Dinís de Portugal: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Jglamela (conversa | contribucións)
Jglamela (conversa | contribucións)
Arranxos
Liña 34:
}}
 
'''D. Dinís''', nado o [[9 de outubro]] de [[1261]] en [[Lisboa]],{{Harvnp|Sotto Mayor Pizarro|1997|p=184}} e finado o [[7 de xaneiro]] de [[1325]] en [[Santarém, Portugal|Santarém]], foi rei de [[Portugal]], fillo de [[Afonso III de Portugal|Afonso III]] e da súa segunda esposa, [[Beatriz de Castela (1293-1359)|Beatriz de Castela]], sedosendo, por tanto, neto de [[Afonso X]] de [[coroa de Castela|Castela]]. Sucedeu aoo seu pai no trono de [[Reino de Portugal|Portugal]] en [[1279]].
 
Intitulábase nos diplomas que otorgououtorgou durante o seu reinado como ''Dom Denis, pella graça de Deus, Rei de Purtugal e do Algarue'', e así consta nino foro (carta de poboamento) concedido a [[Rebordãos]] o 18 de maio de 1285,{{Harvnp|Rodrigues Santana|2008|p=41-42}} así como noutros documentos. netoNeto de [[Afonso X]] de [[coroa de Castela|Castela]].
 
Foi o sexto [[Lista de reis de Portugal|rei de Portugal]]. Alcumado ''o Labrador'' ou ''o Rei-Agricultor'', polo impulso que deu no reino a aquela actividade, e aínda, ''o Rei-Poeta'' ou ''o Rei-Trobador'', dado que, grande amante das artes e das letras, foi un famoso [[trobador]] que cultivou as ''[[Cantiga de Amigo|cantigas de amigo]]'', de ''[[Cantigas de amor|amor]]'' e de ''[[Cantiga de escarnio e maldicir|escarnio e maldicir]]'', contribuíndo no desenvolvemento da [[trobador|poesía trobadoresca]] na [[península Ibérica]]. Algúns pensan que foi o primeiro monarca portugués verdadeiramente alfabetizado, asinando sempre co nome completo.<ref name=">{{cita web |url=http://web.archive.org/web/20040716113450/www.instituto-camoes.pt/cvc/bvc/bibbreve/019/bib19.pdf |edición=[[Instituto Camões]] |formato=PDF |obra= |autor= |título=Para a história da literatura popular portuguesa |data= |dataacceso= 08-09-2016}}</ref> Impulsou a traducuióntradución de moitas obras para o portugués, entre elas os tratados do seu avó Afonso X, o Sabio.
 
En [[1282]] casou coa [[infanta]] [[Isabel de Aragón]], que sería coñecida como a ''RaiñaRaíña Santa''. Ao longo dos 46 anos do seu reinado foi un dos principais responsábeis da creación da identidade nacional portuguesa, e o albor da conciencia de Portugal en canto [[Estado|estado nación]]. En [[1297]], despois da conclusión da [[Reconquista]] polo seu pai, definiu as fronteiras de Portugal no [[tratado de Alcañices]] con [[Reino de Castela|Castela]]. Realizou relevantes reformas xudiciais, instituíu a [[lingua portuguesa|lingua portuguesa]] como [[lingua oficial]] da corte, creou a primeira Universidade portuguesa, liberou ásas [[Orde militar|Ordes militares]] no territorio nacional das influencias estranxeiras e proseguíuproseguiu o sistemático crecemento do centralismo rexio. A súa política centralizadora foi articulada con importantes accións de fomento económico, como a creación de inumerábeis concellos e feiras. D. Dinis ordenou a explotación de minas de cobre, prata, estaño e ferro, e organizou a exportación da produción excedente para outros países europeos. En [[1308]] asinou o primeiro acordo comercial portugués con [[Inglaterra]]. En [[1312]] fundou a [[Armada (mariña)|Mariña]] portuguesa, nomeando aoo primero almirante de Portugal, o [[Xénova|xenovés]] [[Manuel Pessanha]] (Emanuele Passagno, en [[lingua italiana|italiano]]),<ref>[http://www.treccani.it/enciclopedia/pessagno_(Enciclopedia-Italiana) Pessagno] na Enciclopedia italiana en liña. {{it}}.</ref> <ref>[http://www.treccani.it/enciclopedia/emanuele-pessagno/ Emanuele Pesano] na Enciclopedia italiana en liña. {{it}}.</ref> e ordenando a construción de [[dársena]]s e [[molle]]s.
 
Entre [[1320]] e [[1324]] houbo unha [[guerra civil]] entre o rei e seu fillo, o futuro [[Afonso IV de Portugal]]. Este xulgaba que o pai pretendía legar o trono a [[Afonso Sanches]], o seu irmán bastardo. Nesta guerra, o rei contou con pouco apoio popular, pois nos últimos anos do reinado deu grandes privilexios aos [[nobres]]. O [[infante]] contou co apoio dos concellos. A pesar dos motivos da revolta, esta guerra foi no fondo un conflito entre grandes e pequenos. Despois da súa morte, en [[1325]] foi sucedido polo seu fillo lexítimo, Afonso IV, a pesar da oposicón do seu favorito, o fillo natural Afonso Sanches.
Liña 52:
[[Ficheiro:Dinis-P.jpg|miniatura|160px|esquerda|Dinís, rei de Portugal]]
 
D. Dinís foi esencialmente un rei administrador e non guerreiro. En [[1296]], a raíña de [[Reino de Castela|Castela]] [[María |s con romper os acordos establecidos entre ambos os reinos en [[1295]], se persistía nos seus ataques á [[coronacoroa de Castela]], así como se o soberano portugués continuaba apoiando aoo [[infante]] [[Xoán de Castela, señor de Valencia de Campos|Xoán de Castela]], que se proclamara rei de [[Reino de León|León]]. Ante as ameazas da raíña, Don Dinís aceptou retirarse da coroa de Castela en 1296, non sen antes apoderarse de [[Figueira de Castelo Rodrigo|Castelo Rodrigo]], [[Alfaiates]] e [[Sabugal]], territorios pertencentes a [[Sancho de Castela "o da Paz"]], neto de [[Afonso X de CastillaCastela]].<ref>{{cita libro | apelidos = Benavides | nome = Antonio | enlaceautor =
| coautores = | editorial = Madrid: Imprenta de Don José Rodríguez | editor = | título = Memorias de Don Fernando IV de Castilla
| url = http://books.google.es/booksid=VLIGAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=memorias+de+fernando+iv#v=onepage&q=&f=false | ano = 1860 | mes = | id = | isbn = | páxinas = 37 | cita =}}</ref> O tratado foi asinado por Dª María e D. Donís o día [[12 de setembro]] de [[1297]] no municipio [[Provincia de Zamora|zamorano]] que lle da nome ([[Alcañices]]), dando lugar a unha das fronteiras máis antigas de [[Europa]].
 
Mediante o tratado de Alcañices quedaron fixadas, entre outros puntos, as fronteiras entre o [[Reino de León]] e o [[Reino de Portugal]], que recibía unha serie de prazas firtes e vilas a cambio de romper os seus acordos que o posicionaban en contra do [[Reino de Castela e León]], que foran asinados con [[Xaime II de Aragón]], con [[Alfonso de la Cerda]], co infante Xoán de Castela e con [[Juan Núñez de Lara o Menor]].<ref> {{cita publicación periódica| apelido apelidos = González Mínguez| nome = César| ano = 2004| título = Fernando IV de Castilla (1295-1312): Perfil de un reinado| publicación = Espacio, Tiempo y Forma, Serie III, Hª Medieval| número = 17| páxinas = 228 | editorial = Universidad Nacional de Educación a Distancia (UNED), Facultad de Geografía e Historia | issn = 0214-9745| url = http://e-spacio.uned.es/fez/view.php?pid=bibliuned:ETFB795938A-A8EF-AC9F-1889-B989699FFC79| idioma lingua = castelán| cita = }}</ref> Ao mesmo tiempo no tratado volveise confirmar o proxectado enlace entre [[Fernando IV de Castilla]] e a infanta [[Constanza de Portugal (1290-1313)|Constanza de Portugal]], ao tempo que se acordaban os esponsais entre o infante [[Afonso IV de Portugal|Afonso de Portugal]], herdeiro do trono lusitano, e a infanta [[Beatriz de Castela (1293-1359)|Beatriz]], filla de [[Sancho IV de Castela]] e irmá de Fernando IV. Por outra parte, o monarca portugués achegou un exército de trescentos cabaleiros, postos ás ordes de [[Juan Alfonso de Alburquerque]], para axudar á raíña María de Molina na súa loita contra o infante Juan, que até ese momento recibira o apoio do rei Dinís. Ademais, estipulábase no tratado que as vilas e prazas de [[Campo Maior]], [[Olivenza]], Ouguela e [[San Felices de los Gallegos]] serían entregadas a Diní como compensación pola perdida por parte de [[Portugal]], durante o reinado de [[Afonso III de Portugal|Afonso III]] dunha serie de prazas que lle foran arrebatadas por [[Afonso X]]. Ao mesmo tempo, lle foron entregadas ao rei portugués as prazas de [[Almeida, Portugal|Almeida]], [[Castelo Bom]], [[Castelo Melhor]], [[Castelo Rodrigo]], [[Monforte da Beira]], [[Sabugal]], Sastres e [[Vilar Maior]]. A longo prazo as consecuencias deste tratado serían duradoiras, xa que la fronteira entre ambos os reinos a penas foi modificada no curso dos séculos posteriores.
 
A súa prioridade gobernativa foi esencialmente a organización do reino: continuando a vertente lexisladora do seu pai D. Afonso III, a profusa acción lexislativa está contida, hoxe, no ''Libro da Leis e Posturas'' e nas ''Ordenacións Afonsinas'' . Non son "códigos" lexislativos tal como os entendemos hoxe, mais si compilacións de leis e do dereito consuetudinario municipal, alteradas e reformuladas pola Coroa. En efecto, a incidencia de cuestións de carácter procesual con igual peso ao carácter de dereito positivo das súas leis, denuncia a crecente preocupación do rei en engarzar o dereito consuetudinario (ou costumeiro) no ámbito da Coroa, e en facer efectivo o seu poder no territorio.