Renacemento hispánico: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Isili0n (conversa | contribucións)
Isili0n (conversa | contribucións)
Liña 20:
* A publicación da primeira [[gramática]] dunha lingua vulgar europea, ''La Gramática de la lengua castellana'' de [[Antonio de Nebrija]].
 
O inicio do Renacemento en España lígase intimamente ao devir histórico-político da monarquía dos [[Reis Católicos]]. As súas figuras son as primeiras en saír dosdas plantexamentospropostas medievais que fixaban un esquema [[feudo|feudal]] de monarca débil sobre nobreza poderosa e dada ás rebelións.
 
Os Reis Católicos unen as forzas do incipiente estado e alíanse coas principais familias da nobreza para manter o seu poder. Unha destas familias, os Mendoza, utiliza o novo estilo como distinción do seu clan e, por extensión, da protección da [[monarquía]].
Liña 300:
[[Ficheiro:Teresa of Avila dsc01644.jpg|miniatura|[[Teresa de Ávila]], por [[Rubens]].]]
* [[Frei Luis de Granada]] ([[1504]]-[[1584]]). A súas obras máis importantes, consideradas tratados de doutrina, son: ''Guía de pecadores'', ''Libro da oración e meditación'' e a máis notábel, ''Introdución ao '''tu''' símbolo da fe''.
* [[Teresa de Ávila|Santa Teresa]] ([[1515]]-[[1582]]). Na súa obra literaria utiliza unha linguaxe sinxela propia do campo de Ávila, pero de profundo e fervoroso estilo. Entre as súas obras máis importantes están: ''O Libro da súa vida'' (autobiografía espiritual), ''Camiño de perfección'' (dondeonde indica os medios para lograla), ''O libro das fundacións'', ''O castelo interior'' ou ''As Moradas''.
* [[San Juan de la Cruz]] ([[1542]]-[[1591]]). A diferenza de Santa Teresa, San Juan de la Cruz é un [[Humanismo|humanista]], e domina o idioma. A súa obra poética, moi escasa, redúcese a: ''Subida do monte Carmelo'', ''Cántico espiritual'', ''Noite escura da alma'' e ''Chama de amor viva''. E tamén dalgunhas poesías de carácter relixioso, entre as que están: ''Aínda que é de noite'', ''Tras un amoroso lance'' etc. A súa obra máis importante é o ''Cántico espiritual'', escrito en liras garcilasistas, inspirado no [[Cantar dos Cantares]].
* [[San Ignacio de Loyola]] ([[1491]]-[[1551]]). A súa única obra literaria que se coñece é: ''Os exercicios espirituais'', na que expresa a súa fe cristiá.
Liña 346:
En [[1500]] [[Juan de la Cosa]] trazou o primeiro [[mapa]] no que figuraban as costas americanas. Un mapa español realizado na Casa de Contratación en [[1522]], atribuído a [[Nuño García Torreño]] ([[1495]] - [[1573]]), presenta un sistema de [[Proxección xeográfica|proxeccións]] polares equidistantes, 47 anos antes de que [[Gerardus Mercator]] dera a coñecer a [[Proxeción de Mercator|proxección]] que leva o seu nome.
 
Os cosmógrafos españois tiveron que enfrontarse aos retos que plantexabanpropoñían a [[declinación magnética]] e a determinación exacta da [[Lonxitude (cartografía)|lonxitude]]. [[Alonso de Santa Cruz]] ([[1505]] - [[1567]]), un dos máis notábeis deles, foi quen máis traballou sobre ditos problemas, e ideou un modo de trazar [[paralelo]]s nunha proxección esférica.
 
En canto ao estudo da [[península Ibérica]], destaca o inacabado proxecto ''Descrición e corografía de España'' (iniciado en [[1566]]), un dos primeiros intentos de descrición [[Xeodesia|xeodésica]] dun país. Foi encomendado ao matemático [[Pedro Esquivel]], quen contou coa colaboración de [[Pedro Juan de Lastanosa]] e os irmáns [[Diego de Guevara|Diego]] e [[Filipe de Guevara]].
Liña 388:
 
A [[Sorbona]] ([[París]]) e a maioría das universidades católicas cualificárona de [[Sacrilexio|sacrílega]], así como os principais representantes do [[Protestantismo]], en especial [[Martiño Lutero|Lutero]] e [[Juan Calvino|Calvino]], que a condenaron moi enerxicamente alegando que contridicía as [[Biblia|Sagradas Escrituras]].<ref>Lutero afirmaba que Xosué mandou deterse ao Sol, e non á Terra, e Calvino manifestouse en termos parecidos.</ref>.
Pola contra, tivo unha boa acollida na Universidade de Salamanca]]: nos seus ''Estatutos'' de [[1561]] figura como lectura opcional,<ref>''Título XVIII. Cátedra de Astrología''. Citado por Fernández Álvarez, Manuel (1998): Felipe II y su tiempo, Madrid: Espasa Calpe, páx. 274.</ref> e nos de [[1594]] é xa de lectura obrigatoria. [[Diego de Zúñiga]], que foi alumno desta universidade, converteuse nun dos poucos heliocentristas temperáns (século XVI) ao defender en ''In Job Commentaria'' ([[1584]]) a validez da nova teoría. Por iso foi mencionado explícitamenteexplicitamente, canda a Copérnico, na condena que sobre el decretou a [[Igrexa Católica]] en [[1616]], ao tempo que o seu ''Job'' ingresaba no [[Index Librorum Prohibitorum|Índice de libros prohibidos]] xunto con ''De revolutionibus''.
{{Cita|''(...) Tamén chegou a coñecemento desta Congregación que a doutrina pitagórica —que é falsa e por completo oposta á Sagrada Escritura— do movemento da Terra e a inmobilidade do Sol, que tamén se ensina por Nicolao Copérnico en ''De Revolutionibus orbium coelestium'', e por Diego de Zúñiga en ''In Job Commentaria'', está difundíndose agora no estranxeiro e sendo aceptada por moitos (...). Polo tanto, para que esta opinión non poda insinuarse en maior profundidade en prexuízo da verdade Católica, a Sagrada Congregación decretou que a obra do dito Nicolao Copérnico, 'De Revolutionibus orbium', e a de Diego de Zúñiga, 'In Job', sexan suspendidas até que sexan corrixidas.''|Decreto da [[Index Librorum Prohibitorum|Sagrada Congregación do Index]], 5 de marzo de 1616.<ref>Citado por Fernández Álvarez, Manuel (1998): ''Felipe II y su tiempo'', Madrid: Espasa Calpe, páx. 275.</ref>}}