|
[[Ficheiro:Joint.svg|400px|miniatura|Right|Articulación típica (denominacións en inglés)]]
NaEn [[anatomía]], unha '''articulación''' é o medio de contacto que fai a unión entre dous ou máis [[óso]]s próximos. A parte da anatomía que se encarga do estudo das articulacións é a [[artroloxía]].
As funcións máis importantes das articulacións son de constituír puntos de unión do esqueleto e producir movementos mecánicos, proporcionándolle elasticidade e plasticidade ao corpo, ademais de seren lugares de crecemento.
Permiten realizar unha ampla gama de movementos.
As sinoviais divídense en subarticulacións:
* ''Articulacións en '''bisagra, xínglimo ou troclear''''': Asas articulacións en bisagra son articulacions sinoviais onde as superficies articulares están moldeadas de maneira tal que só permiten os movementos no eixe perlateral (plano mediano ou saxital) e só poden realizar dous tipos de movementos, flexión e extensión. Por exemplo, o [[cóbado]], [[articulación úmero-cubitalumerocubital]] [[(úmero-ulnarumeroulnar)]], o [[xeonllo]], fémuro tibial e nos dedos, na articulación entre as [[Falanxe proximal|falanxes proximais]] e medias e as [[Falanxe intermedia|falanxes mediasintermedias]] e [[distalesFalanxe distal|distais]].
* ''Articulacións en '''pivote'' ou trocoide''': Sonson articulacions sinoviais onde as superficies articulares están moldeadas de forma parecida a un pivote e sólo permiten movementos no eixe lonxitudinal e os únicos movementos permitidos son os movementos de rotación lateral e rotación medial. Por exemplo, a [[articulación occipitoatlontoide]] do [[pescozo, occípito-atlontoidea]] (atlas-axis), do cóbado (radio-cubitalradiocubital ou radio-ulnarradioulnar proximal), da base [[Cranio|cranial]] ou a existente entre o [[úmero]] e o [[cúbito]]. A pivotante do pescozo permite voltear a cabeza e a do cóbado permite torcer o antebrazo.
'''Articulacións Multiaxiaismultiaxiais: permiten os movementos en 3 ou máis eixes:'''
* ''Articulacións '''esféricas'' ou enartrose''': teñen forma de bóla e receptáculo e caracterizanse polo libre movemento en calquera dirección, como por exemplo, a [[Articulación coxofemoral|cadeira- coxofemoral]] e oa [[ombro-umeroescapularArticulación glenoumeral|glenoumeral]].
''' Articulacións Biaxiaisbiaxiais: permiten movemento ao redor de 2 eixes: '''
* ''Articulacións '''planas, deslizantes ou artrodias''''': Sonson articulacións sinoviais que se caracterizan porque as súas superficies articulares son planas e só permiten movementos de deslizamento; exemplos, articulación acromioclavicular, articulacións intercarpianas.
* ''Articulacións en "'''sela de montar" ou de "encaixe recíproco'''"'': reciben o seu nome porque a súa forma é similar á dunha sela de montar. Por exemplo, a que está entre o primeiro metacarpiano e o óeso do carpo (articulación carpometacarpiana do polgar).
* ''Articulacións '''condiloideas ou elipsoidais''''': fórmanse onde dous ósos se encontran unidos de forma irregular e un óso é cóncavo e outro convexo.
=== Fibrosas, sinartroses ou inmóbiles ===
Hai 3 tipos de articulacións fibrosas:
* Sindesmoses: unións semi-inmóbilessemiinmóbiles, onde unha membrana une os ósos.
* Suturas: poden ser planas, dentadas ou escamosas (están principalmente no cranio).
* Esquindileses: tipo de articulación fibrosa que se encuentra unicamente na unión entre o vómer e a crista do esfenoide.
=== Diartroses ou articulacións móbiles ===
[[Ficheiro:Gelenke Zeichnung01.jpg|miniatura|300px|dereita|'''Diartroses''': 1-Triaxial ou anertrose; 2-Condilar ou elipsoide; 3-Selar; 4-Xínglimo; 5-Xínglimo atípica ou dobradiza.]]
O termo '''diartrose''' procede do grego ''día'', separación, e ''arthron'', articulación. Son as máis numerosas no [[esqueleto]]. Estas articulacións caracterízanse pola diversidade e amplitude dos movementos que lles permiten desempeñar aos ósos. Posúen [[cartilaxe]] articular ou de revestimento en ambas as partes da articulación. Un exemplo típico de diartrose é a articulación gleno-umeralglenoumeral, a articulación que une o [[úmero]] coa [[escápula]]. No contorno da cavidade glenoideaglenoide áchase o rodete marxinal ou rodete glenoideoglenoide. As dúas superficies articulares están unidas pola [[Cápsula articular|cápsula]] que se fixa ao redor da cavidade glenoidea da escápula e do colo anatómico do úmero. A cápsula está reforzada exteriormente por ligamentos extracapsulares e interiormente está tapizada pola sinovial.
Os movementos varían segundo o tipo de diartrose:
* ''Enartrose'': as superficies articulares que interveñen son esféricas ou case esféricas, unha cóncava e unha convexa. Realizan todos os movementos posibles no espazo (articulación multiaxial), como por exemplo a articulación glenoumeral e a coxofemoral.
* ''Condilartrose'': as superficies articulares son alongadas, unha convexa e unha cóncava. Efectúan todos os movementos posibles, a non ser o de rotación.
* ''Trocleartrose'': as superficies articulares son unha polea ou tróclea e dúas caras separadas por unha crista. Executan os movementos de flexión e extensión. Por exemplo, a articulación do cóbado.
* ''Encaixe recíproco'': cada unha das superficies articulares é cóncava nun sentido e convexa no outro, en forma de sela de montar. A convexidade dunha superficie corresponde á concavidade da outra. Menos a rotación, realizan todos os movementos, pero con pouca amplitude.
* ''Trocoide'': as superficies articulares son un eixe óseo e un anel osteofibroso. Posúen un movemento de rotación, como por exemplo o Atlasatlas coa apófise odontoide do Axisaxis.
* ''Artrodia'': as superficies articulares son máis ou menos planas, e deslízanse unha sobre da outra. Posúen un movemento noaxial con escaso desprazamento.
=== Anfiartrose ou articulacións semimóbiles ===
Podemos diferenciar dous tipos:
* ''Anfiartroses verdadeiras'': as superficies articulares encóntranse recubertas por finos discos de cartilaxe hialina, disco fibroso ou cartilaxinoso e ligamentos periféricos. Inclúen as articulacións dos corpos vertebrais, a sacro-coccíxeasacrococcíxea e a sacro-vertebralsacrovertebral.
* ''Diartroanfiartrose'': subtipo de articulación cuxas características a colocan entre as diartroses e as anfiartroses debido á súa posibilidade de presentar unha cavidade articular dentro do ligamento interóseo, como a articulación da pube, a sacroilíaca e a esternal superior.
=== Sinartroses ou articulacións inmóbiles ===
Estas articulacións mantéñense unidas polo crecemento do óeso, ou por unha cartilaxe resistente. Son articulacións ríxidas, sen mobilidade, como as que unen os ósos do cranio, ou cunha mobilidade moi limitada, como a unión distal entre ulna e radio. Subdivídense á súa vez en diversos tipos:
* ''sincondrose''Sincondrose: o tecido que serve de unión na articulación é cartilaxinoso, como nas articulacións esfeno-occipitalesfenooccipital, petrostiloidea e vómero-etmoidalvomeroetmoidal.
* ''sinfibrose''Sinfibrose: o tecido que serve de unión na articulación é fibroso. A forma do bordo de unión da articulación permite subdividir este tipo noutras catro:
** ''Sinfibrose escamosa'': bordos en bisel, como se observa na articulación parieto-temporalparietotemporal.
** ''Sinfibrose armónica''harmónica: bordos rugosos, como se observa nas articulacións naso-nasalnasonasal, naso-maxilarnasomaxilar e ungui-maxilarunguimaxilar.
** ''Gónfose'': inserción do dente no óso maxilar superior e inferior.
** ''Esquindilese'': unha superficie con forma de crista articúlase cunha fenda, como sucede na articulación do vómer coa crista do esfenoide.
== Véxase tamén ==
| 