|
[[Ficheiro:Sevilla2005Julio 049.jpg|miniatura|300px|Estación de Sevilla-Santa Justa]]
O '''Novo acceso ferroviario a Andalucía''' ('''NAFA''') é un proxecto da década de [[1980]] para construír un novo acceso ferroviario que conectase o centro da [[península Ibérica]] con [[Andalucía]] evitando o lento, longo e conxestionado paso de [[Despeñaperros]]. A evolución do proxecto fixo que este novo paso terminase formando parte da [[liña de alta velocidade Madrid-Sevilla]], que á súa vez forma tronco común coa [[liña de alta velocidade Córdoba-Málaga]], polo que ás veces coñécese a estas liñas co nome de NAFA.
Coñécese como '''Novo Acceso Ferroviario a Andalucía''' (NAFA) á liña de alta velocidade en largo internacional (1435 mm) que decorre entre as estacións de [[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]] e [[Estación de Sevilla - Santa Justa|Sevilla-Santa Justa]] e tamén pode considerarse parte do NAFA á nova liña de alta velocidade que se separa desta pasado [[Córdoba, España|Córdoba]] ata a estación de [[Estación de Málaga - María Zambrano|Málaga-María Zambrano]] pasando por [[Estación de Antequera - Santa Ana|Antequera-Santa Ana]].
== Historia ==
Deste xeito, encargouse a Talgo varios trens, os ''Talgo 200'', co sistema RD de ancho variable, co fin de permitir os enlaces, pola nova liña, entre Madrid e varias capitais andaluzas, como [[Málaga]], [[Cádiz]] e [[Huelva]], por medio de cambiadores de eixos, como os de [[Irún]] e [[Portbou]], e os situados en [[Córdoba, España|Córdoba]] e en Majarabique (nos arredores de Sevilla). Estes trens estaban baseados no modelo do Talgo Pendular, e aínda que terían unha velocidade menor á dos trens de Alsthom, evitarían aos viaxeiros os transbordos entre o NAFA e a rede convencional.
=== L.A.V. Madrid-Sevilla ===
Tras varios anos de obras, a liña de alta velocidade resultante da creación do N.A.F.A. inaugúrase o [[14 de abril]] de [[1992]], coincidindo coa [[Exposición Universal de Sevilla de 1992|Expo 92]] celebrada en [[Sevilla]]. Aos 7 días iníciase a explotación comercial cuberta por seis traxectos diarios por sentido ás cidades de [[Madrid]], [[Sevilla]], [[Córdoba, España|Córdoba]], [[Puertollano]] e [[Cidade Real]]. En outubro do mesmo ano iníciase a explotación do produto ''AVE Lanzadeira'', que uniría Madrid coas dúas cidades [[Castela-A Mancha|castelán-manchegas]].
En xaneiro de [[1993]] inaugúrase o ''Talgo 200 Madrid-Málaga'', que une ambas as cidades coa infraestrutura propia de alta velocidade ata [[Córdoba, España|Córdoba]], desde onde se alcanza [[Málaga]] por vía convencional. O [[23 de abril]] do mesmo ano alcanzouse a marca de velocidade de AVE, 356,8 km/h. A mediados de ano inaugúranse os servizos ''Talgo 200 Madrid-Cádiz'' e ''Talgo 200 Madrid-Huelva'' mediante o uso de vías mixtas.
En [[1994]] iníciase a explotación comercial a 300 km/h nos trens AVE de longa distancia, reducíndose en 40 minutos a duración do traxecto entre Madrid e Sevilla.
En [[1999]] [[Rede Nacional dos Ferrocarrís Españois|Renfe]] inicia a comercialización do servizo ''Talgo 200 Madrid-[[Alxeciras]]''. Durante os seguintes anos reordénase a planificación da alta velocidade en España e poténcianse algunhas obras xa en marcha. Neste sentido, os servizos ''Talgo 200 Madrid-Cádiz'', ''Madrid-Huelva'' e ''Madrid-Alxeciras'' traspásanse a ''Grandes Liñas Renfe'' en [[2003]] renombrándose como [[Altaria (Renfe)|Altaria]]. Proxéctase a construción da LAV Cordoba-Málaga, para poder levar o tren de alta velocidade á [[Costa do Sol]].
=== L.A.V. Córdoba-Málaga ===
A L.A.V Córdoba-Málaga, que pode ser considerada parte do NAFA, intégrase no PEIT (Plan Estratéxico de Infraestruturas do Ministerio de Fomento, 2005-2020) cun investimento estimado de 2.100 millóns de euros. A súa construción e explotación foi encomendada a [[ADIF]].
A liña discorre por 19 termos municipais das provincias andaluzas de [[provincia de Córdoba|Córdoba]], [[provincia de Sevilla|Sevilla]] e [[provincia de Málaga|Málaga]]. Ten a súa orixe no km 357,997 da LAV Madrid-Sevilla, á altura de [[Almodóvar del Río]] (Córdoba), onde comezan os desvíos da ''Bifurcación Málaga AV''. Desde devandito punto a lonxitude da liña é de 155 km, o que supón unha lonxitude total desde a estación de Córdoba Central ata a [[Estación de María Zambrano|estación de Málaga]] de 169 km, fronte aos 199 km da liña convencional. A velocidade máxima permitida é de 350 km/h.
A liña pode subdividirse en dous tramos:
# '''Almodóvar del Río-Antequera''', cunha lonxitude aproximada de 100 km. As obras deste tramo comezaron en xuño de 2001 e está en servizo desde o [[16 de decembro]] de [[2006]] coas novas estacións de [[Puente Genil-Herrera]] e [[Antequera-Santa Ana]].
# '''Antequera-Málaga''', de ao redor de 55 km de lonxitude. As obras deron comezo en marzo de 2002 e está en servizo desde o [[23 de decembro]] de [[2007]], podendo completar o percorrido en tren AVE directo sen paradas desde Madrid a Málaga en tan só 2h e 30 minutos.
En canto á integración do ferrocarril en Málaga, as obras comezaron o 25 de febreiro de 2006, e o seu orzamento é de 144.605.299,44 €. Devandito tramo ten unha lonxitude total de 3 km.
A liña de alta velocidade (2 vías de ancho internacional) e a liña convencional (2 vías de ancho ibérico) circulan a través dun túnel de 1.932 m de lonxitude e para esta integración reformouse apeadoiro de San Andrés da liña C-1 de [[Proximidades Málaga]]. A estación de Málaga conta así con 8 vías, 5 de ancho internacional e 3 de ancho ibérico.
== Características técnicas ==
=== LAV Madrid-Sevilla ===
{| style = align="left" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|-
| '''Lonxitude''' || 471,8 km
|-
| '''Lonxitude total en túneles '''|| 16.030 m
|-
| '''Lonxitude total en viadutos''' || 9.845 m (31 viaductos)
|-
| '''Ancho de vía''' || UIC (1.435 mm)
|-
| '''Electrificación''' || 1 x 25 kV 50 Hz CA
|-
| '''Velocidade Máxima''' || 300 km/h
|-
| '''Sinalización''' || [[ASFA|ASFA200]] e [[LZB]]. Planeada a instalación de [[ERTMS]]
|-
| '''Telecomunicacións''' || Tren-Tierra dixital basado en [[GSM-R]]
|-
| '''Radio mínimo''' || 4.000 m
|-
| '''Radio mínimo excepcional''' || 3.250 m
|-
| '''Radio mínimo Adamuz – Villanueva (Sierra Morena)''' || 2.300 m
|-
| '''Rampa máxima''' || 12,5 milésimas
|-
| '''Rampa máxima excepcional''' || 13,25 milésimas
|-
| '''Lonxitude entrevía''' || 4,3 m
|-
| '''Altura balastro mínima''' || 3 dm
|-
| '''Altura subbalastro mínima''' || 25 m
|-
| '''Ancho plataforma Madrid – Brazatortas''' || 13,3 m
|-
| '''Ancho plataforma Brazatortas – Córdoba''' || 12,7 m
|-
| '''Ancho plataforma Córdoba – Sevilla''' || 13,3 m
|}
{{clear}}
=== LAV Córdoba-Málaga ===
{| style = align="left" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|-
| '''Lonxitude''' || 155 km
|-
| '''Lonxitude total en túneles''' || 25 [[km]] (8 túneles)
|-
| '''Lonxitude total en viaductos''' || > 11 km (19 viaductos)
|-
| '''Ancho de vía''' || UIC (1.435 mm)
|-
| '''Electrificación''' || 1 x 25 kV 50 Hz CA
|-
| '''Velocidade máxima''' || 350 km/h
|-
| '''Sinalización''' || [[ERTMS]] con respaldo de [[ASFA|ASFA200]] e [[LZB]]
|-
| '''Telecomunicacións''' || Tren-Tierra dixital basado en [[GSM-R]]
|-
| '''Radio mínimo''' || 7.250 m
|-
| '''Peralte máximo''' || 140 mm
|-
| '''Pendente máxima''' || 27 mm/m
|-
| '''Lonxitude entrevía '''|| 4,7 m
|-
| '''Ancho plataforma''' || 14 m
|-
| '''Novas estacións''' || 2 ([[Estación de Puente Genil - Herrera|Puente Genil-Herrera]] e [[Estación de Antequera - Santa Ana|Antequera-Santa Ana]] )
|-
| '''Outras infraestruturas''' || cambiador dual de [[Estación de Antequera - Santa Ana|Antequera-Santa Ana]] e centro [[Estación de Málaga - María Zambrano|Vialia-María Zambrano]]
|}
{{clear}}
== Elementos singulares ==
=== LAV Madrid-Sevilla ===
A maior parte da plataforma entre Madrid e Córdoba usa as plataformas xa existentes de liñas convencionais, pero a travesía de [[Sierra Morena]] caracterízase por acumular a totalidade de túneles da liña e a maioría dos viadutos, aínda que ningún destaca pola súa gran lonxitude ou altura no caso dos viadutos.
=== LAV Córdoba-Málaga ===
A necesidade de atravesar as primeiras estribaciones dos [[Sistemas Béticos]] para chegar a Málaga desde Córdoba impuxo a construción de pontes e túneles nesta liña nunha alta porcentaxe do seu trazado. Así cabe destacar entre os fitos de enxeñería os seguintes:
* '''Túneles de Abdalajís''': atópanse no tramo Gobantes - Túneles de Abdalajís e atravesan a Sierra do Val de [[Abdalajís]] e a Sierra de Huma. Son dous túneles xemelgos de 7,3 km comunicados cada 350 m por 19 galerías de evacuación e seguridade.
* '''Ponte sobre o Genil''': construído para salvar o [[río Genil]], é o de maior lonxitude da liña (1.393 m)
* '''Viaduto Arroio das Pedras''': é o de maior altura (93,4 m) e un dos de maior lonxitude (1.208,9 m) da liña.
* '''Salto de carneiro de Almodóvar del Río''' sobre as vías da L.A.V. Madrid-Sevilla, lado esquerdo 728 m, lado dereito 827 m.
== Redución dos tempos de viaxe desde Málaga ==
{| style = align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|-
! Destino !! Servizo antes de LAV !! Tempo antes de LAV !! Servizo actual !! Tempo actual !! Redución
|-
| [[Antequera]] || Talgo 200 || 1:03 || [[Alta Velocidade Española|AVE]] || 0:25 || 0:38
|-
| [[Puente Genil]] || Talgo 200 || 1:17 || [[Alta Velocidade Española|AVE]] || 0:38 || 0:39
|-
| [[Córdoba, España|Córdoba]] || Talgo 200 || 1:45 || [[Alta Velocidade Española|AVE]] || 0:54 || 0:51
|-
| [[Puertollano]] || Talgo 200 || 2:34 || [[Alta Velocidade Española|AVE]] || 1:37 || 0:57
|-
| [[Cidade Real]] || Talgo 200 || 2:54 || [[Alta Velocidade Española|AVE]] || 1:53 || 1:01
|-
| [[Madrid]] || Talgo 200 || 3:48 || [[Alta Velocidade Española|AVE]] || 2:30 || 1:18
|}
{{clear}}
== Servizos que circulan por estas liñas ==
{| style = align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
! Tren !! << !! >> !! paradas intermedias !! material !! observaciones
|- align=center
| '''[[Alta Velocidade Española|AVE]]''' || [[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]] || [[Estación de Santa Justa|Sevilla-Santa Justa]] || Ciudad Real-Central<br />Puertollano<br />Córdoba Central || [[Serie 100 de Renfe|S100]] || 2 h 35 min
|- align=center
| '''[[Alta Velocidade Española|AVE]]''' || [[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]] || [[Estación de Santa Justa|Sevilla-Santa Justa]] || Córdoba Central || [[Serie 100 de Renfe|S100]] || 2 h 30 min
|- align=center
| '''[[Alta Velocidade Española|AVE]]''' || [[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]] || [[Estación de Santa Justa|Sevilla-Santa Justa]] || ''sen paradas'' || [[Serie 100 de Renfe|S100]] || 2 h 20 min
|- align=center
| '''[[Alta Velocidade Española|AVE]]''' || [[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]] || [[Estación de Málaga - María Zambrano|Málaga-María Zambrano]] || Ciudad Real-Central<br />Puertollano<br />Córdoba Central<br />Puente Genil-Herrera<br />Antequera-Santa Ana || [[Serie 102 de Renfe|S102]]/[[Serie 103 de Renfe|S103]] || 2 h 50 min
|- align=center
| '''[[Alta Velocidade Española|AVE]]''' || [[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]] || [[Estación de Málaga - María Zambrano|Málaga-María Zambrano]] || Córdoba Central || [[Serie 102 de Renfe|S102]]/[[Serie 103 de Renfe|S103]] || 2 h 40 min
|- align=center
| '''[[Alta Velocidade Española|AVE]]''' || [[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]] || [[Estación de Málaga - María Zambrano|Málaga-María Zambrano]] || ''sen paradas'' || [[Serie 102 de Renfe|S102]]/[[Serie 103 de Renfe|S103]] || 2 h 30 min
|- align=center
| '''[[Alta Velocidade Española|AVE]]''' || [[Estación de Sants|Barcelona-Sants]] || [[Estación de Santa Justa|Sevilla-Santa Justa]] || [[Estación de Camp de Tarragona|Camp de Tarragona]]<br />Lleida Pirineus<br />[[Estación de Zaragoza - Delicias|Zaragoza]]<br />[[Estación de Atocha|Madrid - Atocha]]<br />Córdoba Central || [[Serie 103 de Renfe|S103]] || por L.A.V. Madrid-Barcelona y N.A.F.A.
|- align=center
| '''[[Alta Velocidade Española|AVE]]''' || [[Estación de Sants|Barcelona-Sants]] || [[Estación María Zambrano|Málaga]] || [[Estación de Camp de Tarragona|Camp de Tarragona]]<br />[[Estación de Zaragoza - Delicias|Zaragoza]]<br />[[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]]<br />Ciudad Real-Central<br />Puertollano<br />Córdoba Central<br />Puente Genil-Herrera<br />Antequera-Santa Ana || [[Serie 103 de Renfe|S103]] || por L.A.V. Madrid-Barcelona y N.A.F.A.
|- align=center
| '''[[Renfe Avant|Avant]]''' || [[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]] || Puertollano || Ciudad Real-Central || [[Serie 104 de Renfe|S104]] || 1 h 30 min
|- align=center
| '''[[Renfe Avant|Avant]]''' || [[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]] || Toledo || ''sen paradas'' || [[Serie 104 de Renfe|S104]] || 35 min
|- align=center
| '''[[Renfe Avant|Avant]]''' || [[Estación de Santa Justa|Sevilla-Santa Justa]] || [[Estación de María Zambrano|Málaga-María Zambrano]] || Córdoba Central<br />Puerto Genil-Herrera<br />Antequera-Santa Ana || [[Serie 104 de Renfe|S104]] || 1 h 45 min
|- align=center
| colspan=6 | '''<u>Trenes mixtos UIC-Ibérico'''</u>
|- align=center
| '''[[Alvia]]''' || [[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]] || [[Estación de Cádiz|Cádiz]] || [[Cidade Real-Central]]<br />[[Estación de Puertollano|Puertollano]]<br />[[Córdoba Central]]<br />[[Estación de Santa Justa|Sevilla-Santa Justa]]<br />[[Estación de Jerez de la Frontera|Jerez de la Frontera]]<br />[[Estación de El Puerto de Santa María|Pto. de Santa María]]<br />[[Estación de San Fernando-Bahía Sur|San Fdo.-Bahía Sur]] || [[Talgo]] VII || 4 h 23 min <br />cambio de ancho en Majarabique
|- align=center
| '''[[Alvia]]''' || [[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]] || [[Estación de Huelva|Huelva]] || [[Córdoba-Central]]<br />[[Estación de La Palma del Condado|La Palma del Condado]] || [[Talgo]] VII || 3 h 45 min<br />cambio de ancho en Majarabique
|- align=center
| '''[[Altaria]]''' || [[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]] || [[Estación de Alxeciras|Alxeciras]] || [[Cidade Real-Central]]<br />[[Estación de Puertollano|Puertollano]]<br />[[Córdoba-Central]]<br />[[Antequera-Santa Ana]]<br />[[Estación de Ronda|Ronda]] || [[Talgo]] VII || 5 h 25 min <br />cambio de ancho en [[Antequera-Santa Ana]]
|- align=center
| '''[[Altaria]]''' || [[Estación de Atocha|Madrid-Puerta de Atocha]] || Granada || [[Cidade Real-Central]]<br />[[Estación de Puertollano|Puertollano]]<br />[[Córdoba-Central]]<br />[[Antequera-Santa Ana]]<br />[[Estación de Antequera|Antequera]] || [[Talgo]] VII || 4 h 35 min<br />cambio de ancho en [[Antequera-Santa Ana]]
|}
{{clear}}
== Futuro ==
Catro novos ramais partirán do NAFA con destino ás cidades de [[Cádiz]], [[Huelva]], [[Alxeciras]] e [[Granada]].
=== Sevilla-Cádiz ===
:''Artigo principal: [[Liña de alta velocidade Sevilla-Cádiz|L.A.V. Sevilla-Cádiz]]''
A prolongación da LAV [[Madrid]]-[[Sevilla]] cara a [[Cádiz]] está actualmente en obras, con algúns tramos en servizo. Estará baseada nas vías existentes, as cales tednrán travesas polivalentes (que permiten a circulación tanto de trens con [[ancho ibérico]] como de ancho internacional).
Estas vías serán utilizadas indistintamente polos trens de [[Longa distancia Renfe|longa]] e [[Media distancia Renfe|media distancia]], [[Proximidades Renfe|proximidades]] e mercancías, e permitirán unha velocidade punta de 250 km/h. A viaxe entre [[Sevilla]] e [[Cádiz]] reducirase das 2 horas actuais a 1 hora.
=== Sevilla-Huelva ===
:''Artigo principal: [[Liña de alta velocidade Sevilla-Huelva|L.A.V. Sevilla-Huelva]]''
O [[7 de agosto]] de [[2008]] aprobouse a [[Declaración de Impacto Ambiental]] da LAV [[Sevilla]]-[[Huelva]]<ref>[http://www.boe.es/boe/dias/2008/08/07/pdfs/A33844-33852.pdf BOE]</ref>. Esta infraestrutura medirá 103,7 [[km]] e previsiblemente continúe cara a [[Portugal]].
=== Antequera-Alxeciras ===
{{Artigo principal|Liña de alta velocidade Antequera-Alxeciras}}
A liña de alta velocidade cara ao [[Estreito de Xibraltar|Estreito]] desenvólvese en dúas fases. A vía entre [[Estación de Antequera - Santa Ana|Antequera-Santa Ana]] e [[Ronda]] será nova, de dobre vía e en ancho UIC. Desde [[Ronda]] ata [[Alxeciras]] adaptarase a vía existente, proporcionándolle alimentación eléctrica e un terceiro raíl que a faga útil para trens de ancho UIC e ancho ibérico.
=== Antequera-Granada ===
:''Artigo principal: [[Eixe Ferroviario Transversal de Andalucía]]''
A liña de alta velocidade entre [[Antequera]] e [[Granada]] forma parte do [[Eixe Ferroviario Transversal de Andalucía]]. Está prevista a súa inauguración para o ano [[2013]].
== Notas ==
{{Listaref}}
== Véxase tamén ==
*[[Liña de alta velocidade Madrid-Sevilla]]
*[[Liña de alta velocidade Córdoba-Málaga]]
[[Categoría:Liñas de alta velocidade en España]]
| 