Quela: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Engado {{Control de autoridades}}
m →‎top: Arranxos varios
Liña 3:
[[Ficheiro:Centruroides suffusus.jpg|miniatura|250px|O [[escorpión]] ''Centruroides suffusus'', cos seus '''quelíceros'''.]]
 
Chámase '''quela''' <ref>'''QUELA''' ''s.f.'' Órgano en forma de pinza [situado no extremo dalgúns apéndices de diversas especies de artrópodos especialmente crustáceos]. <small><small>'''ETIM.'''</small></small> lat. ''chela(m)''. (''Gran dicionario Xerais da lingua''. Vol. II. Vigo, Xerais, 2009. ISBN 978-84-9914-072-8.</ref> á terminación en forma de pinza dun [[apéndice (artrópodos)|apéndice]] dun [[artrópodo]].
 
O termo deriva do [[latín|latín científico]] ''chela'', e este á súa vez do [[lingua grega|grego antigo]] χηλή ''chēlḗ'' "garra", "uña curvada".
Liña 10:
 
Nos artrópodos encontramos dous casos especialmente significativos en canto á presentación e o papel das quelas:
* Chámase '''quelípedo''' (do latín ''chela'' e ''pēs, pedis'', "pé") ou '''quelípodo''' (de optarmos pola etimoloxía grega: χηλή ''chēlḗ'' + πούς, ποδός ''poús, podós'' "pé")<ref>'''QUELÍPODO''' ''s.m.'' Apéndice rematado en pinza ou quela [especialmente cada un dos do primeiro par locomotor dos crustáceos decápodos] <small>'''ETIM.'''</small> de ''quel(o)-'' + ''podo''. (''Gran dicionario Xerais da lingua''. Vol. II. Vigo, Xerais, 2009. ISBN 978-84-9914-072-8.</ref> a unha [[pata (artrópodos)|patra]] fortemente diferenciada para a función prénsil. Encontramos este tipo de extremidade en moitos [[crustáceos]] [[decápodos]], como os [[cangrexo]]s, as [[cigalas]]s ou os [[lumbrigante]]s, e en algúns [[arácnidos]], como os [[Scorpiones|escorpións]] e os [[Pseudoscorpionida|pseudescorpións]]. Trátase, nos crustáceos, dunha diferenciación do primeiro par de patas locomotoras, e nas dúas [[orde (bioloxía)|ordes]] de arácnidos, dos [[pedipalpos,]] para unha función prénsil, usada na defensa, a captura de alimentos, os combates territoriais e o cortexo. Nos pseudoscorpións as quelas son, ademais as encargadas de inxectar o veleno.
* Chámase '''quelícero''' (do grego χηλή + κέρας ''kéras'', "corno)" aos apéndices do primer par, anatomicamente preoral (aínda que embrioloxicamente postoral) do amplo grupo de artrópodos chamados [[Chelicerata|quelicerados]], precisamente por teren quelíceros. Os quelíceros son adoito órganos pequenos, aínda que poden chegar a ser enormes nalgunhas [[arañas]] ou nos [[Solifugae|solífugos]]. Nas arañas son os quelíceros os que inxectan o veleno.
 
Liña 17:
Termos relacionados son:
* Dise que un apéndice é '''queliforme''' cando ten forma de pinza.
* E que é ''quelífero''' cando leva unha pinza (de χηλή + φέρω, "levar").
 
== Notas ==