Porto do Son: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xoio (conversa | contribucións)
arranxiño
Xoio (conversa | contribucións)
arranxos
Liña 54:
gastocapitalhab= |
}}
'''Porto do Son''' é un concello da [[provincia da Coruña]], pertencente á [[comarca de Noia]]. A capital do concello é a [[Porto do Son, Noal, Porto do Son|vila homónima]], situada na parroquia de [[Noal, Porto do Son|Noal]]. SegundoO termo municipal ten unha extensión de 94,58 km² e, segundo o padrón municipal ([[INE]] [[2015]]), conta cunha poboación de 9.436 habitantes, eo tenque unhadba, extensiónnesa data una densidade de 9499,58 77 hab./km². O seu xentilicio é {{Dic|sonense}}. En

No concello de Porto do Son estáestán o [[castro de Baroña]] e a vila de [[Portosín, Goiáns, Porto do Son|Portosín]].
 
== Xeografía ==
Liña 135 ⟶ 137:
[[Ficheiro:Galice castro.jpg|miniatura|dereita|350px|Panorámica do [[castro de Baroña]].]]
 
=== Antigüidade ===
SonComo no resto da zona do [[Península do Barbanza|Barbanza]], son numerosas as testemuñas que demostran a antiga ocupación humana de Porto do Son, con innumerábeis restos da [[cultura]] [[paleolítico|paleolítica]],<ref name=HPS>[http://www.agalicia.com/portodoson/castrodebarona/ Historia Porto do Son] en AGalicia.com.</ref> sobre todo [[petróglifo]]s, esparexidos por todo o termo municipal, e [[mámoa]]s, sobre todo en [[Baroña]]. O [[castro (poboado)|asentamento castrexo]] máis importante é o [[castro de Baroña]] (de feito é un dos máis importantes de [[Galicia]]). Estivo habitado probablemente entre os [[século]]s [[século IV|séculos IV]] e [[século III|III]] [[antes de Cristo|a.C]]. Foi romanizado e abandonado arredor do [[século I]] a.C. E na [[Praia de Fonforrón|cova de Fonforrón]] acháronse útiles da época.<ref name=HPS/>
 
Por outra banda, en canto á [[Roma antiga|era romana]], á parte da xa citada romanización do [[castro de Baroña]], atopáronse [[mosaico]]s romanos en [[Portosín]], hoxe desaparecidos. O mesmo topónimo desta entidade de poboación probablemente vén de ''Portus Sinus''. A vía ''per loca maritima'' pasaba polo termo municipal.<ref name=HPS/>
 
La instalación a fin de siglo de las fábricas de salazón permitió un mayor desarrollo de la zona ya que, desde siempre, la economía de sus gentes ha estado basada en la pesca y en la agricultura. En los últimos años, al igual que el resto de la costa gallega, se ha producido un aumento del turismo.
 
===Idade Idades Media e Moderna ===
Por outra banda, en canto á era romana, á parte da xa citada romanización do [[castro de Baroña]], atopáronse [[mosaico]]s romanos en [[Portosín]], hoxe desaparecidos. O mesmo topónimo desta entidade de poboación probablemente vén de ''Portus Sinus''. A vía ''per loca maritima'' pasaba polo termo municipal.
A historia [[Idade Media|medieval]] deste concello foi bastante tranquila. Porén, entre outras cousas, son mencionables algúns ataques de [[pirata]]s [[viquingos]] que se fixeron pola zona,<ref name=HPS/> por causa da situación da vila, a medio camiño entre [[Santiago de Compostela]] e o [[mar]]. Nos primeiros séculos da [[Idade Media]] o [[Reino de Galicia]] era a potencia económica e marítima do oeste e sur europeo. Os ''[[Annales Cambriae]]'' de [[1159]] falan de [[Bizancio]], [[Xermania Magna|Xermania]] e [[Galicia]] como os tres principais imperios de [[Europa]]. Atraídos pola riqueza do reino, os [[Escandinavia|escandinavos]] (chamados ''normandos'' nas crónicas da época) organizaron numerosas expedicións militares ao "País de Santiago", onde atacaban e se retiraban rapidamente collendo ricas preas.<ref>[http://www.riasbaixas.net/web/articulo.php?pcoa=39&idi=G As Invasións Viquingas] en RiasBaixas.net.</ref> Durante este período e tempos posteriores, o que vén sendo o concello actual dependeu de [[Noia]], importante vila [[Galicia|galega]] durante a [[Idade Media]]
 
Durante a [[Idade Moderna]] o concello de Porto do Son seguiu sendo dependente da vila [[Noia]]. Son mencionables os preitos que houbo durante esta época entre os veciños sonenses e os doutros lugares, sobre todo relacionados coa [[pesca]]. Houbo un coa ordenanza noiesa, que prohibía empregar o [[xeito]], pois os veciños sonenses o empregaban. Porén, houbo outro cos veciños de [[Muros]]: esta vez eran os sonenses os que non estaban de acordo con empregar o xeito como facían os muradáns.<br>O actual concello non se independizou de Noia ata [[1812]].<ref name=HPS/>
===Idade Media e Moderna===
A historia [[Idade Media|medieval]] deste concello foi moi tranquila. Entre outras cousas, é mencionable algúns ataques de [[pirata]]s que se fixeron pola zona, por causa da situación do concello, a medio camiño entre [[Santiago de Compostela]] e o [[mar]]. Durante este período e tempos posteriores, o que vén sendo o concello actual dependeu de [[Noia]], importante vila [[Galicia|galega]] durante a [[Idade Media]].
 
A pesca adquiriu en toda [[Galicia]] importancia real a finais do [[século XVIII]] coa chegada de empresarios [[Cataluña|cataláns]], os chamados ''fomentadores'', que introduciron novas técnicas pesqueiras e lle deron pulo á [[industria]] da [[salga]] de [[peixe]].
Durante a [[Idade Moderna]] o concello de Porto do Son seguiu sendo dependente da vila [[Noia]]. Son mencionables os preitos que houbo durante esta época entre os veciños sonenses e os doutros lugares, sobre todo relacionados coa [[pesca]]. Houbo un coa ordenanza noiesa, que prohibía empregar o [[xeito]], pois os veciños sonenses o empregaban. Porén, houbo outro cos veciños de [[Muros]]: esta vez eran os sonenses os que non estaban de acordo con empregar o xeito como facían os muradáns.
 
=== Historia recente ===
Durante o [[século XIX]], comachegaron enestes cantos''fomentadores'' outroscataláns lugares de [[Galicia]], chegaron aao Porto do Son. empresariosCreáronse [[Cataluña|catalánsfábrica]]. Creáronse fábricass de [[salgadura]] na [[Porto do Son, Noal, Porto do Son|capital municipal]], na [[praia de Aguieira|da Aguieira]] e en [[Portosín]]. Isto impulsou o sector pesqueiro, e deu traballo a gran parte da poboación do concello, aínda que provocou problemas sociais. A comezos do [[século XX]] o negocio deixou de ser rentable e pouco a pouco fóronse pechando as fábricas.
 
== Economía ==
No ano [[2001]], a [[taxa de actividade]] do concello de Porto do Son era do 45,2 % e o paro de 9,1 %. Por sectores, o [[sector terciario]] é o predominante, pois ocupa un 42,3 % dos traballadores sonenses. O [[sector secundario]], cunha ocupación predominante da construción, ocupa un 33 % dos traballadores. E o [[sector primario]] é o minoritario, ocupando un 24 % dos traballadores sonenses, a maioría en actividades pesqueiras.
 
== Turismo ==
Porto do Son celebra nonos mesmeses de xullo, agosto e setembro varias festas, como a Festa"Feira deCelta" Exaltación(29, do30 Polbo.e 31 de xullo), a
"Festa Hortera" (6 de agosto), a "Festa da exaltación do Pulpo" (13 de agosto), e as festas da vila, dedicadas á [[virxe do Carme]], [[Roque de Montpellier|san Roque]] e á [[virxe de Loreto]] (7, 8, 9, 10 e 11 de setembro).<ref>[http://portodoson.gal/index.php/2012-03-01-07-52-32/festas Festas] na web do Concello.</ref>
 
== Porto do Son na cultura popular ==
Liña 186 ⟶ 193:
 
== Notas ==
{{Listaref|2}}
 
== Véxase tamén ==
{{commonscat}}
=== Bibliografía ===
* DíazBarreiro SantanaBarral, BeatrizJosé (20021989): ''LosHistoria celtasde enPorto Galiciado Son y su distrito''. [[Noia]]A Coruña: [[EditorialDeputación Toxosoutos]]Provincial da Coruña. ISBN 978-84-956228604-69033-38.
* Díaz Santana, Beatriz (2002): ''Los celtas en Galicia''. [[Noia]]: [[Editorial Toxosoutos]]. ISBN ISBN 978-84-95622-69-3.
* Guitián Castromil, Jorge e Guitián Rivera, Xoan (2001): ''Arte rupestre do Barbanza''. Noia: Editorial Toxosoutos. ISBN 978-84-95622-21-1.
* Morales Romero, Eduardo (1997): ''Os vikingos en Galicia''. Santiago de Compostela: Servizo de Publicacións da Universidade de Santiago de Compostela. ISBN 978-84-8121-661-5.
* Suárez Piñeiro, Ana (2009): ''Romanización en Galicia''. Noia: Editorial Toxosoutos. ISBN 978-84-96673-97-7.
* Torres de Río, Joaquín (2000): ''A toponimia do concello de Porto do Son''. Noia: Editorial Toxosoutos. ISBN 978-84-8912-912-2.