Epítopo: Diferenzas entre revisións

[[Ficheiro:HLA+Gliadin 1S9V.png|miniatura|250px|Estrutura tridimensional dos epitoposepítopos da proteína [[gliadina]], mediadores da [[enfermidade celíaca]].]]

Un '''epitopoepítopo''' ou '''determinante antixénico''' é a porción dunha [[macromolécula]] que é recoñecida polo [[sistema inmunitario]], e máis especificamente a secuencia da molécula á que se unen os [[anticorpo]]s,<ref name=ncitx>{{cita web |url= http://www.cancer.gov/diccionario/?CdrID=44784|título= Epítopo|dataacceso= 31 de xaneiro de 2013|autor= [[National Institutes of Health (Estados Unidos)]]|ano= 2008|idioma= español}}</ref> os [[Receptor de linfocitos B|receptores das células B]] (BCR) ou os [[Receptor de linfocitos T|de células T]] (TCR). Unha proteína pode ter varios epitoposepítopos distintos en diferentes partes da molécula. Aínda que os epitoposepítopos proveñen xeralmente de [[proteína]]s non propias, as secuencias que se obteñen do hóspede que poden ser recoñecidas inmunitariamente tamén se clasifican como epitoposepítopos. A parte dun anticorpo que recoñece o epitopoepítopo denomínase [[paratopo]]. Un epitopoepítopo pode ser '''liñal''' ou '''conformacional'''.

[[Ficheiro:Schematic diagram showing Polyclonal Response by B cells against Linear Epitopes.PNG|miniatura|300px| Recoñecemento de epitoposepítopos de tipo liñal. Nota: os segmentos da mesma cor da proteína poden formar parte de máis dun epitopoepítopo.]]

[[Ficheiro:Recognition of conformational epitopes by B cells.PNG|miniatura|300px|dereita| Recoñecemento de epitoposepítopos conformacionais polas células B. Nótese como segmentos que estaban moi separados na [[estrutura primaria das proteínas|estrutura primaria]] quedan en contacto na [[estrutra terciaria das proteínas|estrutura terciaria]] tridimensional, formando parte do mesmo epitopoepítopo.<ref name=Goldsby/>]]

Os epitoposepítopos dos antíxenos proteicos divídense en dúas categarías: epitoposepítopos conformacionais e epitoposepítopos liñais. Esta división está baseada na súa estrutura e a interaccíón co [[paratopo]].<ref>Huang, J.; Honda, W. (2006). "CED: a conformational epitope database". BMC Immunology 7: 7. doi:10.1186/1471-2172-7-7. PMC 1513601. PMID 16603068. http://www.biomedcentral.com/1471-2172/7/7#B1. Retrieved April 8, 2010.</ref>

Un '''epitopoepítopo conformacional''' está composto por seccións que non van seguidas da secuencia de [[aminoácido]]s do antíxeno, pero que polo pregamento ou disposición da proteína están próximas orixinando un determinado releve. Estes epitoposepítopos interaccionan co paratopo precisamente debido ao releve superficial da estrutura tridimensional do antíxeno (estrutura terciaria).

A diferenza dos anteriores, os '''epitoposepítopos liñais''' interaccionan co paratopo segundo a súa secuencia de aminoácidos ou [[estrutura primaria das proteínas|estrutura primaria]]. Un epitopoepítopo liñal está formado por unha secuencia continua de aminoácidos do antíxeno. As proteínas que funcionan como antíxenos son procesadas na célula e convertidas en [[péptido]]s pequenos, que son os que son despois ""[[presentación do antíxeno|presentados]]" na superficie celular unidos ás moléculas [[MHC]], polo que a secuencia dos epitoposepítopos liñais é a secuencia liñal de aminoácidos destes péptidos.<ref name=Goldsby>Goldsby, Richard; Kindt, TJ; Osborne, BA; Janis Kuby (2003). "Antigens (Chapter 3)". Immunology (Fifth edition). New York: W. H. Freeman and Company. pp. 57–75. ISBN [[Especial:BookSources/00716749475|00716749475]].</ref>

Os anticorpos, tanto os libres coma os fixados á matriz extracelular, únense a moléculas antixénicas nunha superficie de unión, para así formar complexos antíxeno-anticorpo. Esas superficies de unión sobre as macromoléculas constan de complexas secuencias específicas chamadas determinantes antixénicos ou epitoposepítopos.<ref name=male>{{cita libro

}}</ref> A maioría dos epitoposepítopos recoñecidos por [[anticorpo]]s ou [[célula B|células B]] poden considerarse como releves de superficies tridimensionais dunha molécula de [[antíxeno]]; estes releves encaixan con precisión e así se produce a unión do anticorpo. A parte dun anticorpo que recoñece o epitopoepítopo chámase [[paratopo]].<ref name=male /> A excepción son os epitoposepítopos liñais, que son determinados pola secuencia de [[aminoácido]]s (a [[estrutura primaria]]) en vez de pola forma tridimensional ([[estrutura terciaria]]) dunha [[proteína]].

Cando se coñece a [[secuencia xenética]] dun determinado epitopoepítopo que se sabe será recoñecido por un anticorpo, é posible empregar esta para xerar unha [[proteína quimera]] por fusión do [[marco aberto de lectura]] (ORF) dun [[xene]] a facer estudos coa secuencia de dito epitopoepítopo; deste modo, o anticorpo inicial pode ser empregado para detectar a proteína quimera, o cal permite detectala e efectuar análises sobre ela.

Os epitoposepítopos recoñecidos polas células T son presentados na superficie dunha [[célula presentadora de antíxenos]] unidos a moléculas do [[complexo maior de histocompatibilidade]] (MHC). Os epitoposepítopos para as células T presentados por moléculas [[MHC de clase I]] son tipicamente péptidos de entre 8 e 15 aminoácidos de lonxitude, mentres que as moléculas [[MHC de clase II]] presentan péptidos máis longos (e as moléculas MHC non clásicas tamén presentan epitoposepítopos non peptídicos como os [[glicolípido]]s).

}}</ref> Se un anticorpo se une a un epitopoepítopo dun antíxeno, o paratopo pode converterse no epitopoepítopo para outro anticorpo que entón se unirá a el. Se este segundo anticorpo é da clase [[IgM]], a súa unión pode acentuar a resposta inmune; se o segundo anticorpo é de clase [[IgG]], a súa unión pode diminuíla.

Actualmente, estánse a realizar investigacións intensivas para deseñar ferramentas fiables para predicir epitoposepítopos en proteínas.

== Etiquetado de epitoposepítopos ==

Os epitoposepítopos úsanse moito en [[proteómica]] e o estudo de [[produto xénico|produtos xénicos]]. Utilizando técnicas de [[ADN recombinante]] as secuencias xenéticas codificadas polos epitoposepítopos que son recoñecidas polos anticorpos comúns poden fusionarse co xene. Despois da [[síntrese de proteínas]], a etiqueta de epitopoepítopo resultante permite que o anticorpo encontre a proteína ou outro produto xénico o que é unha útil ferramenta de laboratorio para a localización, purificación, e posterior caracterización molecular. EpitoposEpítopos comunmente usados para este propósito son: [[Myc-tag]], [[HA-tag]], [[FLAG-tag]], [[GST-tag]], [[Polihistidina-tag|6xHis]]<ref>{{Cita libro |title= Molecular biomethods handbook|last= Walker|first= John|autor2= Ralph Rapley|year= 2008|publisher= Humana Press |isbn= 1-60327-374-3|page=467}}</ref> e OLLAS.<ref>{{cite web|last=Novus|first=Biologicals|title=OLLAS Epitope Tag|url=http://www.novusbio.com/ollas|publisher=Novus Biologicals|accessdate=23 November 2011}}</ref> Os péptidos poden unirse tamén a proteínas que forman enlaces [[covalente]]s co péptido, o que permite a súa inmobilización irreversible.<ref>{{Cita publicación periódica |last1=Zakeri |first1=B. | doi= 10.1073/pnas.1115485109|title= Peptide tag forming a rapid covalent bond to a protein, through engineering a bacterial adhesin|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences |year=2012 |volume=109 |pages=E690–7 |issue=12 |pmid=22366317 |pmc=3311370}}</ref>

== Bases de datos de epitoposepítopos ==

* [http://www.imtech.res.in/raghava/mhcbn/ MHCBN: Unha base de datos de epitoposepítopos aglutinantes MHC/TAP e células T]

* [http://www.imtech.res.in/raghava/bcipep/ Bcipep: Unha base de datos de epitoposepítopos de células B]

* [http://www.syfpeithi.de SYFPEITHI - Primeira base de datos en liña de epitoposepítopos de células T]

* [http://www.immuneepitope.org IEDB - Base de datos de epitoposepítopos de células T e B con anotacións do contexto de recoñecemento]

* [http://www.jenner.ac.uk/AntiJen/ ANTIJEN - Base de datos de epitoposepítopos de células T e B do Jenner Institute, Reino Unido]

* [http://imgt.cines.fr IMGT/3Dstructure-DB - Estruturas tridimensionais de epitoposepítopos de células B e T con anotación de IG e TR - IMGT, Montpellier, Francia]

* [[Medical Subject Headings|MeSH]] ''[http://www.nlm.nih.gov/cgi/mesh/2007}}}/MB_cgi?mode=&term=Epitopes EpitoposEpítopos]''