Mera]], as súas augas bañan os concellos de [[Cariño]] e [[Ortigueira]]. Debe o seu nome á vila de [[Ortigueira]], e conta con dous portos pesqueiros, o de [[Espasante, Ortigueira|Espasante]], actualmente sen apenas actividade pesqueira, e o de Cariño, moito máis importante.
== Xeografía ==
A ría de Ortigueira áchase encaixada entre a [[serra da Capelada]] polo oeste e a da [[serra da Coriscada|Coriscada]] polo leste. Ambas as serras discorren case paralelas en dirección nordeste e culminan no [[mar Cantábrico]], entre os cabos [[Cabo Ortegal|Ortegal]] e [[Estaca de Bares]] respectivamente.
A ría ocupa un vasto e serpenteante [[estuario]] creado polo [[río Mera, ría de Ortigueira|río Mera]]. Na súa marxe oriental áchase o [[río Baleo]], que á súa vez forma a pequena [[ría de Ladrido]], que toma o seu nome da parroquia de [[Ladrido, Ortigueira|Ladrido]], situada ao pé da súa desembocadura.
As súas auguas bañan os municipios de [[Ortigueira]] e [[Cariño]].
Ten uns 10 km de lonxitude, unha anchura máxima de 3 km e o seu calado é tan reducido que se baleira case por completo durante a [[marea baixa|baixamar]], deixando exposta unha amplísima chaira intermareal na que predominan os limos e fangos nos seus tramos alto e medio e os fondos areosos no seu tramo final, nas inmediacións da [[praia de Morouzos]].<ref name=DD/>
[[Ficheiro:Ría de Ortigueira, Galiza.jpg|centro|miniatura|550px|Ría de Ortigueira.]]
== Climatoloxía ==
O clima da ría de Ortigueira é [[clima oceánico|oceánico]], con temperaturas suaves en verán e invierno e chuvias moi abundantes, normalmente superiores aos 1 000 mm de precipitación media anual.
A humidade relativa é alta durante todo o ano e a temperatura media anual rolda os 13º C.<ref>MeteoGalicia. Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Infraestruturas da Xunta de Galicia: [http://www.meteogalicia.es/web/formacion/expo1.action?request_locale Exposición sobre meteorología]. Consultada o 31 de outubro de 2016.</ref>
Durante os meses que van de xuño a outubro predominan os vientos de dirección [[nordeste]].<ref>Portos de Galicia. Consellería do Mar. Xunta de Galicia: [http://www.portosdegalicia.es/es/inicio-portos-deportivos/161.html La Costa Atlántica Gallega]. Consultada o 31 de outubro de 2016.</ref>. Son ventos cálidos que chegan desde o mar cargados de humidade e que arrefrían ao ascenderen ás serras costeiras. Trátase do [[efecto Föhn]]: o rápido arrefriameniento condensa o vapor de auga e xera un manto nuboso de estancamento ([[nube orográfica]]) a baixa altitude, moi típico dos veráns de toda a costa norte galega, que deixa temperaturas moi suaves e frecuentes, aínda que débiles, precipitacións na marxe de barlovento das serras.
== Flora ==
Como no resto do litoral de Galicia, o bosque autóctono desapareceu practicamente das sús ribeiras debido ao monocultivo de [[eucalipto]], aínda que sobreviven pequenos ''parches'' nos que proliferan os [[salgueiro]]s, [[bidueiro]]s, [[castiñeiro]]s, [[carballo]]s, etc.
No sotobosque abundan as [[rubus|silvas]] (''Rubus lusitanicus'') e varias especies de fentos con preponderancia do [[fento común]] (''Pteridum aquilinum''), mentres que na matogueira as especies predominantes son os [[Ulex europaeus|toxos]] (''Ulex europaeus'') e a [[Cytisus scoparius|xesta]] (''Cytisus scoparius'').<ref>Xunta de Galicia. Consellería de Medio Ambiente. Dirección Xeral de Conservación da Natureza: [http://www.factoria3.com/documentos/Humidais%20de%20galicia.pdf Humedales de Galicia]. Consultada o 31 de outubro de 2015.</ref>
Ao longo das beiras e nos illotes que non quedan cubertos na [[preamar]] medran [[xunco]]s (''[[Scirpus holoschoenus]]'' e ''[[Juncus acutus]]'' principalmente) e a principios da primavera, nas zonas sombrías e encharcadas, florecen milleiros de exemplares de lirio amarelo (''[[Iris pseudacorus]]'').
Na chaira intermareal podemos encontrar pradeiras de ''[[Zostera]]'' sp (cebas) e multitude de especies de [[alga]]s como, por exemplo, [[Chondrus crispus]], [[Gelidium sesquipedale]], [[Laminaria|Laminaria ochroleuca]] e [[Codium|Codium tomentosum]]<ref>{{cita web|apelidos1=Concello de Ortigueira|título=Camino de la costa|url=http://www.concellodeortigueira.com/turismo/intro3b.php?txt=rota_7&lg=cas|dataacceso=31 de outubro de 2016}}</ref>.
Por último, os [[topónimo]]s Ortigueira,<ref>{{cita web|apelidos1=Concello de Ortigueira|título=El proceso de cristianización|url=http://www.concellodeortigueira.com/capital/intro3.php?txt=imed_cristianizacion&lg=cas|dataacceso=31 de outubro de 201e}}</ref> e Ortegal (de orixe latina) fan referencia á abundancia de [[ortigas]]s, que de feito sgue a ser moi abundantes e utilizadas tradicionalmente nesta zona polas súas virtudes terapéuticas e gastronómicas.
== Fauna ==
[[Ficheiro:3 nutrias.jpg|250px|miniatura|Londras no porto de [[Ortigueira]].]]
[[Ficheiro:Anatidas y limicolas en la Ria de Ortigueira.jpg|250px|miniatura|Anátidos e limícolas na ría de Ortigueira.]]
=== Mamíferos ===
[[Londra]], [[corzo]], [[xabarín]], [[Meles meles|teixugo]], [[raposo]], [[Martes martes|marta]], [[denociña]], [[esquío]], [[morcego orelludo común]], [[Arvicola sapidus|rato de auga]], etc.
=== Aves ===
A ría de Ortigueira é unha das [[zona húmida|zonas húmidas]] máis importantes de Galicia e constitúe un santuario para un gran número de especies de anátidos, limícolas e garzas que pasan o inverno ao seu abeiro. Outras moitas especies fac escala nas súas ribeiras durante os seus [[migración animal|tránsitos migratorios]] de primavera e outono. (Ver listga máis abaixo).
=== Anfibios e réptiles ===
[[Rela europea]], [[ra vermella]], [[tritón ibérico]], [[píntega común]], [[salamántiga galega]], [[víbora de Seoane]] e [[lagarto das silveiras]].
Resulta sorprendente a existencia dunha colonia de [[lagarta da serra]] (''Iberolacerta montícola'') a nivel do mar, en pleno casco urbano de [[Ortigueira]].
== Aves observadas ==
A continuación, dáse unha relación das especies presentes na ría de Ortiguieira ao longo do ano:
{| class="wikitable"
|-
|+ align="center" style="background:DarkSlateBlue; color:white"|<big>'''Especies sedentarias'''</big>
|-
| [[azulenta común]] || [[gabeador común] || [[ánade real]] || [[pega rebordá]] || [[azor común]] || ''[[Cisticola juncidis]]''
|-
| [[camachuelo común]] || [[carbonero común]] || [[carbonero garrapinos]] || [[chochín]] || [[colirrojo tizón]] || [[Corvus corone|corneja]]
|-
| [[cuervo]] || [[curruca cabecinegra]] || [[curruca capirotada]] || [[escribano montesino]] || [[escribano soteño]] || [[gavilán común]]
|-
| [[gaviota patiamarilla]] || [[gorrión común]] || [[halcón peregrino]] || [[herrerillo común]] || [[jilguero]] || [[lavandera blanca]]
|-
| [[Tyto alba|lechuza común]] || [[martín pescador]] || [[mirlo acuático]] || [[mirlo común]] || [[mito]] || [[negrón común]]
|-
| [[paloma torcaz]] || [[Pardillo común|pardillo]] || [[perdiz roja]] || [[Erithacus rubecula|petirrojo]] || [[pico picapinos]] || [[pinzón vulgar]]
|-
| [[pito real]] || [[Gallinula chloropus|polla de agua]] || [[ratonero común]] || [[reyezuelo listado]] || [[tarabilla común]] || [[tórtola turca]]
|-
| [[Pica pica|urraca]] || [[verderón común]]
|-
|}
{| class="wikitable"
|-
|+ align="center" style="background:DarkSlateBlue; color:white"|<big>'''Especies invernantes'''</big>
|-
| [[agachadiza común]] || [[aguja colinegra]] || [[aguja colipinta]] || [[alondra común]] || [[ánade friso]] || [[ánade rabudo]]
|-
| [[Anas penelope|ánade silbón]] || [[andarríos chico]] || [[archibebe claro]] || [[archibebe común]] || [[archibebe oscuro]] || [[avefría europea]]
|-
| [[bisbita ribereño alpino]] || [[bisbita ribereño costero]] || [[charrán ártico]] || [[charrán común]] || [[charrán patinegro]] || [[chorlitejo grande]]
|-
| [[chorlito gris]] || [[cormorán grande]] || [[cormorán moñudo]] || [[correlimos común]] || [[correlimos gordo]] || [[correlimos oscuro]]
|-
| [[correlimos tridáctilo]] || [[Plateinae|espátula]] || [[estornino negro]] || [[estornino pinto]] || [[garceta común]] || [[garceta grande]]
|-
| [[garza real]] || [[gavión]] || [[gaviota reidora]] || [[gaviota sombría]] || [[ostrero euroasiático]] || [[pato cuchara]]
|-
| [[vuelvepiedras]] || [[zampullín común]] || [[zampullín cuellinegro]] || [[zampullín cuellirrojo]] || [[zarapito real]] || [[zarapito trinador]]
|-
|}
{| class="wikitable"
|-
|+ align="center" style="background:DarkSlateBlue; color:white"|<big>'''Especies estivales'''</big>
|-
| [[alcaudón dorsirrojo]] || [[chotacabras gris]] || [[golondrina común]] || [[vencejo común]]
|-
|}
{| class="wikitable"
|-
|+ align="center" style="background:DarkSlateBlue; color:white"|<big>'''Especies accidentales y/o en paso migratorio'''</big>
|-
| [[águila pescadora]] || [[alca común]] || [[alcatraz común|alcatraz]] || [[cernícalo vulgar]] || [[chorlitejo patinegro]] || [[chorlito carambolo]]
|-
| [[pluvialis apricaria|chorlito dorado]] || [[colimbo grande]] || [[collalba gris]] || [[cuco común]] || [[escribano cerillo]] || [[escribano nival]]
|-
| [[gaviota groenlandesa]] || [[serreta chica]] || [[serreta mediana]] || [[tórtola europea]]
|-
|}
== Galería de imaxes ==
<center><gallery>
Ficheiro:Ortiga.jpg|[[Ortiga]] (''Urtica dioica'').
Ficheiro:Correlimos gordo.jpg| [[Pilro gordo]] (''Calidris canutus'') en paso migratorio postnupcial.
Ficheiro:Ría de Ortigueira desde la sierra de A Capelada.jpg|Ría de Ortigueira desde a [[serra da Capelada]].
Ficheiro:Cormorán grande.jpg|[[Corvo mariño real]] (''Phalocrocorax carbo'').
Ficheiro:Lirio amarillo (Iris pseudacorus).jpg|[[Lirio amarelo]] (''Iris pseudacorus'').
Ficheiro:Martin pescador (Alcedo athis).jpg|[[Martiño peixeiro]] (''Alcedo athis'').
Ficheiro:Correlimos común.jpg|[[Correlimos común]] que aínda conserva parte da súa plumaxe nupcial.
</gallery></center>
==Protección==
- Lugar de Importancia Comunitario LIC ES1110001 "Ortigueira-Mera"
- Zona Húmeda de Importancia Internacional. Convenio RAMSAR
- Zona de Especial Protección Para las Aves ZEPA ES0000086
== Notas ==
{{listaref|2}}
== Véxase tamén ==
{{commonscat|Ría de Ortigueira}}
=== Outros artigos ===
[[Sitios Ramsar en España]]
=== Ligazóns externas ===
Galicia aves https://es.groups.yahoo.com/neo/groups/galiciaves/info
Sociedade galega de ornitoloxia http://www.sgosgo.org/
Sociedad española de ornitología http://www.seo.org/
Sociedade galega de historia natural http://www.sghn.org/
[[Categoría:Rías Altas
[[Categoría:Áreas protexidas de España]]
[[Categoría:Sitios Ramsar en España]]
| |||