Bailarete: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m →‎top: Arranxos varios using AWB
m →‎top: Arranxos varios, replaced: en Xapón → no Xapón (2)
Liña 26:
}}
</ref>.
En español realizáronse múltiples derivacións como ''piuca'', ''repión'' ou ''mona''.<ref>Manuel Alvar, [http://www.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/01470529880125284199079/p0000001.htm El peón, la peonza y el zumbel en Andalucía], [[Universidade de Granada]], acceso [[4 de marzo]] de [[2011]].{{es}}</ref> A súa forma máis estendida é a buxaina (ou peón), polo que ambos os termos utilízanse como sinónimos.<ref>[http://www.edu.xunta.es/diccionarios/BuscaTermo.jsp. ''Diccionario da Real Academia Galega''. ''Bailarete''].</ref> En portugués, tamén se observan múltiples derivacións de ''pião'' como ''pinhão'', como é chamado algunhas partes de Brasil, como ''corruptela de pião'',<ref name="Cascudo">CASCUDO, Luís da Câmara. Dicionário do Folclore Brasileiro, Ediouro, Rio de Janeiro, 10ª ed., s/d, ISBN 85-00-80007-0</ref> ''xindire'' en ''Maputo, n'teco'' en Nampula e ''mbila'' en Niassa e en Mozambique).<ref name="Moç">[http://netbila.net/jornal/index.php?Itemid=38&id=55&option=com_content&task=view António Cost, ''Brinquedos Infantis - a boneca, o pião e o cavalo de pau''], acceso [[3 de decembro]] de [[2007]] (en [[lingua portuguesa|portugués]]).</ref> En inglés coñécese como ''spinning top'' ou meramente ''top'' e en ruso como ''bолчо́к o юла́''. Destaca o seu desenvolvemento enno Xapón onde hai máis de mil clases de bailaretes distintas.<ref>[[Embaixada]] de [[Xapón]] en [[Uruguai]], [http://www.uy.emb-japan.go.jp/espanol/Info%20Japon/Cometas%20y%20Trompos.htm Cometas e buxainas enno Xapón], acceso [[4 de marzo]] de [[2011]].{{es}}</ref> En alemán denomínase ''kreisel''.<ref>[http://www.peitschenkreisel.de/ Peitschenkreisel], acceso [[4 de marzo]] de [[2011]] (en [[lingua alemá|alemán]]).</ref>
== Funcionamento ==
O [[efecto xiroscópico]] permite que se manteña sobre a súa punta ata que o vector [[peso]] ([[masa]] · [[gravidade]]) termina por tomar unha inclinación con respecto ao eixo provocando unha variación na localización do [[centro de gravidade]]. Isto provoca unha variación na traxectoria de xiro que comeza a describir [[círculo]]s propiciando a caída do bailarete. Deste xeito a caída é directamente proporcional ao mencionado [[ángulo]] e ao [[vector]] [[peso]], e inversamente proporcional á [[velocidade angular|velocidade de xiro]].