Cabalo de pura raza galega: Diferenzas entre revisións

Outras denominacións tradicionais son '''cabalo galego de monte'''<ref>Esta foi a denominación coa que figuraba no Catálogo Oficial de Razas de Gando de España, no que se introduciu en 1997, ata a súa reforma pola Orde APA/33/2002.</ref>, '''cabalo galaico''', '''poni galego''', '''faca galiciana''', '''faca galega''' ou, simplemente, '''cabalo do país''' <ref>Pose e col. 2001; mediorural.xunta.es</ref>.

A finais do [[século XX]] atopábase en estado de [[Extinción|perigo de extinción]]: en [[1999]] o rexistro oficial mantiña un censo de soamente 190 exemplares. O programa para procurar a súa recuperación e preservación conseguiu censar en 2001 450 exemplares (o 80% deles en idade reprodutora) e a finais de [[2012]] a poboación censada era de máis de 1.500 exemplares <ref>[http://mediorural.xunta.es/es/areas/gandaria/razas_autoctonas/equina/ mediorural.xunta.es]</ref><ref>Da mestizaxe existente dá idea o feito de que en 2001 o censo de cabalos criados ceibos nos montes galegos ascendía a uns 22.000 exemplares.</ref>.

Os testemuños máis antigos que se conservan da presenza de poboacións de équidos en Galicia atópanse en representacións rupestres na área de [[Sabucedo, A Estrada|Sabucedo]], nos [[petróglifo]]s de [[Viladesuso, Oia|Viladesuso]] (na [[Serra da Groba]]), datados no período da [[Idade de Bronce]], ou no [[Diademadiadema de Ribadeo]], onde aparecen cabalos montados xunto a crías e guerreiros, do 2500 a.C. ao 2000 a.C.

A teoría máis aceptada sobre a orixe do cabalo galego de pura raza sostén que foron os pobos [[celta]]s chegados do norte da [[Península Ibérica]], cara aos séculos VII e VI a.C., os que introduciron un cabalo de testa pequena e orellas curtas, grupa forte, e pelo basto de cor escura. A eles refírense autores clásicos, como [[Estrabón]], [[Marco Valerio Marcial|Marcial]] ou [[Plinio o Vello|Plinio]], ou da época medieval da [[Reconquista]], onde a cría cabalar vencellouse fortemente á actividade colonizadora dos [[mosteiro]]s establecidos durante os séculos [[século X|X]] e [[século XI|XI]] <ref>[http://mediorural.xunta.es/es/areas/gandaria/razas_autoctonas/equina/cabalo_pura_raza_galega/ mediorural.xunta.es]</ref>.

Coa mecanización da [[agricultura]] e o interese preferente por aumentar a poboación de animais destinados á produción de carne, nas últimas décadas do [[século XX]] a poboación de cabalo de monte xeneticamente pura viuse minguada por mor de procesos de mestizaxe. Neste contexto, cara a finais da década de [[1980]], a iniciativa de diversos organismos internacionais como [[Nacións Unidas]] e a [[FAO]] ou a entón [[CEE]], promovéronse nas instancias de política agraria diversas iniciativas destinadas á protección e conservación das razas domésticas en perigo de extinción <ref>Pose e col. 2001.</ref>.

O CEREOPA fixo público en [[1994]] a lista europea de razas equinas de especial protección, na que incluíu o cabalo galego de monte e, pouco despois, o Estado español adoptaba o ordenamento comunitario por medio do Real decreto 51/1995, de 20 de xaneiro, que se comezou a aplicar en Galicia a partir de [[1996]]. Con todo, durante o mesmo ano unicamente foron rexistrados cinco exemplares, como resultado das reticencias non resoltas por parte dos gandeiros que vían insuficiente a compensación censal de animais puros, unha perda económica en comparación co cruzamento dos exemplares con outros doutras razas de tamaño medio para a produción de carne <ref>Pose e col. cifraban o diferencial do prezo da carne de entón dun poni de pura raza a outro cruzado en 60 ou 90 euros.</ref>.