Cruceiro lixeiro: Diferenzas entre revisións

Os primeiros pequenos cruceiros de vapor foron construídos para a [[Royal Navy]] británica, sendo botado o [[HMS Mercury (1878)|HMS ''Mercury'']] en [[1878]].<ref>{{Cita libro | first = John | last = Beeler | title = Birth of the Battleship: British Capital Ship Design 1870-1881 | publisher = Naval Institute Press | year = 2001 | pages = 40 | url = http://books.google.com/books?id=BxZ61ZF4Ea8C&pg=PA40&lpg=PA40| isbn = 1-55750-213-7}}</ref> Os cruceiros de segunda e terceira clase evolucionaron, facéndose gradualmente máis rápidos, con mellor armamento e mellor protección. [[Alemaña]] fíxose co liderado no deseño de pequenos cruceiros cara a década de 1890, construíndo unha clase de rápidos cruceiros, a clase Gazelle, copiada por outras nacións. Estes buques usaban caldeiras de carbón e estaban impulsados por máquinas de vapor de pistóns recíprocos, e baseábanse en parte na disposición das súas carboeiras para a súa protección. A adopción de combustibles líquidos para motores de turbinas de vapor fixo que os pequenos cruceiros se volvesen obsoletos rapidamente. Ademais, as novas construcións non podían basearse na protección das carboeiras e debían adoptar outro tipo de blindaxe lateral.

O grupo británico ''Bristol'' de cruceiros tipo ''Town'' (1909) afastábase dos vellos deseños, usando propulsión de turbinas, cunha alimentación mixta de carbón e fuel óleo, e un cinto de protección de 2 polgadas, ademais de protección tamén na cuberta. Polo tanto, por definición, estes eran cruceiros acoirazados, a pesar de desprazar só 4.800 toneladas; nacían así os cruceiros acoirazados lixeiros. Os primeiros cruceiros lixeiros verdadeiramente modernos foron os da clase ''Arethusa'' (1911), que tiñan alimentación totalmente de fuel óleo e usaban a maquinaria lixeira típica dos destrutores para acadar unha velocidade de 29 nós (54 &nbsp;km/h).

Cara a [[Primeira Guerra Mundial]] os cruceiros lixeiros británicos adoitaban levar dous canóns de 6 polgadas (152 &nbsp;mm) e talvez oito de 4 polgadas (100 &nbsp;mm), ou un armamento uniforme de canóns de 6 polgadas nun barco dunhas 5.000 toneladas, mentres que os alemáns pasaron durante a guerra dos canóns de 4,1 polgadas (105 &nbsp;mm) aos de 5,9 (150 &nbsp;mm). A construción de cruceiros no [[Reino Unido]] continuou ininterrompidamente ata que o nomeamento do almirante [[John Fisher|"Jacky" Fisher]] como [[Primeiro Lord de Mar]] en [[1904]]. Debido en parte ao desexo de reducir o exceso de gastos polo aumento dos custes de manter o ritmo de produción naval alemá e tamén por sentir que ese tipo de barco era anticuado, Fisher autorizou poucos cruceiros novos e desguazou 70 vellos. A crenza de Fisher de que os [[cruceiro de batalla|cruceiros de batalla]] substituirían aos cruceiros lixeiros para protexer a navegación comercial ao pouco tempo demostrou ser impracticable, xa que os seus altos custes de construción impedían a súa dispoñibilidade nun número suficiente como para facelo, e os [[destrutor]]es eran demasiado pequenos para tarefas de exploración. O grupo de 21 cruceiros da [[clase Town]] comezou en [[1910]] a demostrar as súas excelentes habilidades para a exploración en todo tipo de condicións meteorolóxicas e podían levar o suficiente combustible e munición para protexer as rutas comerciais. A [[clase Arethusa]], aparecida tres anos despois, tamén foi un éxito. Os deseñadores británicos continuaron ampliando e refinando os deseños de cruceiros durante a guerra.<ref>Conroy's, p. 2.</ref>

Os alemáns fabricaron un bo número de cruceiros lixeiros coa crenza de que eran bos buques multi-propósito. Eran máis grandes, máis lentos e menos manobrables que os homólogos británicos pero, a través dunha sucesiva serie de clases, melloraron considerablemente as súas capacidades de navegación. Porén, estes adaptaron moi tarde os canóns de 5,9 polgadas (150 &nbsp;mm) aos cruceiros (coa [[clase Pillau]] de [[1913]]); a obstinación do [[Gran Almirante]] [[Alfred von Tirpitz]] sobre o tema silenciou a opinión doutros oficiais da armada alemá. Completaron os dous últimos cruceiros da [[clase Bremen]] en [[1906]] e [[1907]], e seguíronlle catro clase [[Königsbergs]] e dous [[Dresdens]] entre [[1905]] e [[1908]]. Estas últimas dúas clases, máis rápidas e grandes que os Bremen, estaban armadas cos mesmos 10 canóns de 4,1 polgadas (104 &nbsp;mm) e levaban menos blindaxe na cuberta.

Os [[Estados Unidos]] reiniciaron a construción de cruceiros lixeiros en [[1918]], principalmente debido a que os buques que tiña nese momento en servizo xa eran obsoletos. Os primeiros deles, 10 barcos [[clase Omaha]], desprazaban 7.050 toneladas e estaban armados con 12 canóns de 6 polgadas (152 &nbsp;mm). Oito deses canóns estaban montados en [[casamata]]s de dous pisos na proa e na popa, un reflexo da preferencia estadounidense de preguerra polo fogo pesado.<ref>Conway's, pp. 119-20.</ref>

Ao termo cruceiro lixeiro déuselle unha definición no [[Tratado Naval de Londres]] de [[1930]]. Os cruceiros lixeiros foron definidos como cruceiros que tiñan canóns de 6,1 polgadas (155 &nbsp;mm) ou menores, mentres que os [[cruceiro pesado|cruceiros pesados]] levaban canóns de ata 8 polgadas (203 &nbsp;mm). En ámbolos dous casos os buques non poderían ter máis de 10.000 toneladas.

Tras 1930, a meirande parte das potencias navais concentráronse na construción de cruceiros lixeiros xa que acadaran as limitacións máximas permitidas polo [[Tratado de Washington]]. [[Xapón]] fabricou os seus catro cruceiros clase Mogami entre [[1931]] e [[1934]].<ref>Osborne, pp. 112-13.</ref> O clima político dende [[1936]] ata [[1939]] levou a que se construísen novos cruceiros lixeiros con urxencia. Os británicos construíron 11 durante este período, que culminaron nos dous buques da clase Town, armados con 12 canóns de 6 polgadas (152 &nbsp;mm). Os novos barcos eran máis grandes e estaban mellor blindados que outros cruceiros británicos. Os Town tiñan un cinto de 114 &nbsp;mm e eran capaces de acadar os 32,5 nós, pero a meirande parte dos seus outros barcos estaban dentro das limitacións do tratado. Os [[Estados Unidos]] tamén intentaron cumprir as limitación e completaron 7 dos seus 9 cruceiros clase Brooklyn entre [[1938]] e setembro de 1939. Eses barcos foron unha resposta aos Mogami xaponeses e foi un indicativo das crecentes tensións existentes no teatro do Pacífico. Xapón, que nese momento xa non se consideraba baixo restricións, comezou a rearmar os seus Mogami con 10 canóns de 8 polgadas (203 &nbsp;mm).<ref>Osborne, pp. 116-17.</ref>

Durante a época [[Segunda Guerra Mundial]] os cruceiros lixeiros tiveron canóns que ían dende as 5 polgadas (127 &nbsp;mm), como nas clases antiaéreas [[clase Atlanta|Atlanta]] (estadounidense) e na [[clase Dido|Dido]] (británica), ata as 6,1 polgadas, aínda que o tamaño máis común foron as 6 polgadas. Os Atlanta e Dido naceron da necesidade táctica de construír buques para protexer aos [[portaavións]], acoirazados e convois dos ataques aéreos.<ref>Osborne, p. 117.</ref>

Os cruceiros pesados adoitaban a levar unha batería de canóns de 8 polgadas (203 &nbsp;mm). Nos anos previos á Segunda Guerra Mundial, co Tratado Naval de Londres facendo imposible construír un deseño de cruceiro pesado equilibrado dentro dos límites de tonelaxe, construíronse gran cantidade de cruceiros lixeiros de 10.000 toneladas con de 12 a 15 canóns de 6 polgadas (152 &nbsp;mm) que polo demais eran idénticos aos cruceiros pesados.