[[Ficheiro:Sartegochariño.jpg|miniatura|dereita|250px|Sartego de [[Pai Gómez Chariño]], Adiantado Maior de Galicia no [[século XIII]].]]
O '''Adiantadoadiantado Maiormaior do Reino de Galicia''' foi un representante do [[Rei de Castela|rei de Castela e León]] no [[Reino de Galicia]] que substituíu a figura do [[MerinoMeiriño Maiormor|meiriño maior do Reino de Galicia]]. Esta figura implantouna [[Afonso X o Sabio]] en [[1263]], cinco anos despois de tela experimentado na propia Castela, en León e en Murcia. As súas funcións aparecen descritas no ''"Espéculo"''{{Cómpre referencia|data=xullo de 2010}}.
== Historia e características ==
Liña 9:
Concentraba poderes militares, podendo chamar as tropas dos condes e cabaleiros do [[Monarquía|reino]]. Así mesmo, "''face xustiza por obra''", isto é, non só executa sentenzas senón que axuíza e goberna o Reino no nome do Rei, velando polo mantemento da orde pública.
Como encarnación do monarca no Reino de Galicia tiñan dereito a "copa" e "xantar" e recadaban dereitos "pro suo iudicato". Con [[Sancho IV de Castela|Sancho IV]] alternáronse adiantados e merinosmeiriñños, estes con menos poder. As [[crise|crises]] políticas protagonizadas en Galicia e León polo Infante don Juan e o infante don Filipe, fixo desta figura peza clave nos conflitos de entón{{Cómpre referencia}}. Un dos adiantados maiores máis célebres foi [[Pai Gómez Chariño]]. Outros adiantados maiores foron: [[Xoán Afonso de Alburquerque]], [[Fernán Ruíz de Castro]], (sostedores das pretensións de Juán de la Cerda á coroa de [[Galicia]], [[Reino de León|León]] e [[Sevilla]] consonte a repartición de [[1296]]), [[Diego García de Toledo]] e [[Rodrigo Álvarez de Asturias]].
As Cortes de [[Valladolid]] de [[1312]] impuxeron aos adiantados os alcaldes nomeados polo rei para a impartición de [[xustiza]]. Xa nas [[Partidas]] a figura teórica do adiantado carecía de funcións estritamente xurisdicionais. En [[1313]] as Cortes de Palencia avogaron pola volta ao sistema de merinosmeiriños. Debido á axitación social do século XV, a figura foi substituída pola do Gobernador-Capitán Xeneral do [[Reino de Galicia]] con amplos poderes, cargo no que se inspiraron nas súas atribucións os [[vicerrei|vicerreis]] de Indias tralo [[descubrimento de América]].
