Feo: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Cambio o modelo: Referencias; cambios estética
m →‎Fenificación: arranxiños
Liña 16:
A '''fenificación''' ou '''seca da herba''' é a operación que consiste someter a desecamento á herba acabada de segar, normalmente pola acción do ar e sol<ref>Proposta de definición do Servizo de Normalización Lingüística da USC</ref>.
 
Até finais do século XIX non se facían medrar herba e trevo xuntos porque as culturas rotaban. Porén, na estación de crecemento, normalmente a primavera, as granxas producían moita máis forraxe da que os animais podían consumir. Xusto cando o pasto acadaba o seu máximo, inmediatamente antes de que a herba florease se se atinaba ben, cortábase o pasto. Gran parte seguí a segarse con [[gadaña]]s por cuadrillas de homes. Máis tarde, isto facíase con segadoras puxadaspoxadas por bestas e, a partir dos [[Anos 1930|anos 30]], puxadaspoxadas por tractores. Nos anos 30, unha boa xestión dos pastos demostrou que os pastos máis produtivos eran o [[ballico]] e o [[Trifolium|trevo]], polo que se tomaban compromisos cando era a hora de segar. Máis tarde, algúns granxeiro facían cultivos especiais, como a [[Medicago sativa|alforfa]], para conseguiren feo de alta calidade ou de propósitos especiais.
 
Durante o período de secado, de varios días, o proceso podíase acelerar, e os efectos da choiva importaban, dándolle a volta á herba. Ao principio isto facíase a man cunha forca ou un [[angazo]], e máis tarde con angazos puxadospoxados por tractores. O secado pódese acelerar máis co uso dunha [[fenificadora]], unha máquina que espalla a herba cortada. Este proceso chámase ''fenificación''.
 
Posteriormente, o feo seco amoreábase arrastrándoo a man ou con máquinas, de xeito que formase unha pía lineal. Mentres se ia amoreando, o feo apañábase por outra cuadrilla. Ao principio isto facíase recolléndoo cunha forca nun [[carro]] ou nun [[camión]], e máis tarde con angazos de feo enganchados a un [[automóbil]], camión ou [[tractor]]. Como alternativa, o feo solto podíase colocar en feixes ou medas para o seu secado antes de recollelo.
Liña 40:
Despois dalgúns intentos de mecanizar o transporte de fardos pequenos desde a leira ao palleiro, os granxeiros pasaron a utilizar enfardeladoras que producían fardos maiores, maximizando a cantidade de feo que fica abeirada dos elementos. Os vultos rectangulares grandes son fáciles de apiar, porén os vultos redondos poden facerse máis densos e hoxe en día son máis comúns nos países occidentais. A razón entre o volume e a área da superficie posibilita que moitos granxeiros de zonas secas poidan deixar os fardos á intemperie até rematar de seren consumidos. Os granxeiros de zonas húmidas desenvolveron saquetas de plástico para envolver os vultos que se deixan fóra.
 
Estas grandes balas arredondadas de feo supoñen un perido para os granxeiros: de 1992 a 1998, 74 traballadores de granxa morreron en incidentes con fardos redondos de feo.<ref name="danger">{{cita web|url=http://www.cdc.gov/niosh/hid13.html|título=Hazards Associated with Using Farm Tractors to Move Large Bales|dataacceso=10 de setembro |dataacceso=2006|urlarquivo=http://web.archive.org/web/http://www.cdc.gov/niosh/hid13.html|dataarquivo=25 de novembro de 2015}}</ref> Cómpre extremar a precaución cando se traballa decote con grandes fardos redondos de feo.
 
[[Ficheiro:Hay scow.jpg|thumb|Bote con fardos rectangulares de feo, a finais do século XIX.]]