Ponte de Alcántara: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Creada como tradución da páxina "Puente de Alcántara"
 
Sen resumo de edición
Liña 1:
A '''ponte de Alcántara''' é unha [[ponte]] [[Roma Antiga|romana]]  de [[Arco de medio punto|arcos de medio punto]],  construída entre [[104]] e [[106]], que cruza o ríoTexo río[[Río Texo|Texo]] na localidade [[Provincia de Cáceres|cacereña]] de Alcántara. É unha obra de enxeñaría única no mundo polas súas dimensións, estado de conservación e o seu uso continuado durante case 2000 anos.
 
== ConstruciónDescrición ==
[[Ficheiro:Arco_del_Triunfo.jpg|esquerda|miniatura|Arco de Traxano na ponte de Alcántara.]]
Ao contrario que a maioría das pontes romanas, non ten un perfil curvado, máis alto no centro e máis baixo nas beiras, senón horizontal cunha lonxitude de 194m. A altura dende o fondo do río até o pavimento é de 47m<ref name=":0">{{Cita libro|título=El puente de Alcántara en su contexto histórico: discurso de ingreso|apelidos=Blanco Freijeiro,|nome=Antonio|editorial=Real Academia de la Historia|ano=1977|ISBN=84-600-0724-3|apelidos2=Angulo Íñiguez|nome2=Diego|páxina=30|ref=}}</ref>. Consta de seis [[Arco (arquitectura)|arcos]] de alturas variables, que descansan sobre cinco piares, igualmente, de diferentes alturas sobre un terreo con predominio de lousa.&nbsp;Os piares teñen unha base con estrutura pentagonal e presentan na fronte unha cuña para cortar a forza da auga. A ponte está composta por [[Perpiaño|perpiaños]] en almofada de rocha [[Granito|granítica]] de entre 45 e 55&nbsp;cm, sen argamasa e ''opus quadratum''.
Consta de seis [[Arco (arquitectura)|arcos]] de alturas variables, que descansan sobre cinco piares, igualmente, de diferentes alturas sobre un terreo con predominio de lousa. Na parte central da ponte, existe un fornelo conmemorativo cun arco de triunfo superior de 10 m de altura, denominado de [[Traxano|Traxano.]] A ponte está composta por [[Perpiaño|sillares]] almofadillados de rocha [[Granito|granítica]] de entre 45 e 55 cm, sen argamasa. Ademais, nos pés da ponte hai un fornelo romano dedicado ao construtor do mesmo, chamado de Lácer e cristianizado na [[Idade Media]] co nome de san Xulián. Entón engadíuselle unha [[espadana]] e unha cruz apoiada sobre catro caveiras de granito. Nel está enterrado o enxeñeiro desta obra, Caio Xulio Lacer.
 
Na parte central da ponte, existe un fornelo conmemorativo cun arco de triunfo superior de máis de 10&nbsp;m de altura, denominado de [[Traxano|Traxano.]] En ámbolos dous lados aparecen placas de mármore: nunha amósase a data de construción; e a outra, contén unha inscrición que indica que foi construída en honra do emperador romano [[Traxano]], nado en [[Hispania|Hispania.]] Esta última, di o seguinte:
== Historia ==
Unha inscrición no centro da ponte indica que foi construida en honra do emperador romano [[Traxano]], nacido en [[Hispania|Hispania.]] A inscrición di o seguinte:
"Imp(eratori)· Caesari· Divi. Nervae·(filii)·Aug(usto)·Pont(ifici)·Max(imo)·trib(unicia)·potest(ate).
 
"''Imp(eratori)· Caesari· Divi. Nervae·f(filiiilioAug(usto)Nervae·Pont(ifici)·Max(imo)·trib(unicia)·potest(ate)./''
Na súa entrada meridional déixase constancia noutra inscrición de que o seu enxeñeiro foi Caio Xulio Lacer.
 
''Traiano·Aug(usto)·Germanico Dacico, Pont(ifici)·Max(imo) /''
A ponte de Alcántara foi construída grazas aos impostos de sete vilas [[Lusitania (provincia)|lusitanas]] e pretendía unir a calzada de Norba Caesarina ([[Cáceres]], [[España]]) a [[Conímbriga|Conimbriga]] (Condeixa-a-Velha, [[Portugal]]) como estación da [[Vía da Prata|Vía da Prata.]]
 
O nome provén de época [[Al-Andalus|andalusí]] na [[Idade Media]], xa que '''ao-qantara''' ( '''القنطرة''') significa ''a ponte'' en [[Lingua árabe|árabe]].
''trib(unicia)·potest(ate) VIII,· imp(eratori) V· co(n)s(ule) V · p(atri)·p(atriae)"''<ref name=":0" />.
 
(Ao emperador César, fillo do divino Nerva, Nerva Traxano Augusto, Xermánico, Dácico, Pontífice Máximo, coa VIII potestade tribunicia, emperador por V vez, Cónsul por V vez, padre da patria).
 
Ademais, nun dos extremos da ponte, érguese un pequeno templete romano, cunha única nave ou ''cella'' que está dividida en dúas estancias. No lintel, hai outra pequena inscrición cunha advocación aos deuses e ao césar e onde se indica o nome do enxeñeiro Caio Xulio Lacer<ref>{{Cita libro|título=Historia da Arte|apelidos=Triadó Tur|nome=J.R.|editorial=Vicens Vives|ano=2016|ISBN=978-84-682-3638-4|apelidos2=Pendás García|nome2=M.|apelidos3=Triadó Subirana|nome3=X.|edición=1ª|páxinas=80-81|ref=}}</ref>. Na [[Idade Media]] será cristianizado e consagrado a san Xulián, e engadiráselle unha [[espadana]] e unha cruz apoiada sobre catro caveiras de granito.
 
== Historia ==
A ponte de Alcántara foi construída grazas aos impostos de sete vilas [[Lusitania (provincia)|lusitanas]] e pretendía unir a calzada de Norba Caesarina ([[Cáceres]], [[España]]) a [[Conímbriga|Conimbriga]] (Condeixa-a-Velha, [[Portugal]]) como estación da [[Vía da Prata|Vía da Prata.]] O nome provén de época [[Al-Andalus|andalusí]] na [[Idade Media]], xa que '''ao-qantara''' ( '''القنطرة''') significa ''a ponte'' en [[Lingua árabe|árabe]].
 
Durante as guerras, pola situación fronteiriza, algúns dos seus arcos era destruído e, despois, eran reconstruídos. A primeira vez, en 1213, foi parcialmente destruído polos musulmáns para evitar que Afonso IX, rei de León e Galicia, recuperara a vila de Alcántara; eliminaron 60 pedras do arco máis pequeno<ref>{{Cita libro|título=Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de ultramar|apelidos=Madoz|nome=Pascual|editorial=|ano=1843|ISBN=|edición=2ª|volume=Tomo I|páxinas=408|ref=}}</ref>. En 1475, nas loitas de Castela e [[Portugal]], cando se pensaba na súa destrución para evitar que Afonso V o cruzase, salvouno a gallardía do que mandou unha mensaxe ao seu inimigo o &nbsp;duque de Villahermosa indicando que daría un rodeo, pois «non quería o reino de [[Reino de Castela|Castela]] con aquel edificio menos».
 
Máis tarde foi recomposto por [[Carlos V, Sacro Emperador Romano-Xermánico|Carlos I]] en 1543, desfigurando o perfil do arco central e coroándoo de almenas e refacendo o primeiro arco de poñente que fora destruído en 1213 cando cercou a vila [[Afonso IX|Alfonso IX]] para arrebatarlla aos árabes. Para deixar memoria da restauración labrouse o escudo imperial que coroa o arco do triunfo e escribiuse:---------- {{cita|Carlos V Emperador, Cesar Augusto Rei das Españas, mandou reparar esta ponte que deteriorada polas guerras e a súa antigüidade ameazaba ruína, o ano do señor 1543, no 24 do seu imperio e 26 do seu reinado.}}
[[Ficheiro:Puente_romano_de_Alcántara,_en_El_Museo_Universal.jpg|esquerda|miniatura|Gravado da ponte de Alcántara publicado no Museo Universal, 1857.]]
En 1707 durante a [[Guerra de Sucesión Española|Guerra de Sucesión]] destrúese o arco de entrada de poñente e non será até 1778 cando &nbsp;[[Carlos III de España|Carlos III]] &nbsp;ordene a súa  &nbsp;restauración. O segundo arco da ponte foi destruído en 1809 durante a [[Guerra da Independencia española|Guerra da Independencia]] contra as tropas napoleónicas e até 1818 non se substitúe este arco por unha estrutura de madeira para o paso de carruaxes pero, de novo,será incendiado en 1836 polas [[Guerras Carlistas|tropas isabelinas]] para impedir o paso dos [[Guerras Carlistas|carlistas]], que mandados por Miguel Gómez Damas, invadiran a provincia.
[[Ficheiro:Alcántara,_puente_romano,_J._Laurent_y_Cia._Madrid.jpg|dereita|miniatura|A Ponte de Alcántara nunha fotografía tomada cara a 1870 por J. Laurent.]]
Foi novamente reconstruída, en 1860, por [[Isabel II de España|Isabel]] II. Nesta última restauración do [[século XIX]] tapáronse as xuntas das pedras e engadiuse unha inscrición que di:---
 
En setembro de [[1969]], para construír o encoro de Alcántara, cuxa presa se atopa 600 metros augas arriba da ponte e cuxa capacidade é de 3137 hectómetros cúbicos, desviouse o caudal do río a través duns túneles e o leito do río, augas abaixo, quedou completamente seco en varios quilómetros. Observouse entón que unha das pilas estaba descalzándose, polo que se procedeu á súa reparación. A ponte romana quedou por primeira vez na súa historia sen río.
 
== A ponte de Alcántara na actualidade ==
[[Ficheiro:Puente_de_Alcántara_desde_margen_izquierda_del_río_Tajo,_aguas_abajo_del_puente..JPG|miniatura|A ponte de Alcántara desde a marxe esquerda do Texo, augas abaixo da ponte.]]
A ponte romana de Alcántara é unha obra de enxeñaría única no mundo polas súas dimensións, estado de conservación e o seu uso continuado durante case 2000 anos. Con todo, desde a restauración realizada en tempos de Isabel II, hai máis de 150 anos, non se realizou ningunha obra importante de conservación, salvo a xa mencionada de 1969, e existen algunhas partes que necesitan urxente atención. &nbsp;Os romanos expresaron claramente a súa mentalidade na realización de obras públicas; no lintel do templo situado na marxe esquerda da ponte, está gravada a frase PONTEM PERPETVI MANSVRVM IN SECVLA MVNDI: «esta ponte durará mentres dure o mundo».<sup>[[Categoría:Wikipedia:Artículos con pasajes que requieren referencias]]</sup><ref>''O meu Estremadura.''</ref>
 
Existen, actualmente, moitas asociacións que solicitan unha intervención urxente, así como a súa declaración como [[Patrimonio da Humanidade|Patrimonio da Humanidade.]]<ref>[http://www.puentealcantara.es/ «A Ponte de Alcántara Kántara As-Saif]</ref>
Liña 41 ⟶ 47:
 
== Bibliografía ==
* <span class="citation" id="CITAREFBrown1993">Brown</span>, David J. (1993), <span class="citation" id="CITAREFBrown1993">''Bridges''</span>, New York: Macmillan Publishing Company, p. &nbsp;<span class="citation" id="CITAREFBrown1993">25</span>, <span class="citation" id="CITAREFBrown1993"><small>[[ISBN]]</small></span> &nbsp;<span class="citation" id="CITAREFBrown1993"><small>002517455X</small></span> &nbsp;
* {{Obra citada|título=I ponti romani. Catalogo generale|isbn=88-85066-66-6|ISBN=88-85066-66-6}}, Vittorio (1994), {{Obra citada|título=I ponti romani. Catalogo generale|isbn=88-85066-66-6|ISBN=88-85066-66-6}} {{Obra citada|título=I ponti romani. Catalogo generale|isbn=88-85066-66-6|ISBN=88-85066-66-6}}
* <span class="citation" id="CITAREFGraf2002">Graf</span>, Bernhard (2002), <span class="citation" id="CITAREFGraf2002">''Bridges that Changed the World''</span>, Munich: Prestel, pp. &nbsp;<span class="citation" id="CITAREFGraf2002">20-21</span>, <span class="citation" id="CITAREFGraf2002"><small>[[ISBN]]</small></span> &nbsp;<span class="citation" id="CITAREFGraf2002"><small>3791327011</small></span> &nbsp;
* <span class="citation" id="CITAREFO.E2.80.99Connor1993">Ou’Connor</span>, Colin (1993), <span class="citation" id="CITAREFO.E2.80.99Connor1993">''Roman Bridges''</span>, <span class="citation" id="CITAREFO.E2.80.99Connor1993">Cambridge University Press</span>, pp. &nbsp;109-111 (SP21), <span class="citation" id="CITAREFO.E2.80.99Connor1993"><small>[[ISBN]]</small></span> &nbsp;<span class="citation" id="CITAREFO.E2.80.99Connor1993"><small>0-521-39326-4</small></span> &nbsp;
* <span class="citation publicación" id="CITAREFTerribasjulio_de_2004">Terribas</span>, Beatriz (xullo de 2004). <span class="citation publicación" id="CITAREFTerribasjulio_de_2004">«Ponte de Alcántara». </span><span class="citation publicación" id="CITAREFTerribasjulio_de_2004">''Revista do Ministerio de Fomento'' (531). &nbsp;</span>
* {{Cita libro|título=Die Brücke des Baumeisters Lacer und sein Baustil|editorial=Imhof Verlag|ISBN=978-3-86568-666-4}}, Hans (2011). {{Cita libro|título=Die Brücke des Baumeisters Lacer und sein Baustil|editorial=Imhof Verlag|ISBN=978-3-86568-666-4}}