Orcadas: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
a edición de esta páxina procede da información de enːOrkney |
|||
Liña 84:
== Historia ==
As illas conservan importantes sitios [[neolítico]]s e da [[Idade do Ferro]]. Contra o ano [[800]], as illas Órcadas foron invadidas polos [[viquingo]]s que someteron a poboación local de [[picto]]s. O arquipélago está ben próximo tanto de [[Noruega]] como de [[Escocia]] e representaba no seu tempo unha base de inverno ideal para as pillaxes viquingas nas Illas Británicas. Co que apañaban dos saqueos e máis tarde co establecemento dunha colonia de labregos e pastores de ovellas, as Órcadas progresaron. As ilhas eram, segundo os parâmetros desta cultura, ideais para a vida campestre polo seu clima (relativamente) ameno, arboredos e solos fértiles.▼
[[Ficheiro:RingofBrodgarJM.jpg|thumb|upright|alt= Catro grandes pedras verticais síntanse nun campo de herba e brezo. Iluminadas pola luz do sol avermellado proxéctan longas sombras á esquerda. Un lago e outeiros baixos atópanse máis aló. | [[Anel de Brodgar]], na illa de [[Mainland, Orkney]]]]
=== Prehistoria ===
{{A.P.| Órcadas prehistóricas}}
Unha cáscara carbonizada de [[abelá]], recuperada en 2007 durante as excavacións en Tankerness na illa de Mainland datouse entre o 6820 e o 6660 antes de Cristo que indica a presenza de tribos nómadas do Mesolítico.<ref>[http://www.stonepages.com/news/archives/002600.html "Hazelnut shell pushes back date of Orcadian site"] (3 November 2007) Stone Pages Archaeo News. Retrieved 6 de setembro de 2009.</ref>. O asentamento permanente máis antigo coñecido atópase en [[Knap de Howar]], unha granxa neolítica na illa de [[Papa Westray]], que data do 3500 aC. A vila de [[Skara Brae]], é o asentamento neolítico mellor conservado de Europa, crese que estivo habitado desde o 3100 aC.<ref>[http://www.historic-scotland.gov.uk/index/places/propertyresults/propertyabout.htm?PropID=PL_244&PropName=Skara%20Brae%20Prehistoric%20Village "Skara Brae Prehistoric Village" ] Historic Scotland. Retrieved 3 de febreiro de 2010.</ref> Outros restos desa época inclúen as [[Rochas de Stenness]], a [[Tumba de corredor]] de [[Maeshowe]], o [[Anel de Brodgar]] e outras antas. Moitos dos asentamentos neolíticos abandon´ronse ao redor do 2500 aC, posiblemente debido aos cambios no clima.<ref>Moffat (2005) p. 154.</ref><ref>[http://www.worldtimelines.org.uk/world/british_isles/scotland/2200-800BC "Scotland: 2200-800 BC Bronze Age"] worldtimelines.org.uk Retrieved 23 August 2008.</ref><ref>Ritchie, Graham "The Early Peoples" in Omand (2003) p. 32, 34.</ref>
Durante o [[Idade de Bronce]] construíronse un menor número de grandes estruturas de pedra malia os grandes círculos cerimoniais continuaron en uso.<ref>Wickham-Jones (2007) p. 73.</ref> Como a metalurxia introduciuse lentamente a Escocia desde Europa durante un longo período.<ref>Moffat (2005) pp. 154, 158, 161.</ref><ref>Whittington, Graeme and Edwards, Kevin J. (1994) [http://archaeologydataservice.ac.uk/archives/view/psas/volumes.cfm "Palynology as a predictive tool in archaeology"] (pdf) ''Proceedings of the Society of Antiquaries of Scotland''. '''124''' pp. 55–65.</ref> Hai relativamente poucos sitios Orcadians que daten desta época aínda que existe o impresionante [[montículo Plumcake]] cerca do Anel de Brodgar e varios sitios das illas como Tofts ness en [[Sanday, Órcadas | Sanday]] e os restos de dúas casas en [[Holm of Faray]].<ref>Wickham-Jones (2007) p. 74–76.</ref><ref>Ritchie, Graham "The Early Peoples" in Omand (2003) p. 33.</ref>
=== Idade do Ferro ===
[[ficheiro: Midhowe Broch.jpg | thumb | left | alt = Unha parede de pedra semicircular en consellos á esquerda na existencia dun edificio grande e antiga xa a dereita atópanse as ruínas de varias outras estruturas de pedra. No fondo dun acantilado baixo divide unha masa de auga de campos de herba. | [[Midhowe Broch]] na costa oeste de [[Rousay]]]]
As excavacións en Quanterness en Mainland puxeron de manifesto unha [[casa de máquinas atlántica]] construída ao redor do 700 dC e similares achados fixéronse en Bu en Mainland e na canteira de Pierowall en Westray.<ref>Wickham-Jones (2007) pp. 81-84.</ref> As estruturas máis impresionantes da [[Idade de Ferro]] das Órcadas son as ruíñas das últimas torres redondas chamadas "[[Broch]]s" e os seus asentamentos asociados, tales como o [[Broch de Burroughston]]<ref>Hogan, C. Michael (2007) [http://www.megalithic.co.uk/article.php?sid=7891 ''Burroughston Broch'']. The Megalithic Portal. Retrieved 4 October 2009.</ref> e o [[Broch de Gurness]]. A natureza e a orixe destes edificios é un tema de debate en curso. Outras estruturas deste período inclúen os [[Subterraneo | almacéns subterráneos]] e a [[timoniera (arqueoloxía) | Wheelhouse]]. Esta última polo xeral en asociación cos sitios Broch anteriores.<ref>Ritchie, Graham "The Early Peoples" in Omand (2003) pp. 35-37.</ref><ref>Crawford, Iain "The wheelhouse" in Smith and Banks (2002) pp. 118-22.</ref>
Durante a invasión [[Antiga Roma | romana]] de Gran Bretaña, o "Rei das Orcadas" foi un dos 11 líderes británicos que se di que presentaronse ao emperador [[Claudio]] no ano 43 en [[Camulodunum|Colchester]].<ref>Moffat (2005) pp. 173-5.</ref>{{#tag:ref|Thomson (2008) suggests that there may have been an element of Roman "boasting" involved, given that it was known to them that the ''Orcades'' lay at the northern extremity of the British Isles.<ref>Thomson (2008) pp. 4-5</ref> Similarly, Ritchie describes Tacitus' claims that Rome "conquered" Orkney as "a political puff, for there is no evidence of Roman military presence".<ref>Ritchie, Graham "The Early Peoples" in Omand (2003) p. 36</ref>|group="Notes"}} Logo a frota de Agricola foi e veu, posiblemente ancorando en [[Shapinsay]], a influencia romana directa parece ser limitouse ao comercio en lugar da conquista.<ref name=Thomson4>Thomson (2008) pp. 4-6.</ref>
Na Idade de Pedra tardía, as Órcadas eran parte do reino [[pictos | picto]], e aínda que os restos [[arqueoloxía|arqueolóxicos]] que quedan deste período son menos impresionantes e hai moitas razóns para supoñer que os chans fértiles e os mares ricos das Órcadas fornecian aos pictos dunha vida cómoda<ref name=Thomson4/>{{#tag:ref|They were certainly politically organised. Ritchie notes the presence of an Orcadian ruler at the court of a Pictish high king at [[Inverness]] in 565 AD.<ref>Ritchie, Anna "The Picts" in Omand (2003) p. 39</ref>|group="Notes"}} O [[gaels]] da [[Dalriada]] comezaron a influír nas illas cara ao final da éra picta, quizais principalmente a través da función dos misioneiros [[Cristianismo celta | celtas]], como se evidencia por varias illas que levan o epíteto "Papa" en conmemoración destes predicadores.<ref>Ritchie, Anna "The Picts" in Omand (2003) pp. 42-46.</ref> Con todo, antes da presenza do gaélico podería establecerse os pictos foran desposeídos aos poucos polos [[escandinavos]] desde finais do século oitavo en diante. A natureza desta transición é obxecto de controversia, e as teorías van desde a integración pacífica a [[escravitude]] e o [[xenocidio]].<ref>Thomson (2008) pp. 43-50.</ref>
=== Dominio Noruegues ===
▲
Durante algúns anos as Órcadas conformaron un reino nórdico independente que lle declarou [[vasalaxe]] a [[Noruega]] durante o [[século X]]. A riqueza das illas manifestábase na construción da [[catedral]] de [[San Magno]] no [[século XI]], inspirada na [[Inglaterra|inglesa]] [[catedral de Durham]].
| |||