Wikipedia

Refraneiro galego sobre o pan: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Lameiro (conversa | contribucións)
61.491 edicións
corrixo
Lameiro (conversa | contribucións)
61.491 edicións
corrixo
Liña 79:
* Benia ó pan que presta i a moza que o come <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'' (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Bo é pan con algo de compango máis <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'' (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Bo é o pan con algo máis <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Busca pan pra maio e leña pra abril, e bótate a dormir <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Cada meniño ó nacer trai un pan baixo do brazo <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Cada un busca o pan do seu mastigo <ref>''Mastigo'' é a acción e efecto de mastigar. Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan'', s. v. ''mastigo''.</ref>.
* Cando a carballeira zoa, sabe ben a broa.
* Cando canta o cuco logo vèn o grau ó suco<ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'' (1958-1961), s. v. ''cuco''.</ref>.
* Cando comas pan quente, non bebas auga fría <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Cando Dios dá a fariña vén o demo e quítaa <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''fariña''.</ref>.
* Cando fores a chan alleeiro leva o pan no capelo <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Cando hai trigo na eira, hai pan na maseira <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''trigo''.</ref>.
* Cando non hai fariña, sobra a peneira.
* Cando o home ten leiras que traballar, e a muller fariña que amasar, na casa non falta pan <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''. No orixinal: ''tèn''.</ref>
* Cando o trigo é louro, é o barbo coma un touro.
* Cando o trigo é louro, o muge é d'ouro <ref>Recollido xa en 1762 por [[Frei Martín Sarmiento]] en Pontevedra, referíndose a que este peixe, o [[muxe]], ''que en invierno no vale nada y en verano es tan gustoso que en Pontevedra hay este adagio''. Martín Sarmiento: ''Obra de 660 pliegos''.</ref>.
* Cando o trigo está louro, o barbo é coma un touro <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''trigo''.</ref>.
* Cando o trigo está louro, o múxele vale ouro <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''trigo''.</ref>.
* Cando o trigo está na eira, anda o pan por enriba da artesa <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''trigo''.</ref>.
* Cando o trigo está no celeiro, é do que ten diñeiro <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''trigo''. No orixinal: ''tèn''.</ref>.
* Cando o trigo está nos campos, é de Dios e dos santos <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''trigo''.</ref>.
* Cando o trigo está nos campos, é de Dios e mais dos Santos.
* Cando o trigo vai louro, o muxe vale ouro <ref>Lino Lema Bouzas (compilador): ''Ditos e cantigas mariñeiras''. I Encontro de embarcacións tradicionais, Galicia 1993, 3.</ref>.
* Catro cartos para pan, tres e medio para viño, un carto para tabaco, alá vai un realiño.
* Cava fondo i terás gran.
* Cava, labor e barbeito, en maio han de estar feitos <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano''. Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''maio''.</ref>.
* Cebada, a que eu quixere; e trigo, o que Dios me dere <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''cebada''.</ref>
* Cebada, pra marzo; leña pra abril e trigo, pra maio <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''cebada''.</ref>
* Chámame can e dame pan <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'' (1958-1961), s. v. ''can''.</ref>.
* Chocolate con petada na casa dos probes é comida rara, porque é cara <ref>A ''petada'' é un doce de pan de ovo para tomar con chocolate. Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''petada''.</ref>
* Chova ou non chova, pan ha de haber de sobra <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>
* Chuvia en san Xoán, tolle o viño e non dá pan.
* Chuvia na semana da Ascensión cría nos trigos mourón, pro é un regalo San Pedro co seu xerro, San Cristobo co seu cobo, Santa María coa súa regazadiña, Santiago co seu canado, San Lorenzo co seu caldeiro penso, Nosa Señora coa súa ola e San Miguel co seu tonel <ref>O refrán alude ás chuvias de verán nas que confían os labregos, desde maio (mes no que adoita caer o Día da Ascensión) e setembro (San Miguel).</ref>.
Liña 115:
* Come pan, bebe viño e tira pra diante polo camiño
* Comer sempre con pan chega a cansar, se non hai algo pra compangar.
* Comín fariña por engordar, e saíume por cea e por xantar <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''fariña''.</ref>.
* Con ben pan e moita leña, o inverno a ninguién empeña.
* Con aceitonas e pan quente, mórrese a xente.
* Con afán gánase o pan.
* Con ben pan e moita leña, o inverno a ninguién empeña <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Con pan caseiro non vende o panadeiro <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Con pan e viño anda calquera o camiño.
* Con pan e viño ándase o camiño <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Con pan e viño ben se pasa o camiño <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Con pan e viño faise o camiño.
* Con pan e viño lévase o camiño.
* Con pan e viño pásase o camiño <ref>''Saudade. Verba Galega nas Américas'', México 1942-1953. Ed. facsímile do Centro Ramón Piñeiro 2008 nº 3, maio 1943, 24-25. No orixinal: ''Xohán''.</ref>.
* Con pan e viño xa se anda o camiño <ref>''Saudade. Verba Galega nas Américas'', México 1942-1953. Ed. facsímile do Centro Ramón Piñeiro 2008 nº 3, maio 1943, 24-25.</ref>.
* Con pan ou sin pan, o que non morra vivirá por san Xoán <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Coza quen quixer, e amase quen souper <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''cocer''.</ref>.
* Da bola e a rebola, que veña o demo e escolla.
* Dá Dios pan a quen non ten moas <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''. No orixinal: ''tèn''.</ref>.
* Dalle ó rabo o can, non por ti senón polo pan <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'' (1958-1961), s. v. ''can''; s. v. ''rabo''.</ref>.
* Dáme pan e chámame can <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Dáme pan e di que son parvo <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Dáo Dios na eira, e tólleo Marta na maseira.
* Dar do pan, e do pau <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* De esta maneira o que non ten fariña, escusa peneira.
* De mal trigo nunca boa fariña <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''trigo''.</ref>.
* Derramando a fariña non se goberna a casa miña <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''fariña''.</ref>.
* Des que chega o cuco, logo vén o pan ó suco.
* Desta maneira o que non ten fariña, escusa peneira <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''fariña''. No orixinal: ''tèn''.</ref>.
* Día de san Adrián sécalle a primeira raíz ó pan <ref>Santo Adrián celébrase o 1 ou o 4 de marzo.</ref>
* Diga a miña veciña e teña o meu fol fariña<ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''fariña''.</ref>.
* Dios che dea poder na vila e na túa casa fariña.
* Dios me dea paz na vila e na casa pan e fariña.
* Dios nos dea moito pan e mala colleita.
* Dios nos dea moito pan na mala anada <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Dios nos dea pan e pacencia e morte con penitencia.
* Dixo o viño moi campante: "No corpo do home son valente e voante". E dixo o pan: "Se eu vou diante" <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'' (1958-1961), s. v. ''viño''.</ref>.
* Dixo o viño: "No corpo do home sou valente e boiante". E dixo o pan: "Se eu vou diante".
* Do pan de meu compadre boa rebanda miña comadre <ref>Juan Sobreira Salgado: ''Papeletas de un diccionario gallego'' (1792-1797), ed. de J. L. Pensado Tomé (1979)</ref>.
* Do pan do meu compadre, grandes anacos ó meu afillado <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Do pan encetado calquera pilla un bocado <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'' (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Do pan encetado podese tallar boa arrebada sin conocerse nada <ref>Juan Sobreira Salgado: ''Papeletas de un diccionario gallego'' (1792-1797), ed. de J. L. Pensado Tomé (1979)</ref>.
Liña 158:
* É millor pan duro que figo maduro <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'' (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* En abril e maio fai fariña pra todo o ano <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'' (1958-1961), s. v. ''abril''.</ref>.
* En abril e maio fai fariña pro ano<ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''fariña''.</ref>.
* En abril, espigas mil.
* En abril, espigas mil, no maio todo espigado.
Liña 164:
* En chegando san Brais pon pan e viño na alforxa que día non faltará.
* En martes non te cases nin te embarques, nin o teu cocho mates, nin o teu pan cozas, nin a túa tea urdas, nin a túa filla cases, nin dos da túa casa te apartes.
* En marzo, abrigo e pantrigo <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''marzo''.</ref>.
* En marzo, abrigo, mozas e pan de millo.
* En marzo abrigo, noces e pan de millo.
Liña 171:
* En marzo, espigarzo.
* En marzo, ó abrigo con noces e pan trigo.
* En marzo, o trigo nin por sementar nin nado <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''marzo''.</ref>.
* En pan encetado corta quen quer <ref>O refrán aplícase ás mozas que xa tiveron relacións sexuais polo que, de acordo co machismo habitual do refraneiro, xa poden ser de calquera. Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref> <ref> José María Pereda Álvarez: "Aportaciones léxicas y folklóricas al estudio de la lengua gallega", en ''Douro Litoral'' (1953).</ref>.
* En saco de liño non lévela fariña ó muíño <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''fariña''.</ref>.
* En san Adrián sécalle a primeira raíz ó pan.
* En san Martiño, pan e viño.
* En san Xoan a fouce na man <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''San Xoan''.</ref>.
* En san Xoán, a sardiña molla o pan.
* En san Xoán a sardiña pinga o pan <ref> Lino Lema Bouzas (compilador): ''Ditos e cantigas mariñeiras''. I Encontro de embarcacións tradicionais, Galicia 1993, 4.</ref>.
* En san Xoán, bótalle a fouciña ó pan; en Santa Mariña, da meda fai fariña.
* En san Xoán seca a raíz o pan.
* En san Xoán, tanto queixo como pan <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''San Xoan''.</ref>.
* En san Xoán, tanto viño coma pan.
* En san Xoán, xa a sardiña molla o pan <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''San Xoan''.</ref>.
* En toda terra espiga o pan <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* En todo tratar, e pan labrar.
* En todas partes cocen pan <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Ende chegando san Brais pon pan e viño na alforxa, que día non faltará.
* Entre abril e maio, fai fariña para o ano <ref>Real Academia Gallega: ''Diccionario gallego-castellano'' (1913-1928), s. v. ''abril''. No orixinal: ''mayo''.</ref>.
* Entre san Xoán e san Pedro, vén o pan ó vencello.
* Esparexedor de fariña, recolledor de cinza<ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''fariña''.</ref>.
* Fai boa fariña e non toques a buguina <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''fariña''.</ref>.
* Fale a miña veciña e teña o meu fol fariña.
* Fariña abalada, que non cha vexa sogra nin cuñada <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''fariña''.</ref>.
* Fariña do demo, toda se volve farelo <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''fariña''.</ref>.
* Fariña do diablo toda se volve salvado <ref>Marcial Valladares Núñez: ''Diccionario gallego-castellano'' (1884). No texto: ''d'o'', ''vòlve''.</ref>.
* Fol mollado, masa leva.
* Fol sobado, mala fariña leva.
* Garda do pan para maio e da leña para abril <ref>Real Academia Gallega: ''Diccionario gallego-castellano'' (1913-1928), s. v. ''abril''. No orixinal: ''mayo''.</ref>.
* Garda leña pra abril e pan pra maio <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''abril''.</ref>.
* Garda pan para maio e leña para abril.
* Garda pan para maio e leña para abril, que che ha de cumprir.
* Garda pan para maio e leña para todo o ano.
* Gracias a Dios que cocemos sete petadas e nove debemos <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''cocer''.</ref>.
* Gran debaixo do terrón, gran morto, e debaixo da pedra, torto.
* Hastra san Martiño, pan e viño; de san Martiño adiante, frío e fame.
* Hastra san Xoan, toda a herba é pan <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''San Xoan'', s. v. ''pan''.</ref>.
* Hoxe viño e pan, o resto mañán.
* Inda agora se come o pan da boda <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Invernía de San Xoán, tolle o viño e non dá pan <ref>Saudade. Verba Galega nas Américas. México 1942-1953. Ed. facsímile Centro Ramón Piñeiro 2008, nº 3, maio 1943, 24-25. No orixinal: ''Xohan'', ''da''. </ref>.
* Labrador chalán, non colle viño nin pan.
Liña 215:
* Madeira de serra e pan de cazola, nunca sobran.
* Maio airoso fai o pan garboso <ref>Juan Sobreira Salgado: ''Papeletas de un diccionario gallego'', ed. de J. L. Pensado Tomé, 1979. No orixinal: ''mayo'', ''ayroso'', ''fay'', ''garvoso''.</ref>.
* Maio come o trigo, e agosto bebe o viño <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''maio''.</ref>.
* Maio fai o trigo, e agosto o viño <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''maio''.</ref>.
* Maio frío, moito trigo <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''maio''.</ref>.
* Maio frío, moito trigo; maio pardo, ano farto.
* Maio un pouco frío cría trigo; pero se é moi frío, nin palla nin trigo <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''maio''.</ref>.
* Máis val pan con amor, que galiña con door <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Máis val pan con mel que pan sin el <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''. No orixinal: él.</ref>.
* Máis vale que sobre pan que non que falte viño.
* Marzo, espigarzo.
Liña 229:
* Marzo, espigas catro; abril, espigas mil.
* Mesa de catalán, moita vianda e pouco pan.
* Millor é un pouco pan duro que un figo enteiro maduro <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Moitos oficios tiña Galván e de ningún ganou pan.
* Mordedura de alacrán, busca viño e busca pan, que mañá te enterrarán.
* Na cama do can non busques o pan, nin no fuciño da cadela busques a manteiga <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>'
* Na cama do can non cáte-lo pan, nin no fuciño da cadela búsque-la manteiga <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'' (1958-1961), s. v. ''can''. No orixinal: ''cátelo'', ''búsquela''.</ref>.
* Na mesa chea, ben cabe a fogaza allea.
Liña 239:
* Navidá en venres, sementa onde poideres; Navidá en domingo, vende os bois e bótao en trigo.
* Nin mesa sen pan, nin soldados sin capitán.
* Nin o teu pan en bolas, nin o teu viño en sopas <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Nin o teu pan en roscas nin o teu viño en botas <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Nin o teu pan en sopas, nin o teu viño en probas <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''. No orixinal: ''nen''.</ref>.
* Nin viña no baixo nin trigo no cascallo <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'' (1958-1961), s. v. ''viña''.</ref>.
* No agosto a fariña e no setembro a fouciña.
* No ano caro, a peneira espesa i o cribo raro.
* No bo ano, a palla é grau. No mal ano, o grau é palla.
* No inverno, forneira; no vran, taberneira <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''forneiro''.</ref>.
* No marzo, abrigo; na eira, pantrigo <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano''. Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''marzo''.</ref>.
* No marzo abrigo, noces e pantrigo.
* No san Xoán deixa o touciño e come pan.
* Non botes leña no forno cando xa quente estivere <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''forno''.</ref>.
* Non busques o pan na cama do can <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Non dá bo pan a mala fariña <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''. No orixinal: ''da''.</ref>.
* Non é o mesmo predicar que dar trigo <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''trigo''.</ref>.
* Non hai mellor ciruxán que a boa carne, o bo viño e o bo pan.
* Non hai pan sin afán <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref> <ref>Juan Sobreira Salgado: ''Papeletas de un diccionario gallego'' (1792-1797), ed. de J. L. Pensado Tomé (1979). No orixinal: ''hay'', ''afan''.</ref>.
* Non hai pior afán, que moitos fillos e pouco pan <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Non hai pra pan e mercamos rosquillas <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
* Non hai tal viño como o pantrigo e o leite macizo <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pantrigo''.</ref>
* Non lle negues o pan ó probe que de porta en porta vai, que ese amóstrache o camiño que mañán podes levar <ref>Eladio Rodríguez González: ''Diccionario enciclopédico gallego-castellano'', Galaxia, Vigo (1958-1961), s. v. ''pan''.</ref>.
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Refraneiro_galego_sobre_o_pan»