Árbore da seda: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Substitución automática de texto (-Misuri +Missouri); cambios estética
m Arranxos varios using AWB
Liña 20:
[[Ficheiro:A. j-flor-1.jpg|thumb|Inflorescencia en antese incipiente, coa flor central máis precoz e grande'''.]]
 
A '''árbore da seda'''<ref>Nome galego vulgar recomendado polo Servizo de Normalización Lingüística da [[USC]]</ref> (''Albizia julibrissin'') é unha árbore común como [[Planta ornamental|ornamental]] nos xardíns urbanos de Galicia<ref>É unha especie que aparece por exemplo en [[Vigozoo]], o parque zoolóxico de [[Vigo]]</ref>. Ás veces chámaselle ''acacia'', malia non ser unha verdadeira ''[[Acacia]]'', senón unha [[especie]] dun xénero achegado (''[[Albizia]]'') pertencente á mesma subfamilia [[Mimosoideae]], dentro da familia [[Fabaceae]].
 
== Descrición ==
Árbore de [[caducifolio|folla caediza]] que pode acadar os 15 m de altura, con copa ancha e aberta e de franzas, [[raque]] e [[inflorescencia]]s tomentosas. A casca é de cor cinsenta escura e se torna a cor verdosa con raias verticais a medida que envellece. As [[folla]]s, de [[estípula]]s caedizas máis pequenas que os folíolos, son bipinnadas, de 20-45 20–45&nbsp;cm de longo e 12-25 12–25&nbsp;cm de largo, dividida en 6-12 pares de [[Folíolo|pinnas]], cada un con 20-30 pares de folíolos oblongos, de 1-1,5 &nbsp;cm de longo e 2-4 2–4&nbsp;mm largo, co nervio principal moi desprazado cara arriba (case confundido co bordo) e os seus [[peciolulo]]s implantados na superficie superior do raque secundario, para facilitar o feche de ditos folíolos en ausencia de luz. [[Inflorescencia]]s de cabezas globosas dispostas en [[panícula]]s terminais de [[flor]]es, inseridas nun [[receptáculo]] subesférico, con [[cáliz (botánica)|cáliz]] tubular pubescente duns 3 &nbsp;mm discretamente penta-lobulado, e con [[corola]] tamén pubescente sub-centimétrica con 5 lóbulos deltoides de 1,5 &nbsp;mm. Unha ou máis flores do centro do capítulo floral -xeralmente só unha- teñen o cáliz e o tubo estaminal bastante máis grandes, e sobresaen claramente da inflorescencia; ademais a súa antese é máis precoz que a das restantes. Os filamentos dos [[estame]]s, que son exertos e soldados na súa base, son de cor rosa-violáceo na súa parte apical, de 2-3cm2–3&nbsp;cm e con [[antera]]s diminutas. O froito é un [[legume]] glabro e comprimido, sen tabiques, de 10-15 por 1-3 1–3&nbsp;cm, verdes ao principio e de cor parda e con textura membranácea ao madureceren, con [[dehiscencia]] elástica -o que fai que as súas sementes sexan expulsadas a certa distancia da árbore<ref name = CHL>[http://www.chlorischile.cl/Leguminosas/jmresmim.htm#albizz ''A. julibrissin'' en ''Chloris chilensis'']</ref>-, con sementes algo aplanadas de cor marrón escura na madurez, de forma ovoide, dispostas de forma transversal perpendicular ao eixo de alongamento do legume, con [[funículo]] filiforme nacendo da sutura externa do froito, algo torto no seu extremo distal, extremadamente feble, de implantación algo desprazada lateralmente respecto do ápice da semente e con clara [[Terminoloxía descritiva das plantas#Sementes|liña fisural]]. Ditas sementes poden acadar un número de 35-40 en cada legume, aínda que usualmente non pasan de 10-15.<ref name = CHL/><ref>[http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200011875 Flora of China ''pro parte'']</ref><ref name = CHL/>
 
== Distribución ==
Liña 29:
 
== Cultivo e usos ==
Na natureza, a árbore tende a medrar en [[chaira]]s secas, nos vales de area, e as terras altas. Converteuse nunha especie invasora no [[Xapón]] e nos [[Estados Unidos]], neste último moi extendido desde o sur de [[Nova York]], [[Nova Jersey]], e ao oeste de [[Connecticut]] a [[Missouri]] e [[Illinois]] e ao sur da [[Florida]] e [[Texas]], tamén se cultiva en [[California]] e [[Oregón]], mais aló non resultan invasivas. Tamén medra en Europa. En [[Galicia]] aparece nalgúns xardíns urbanos e coma árbore de rúa.
 
A casca úsase para sandar [[ferida]]s e como [[Antihelmíntico|antihelmíntica]]. As sementes úsanse como alimento para o gado e a fauna silvestre, e as flores, docemente perfumadas, son unha fonte de néctar para as [[abella]]s.
Liña 52:
* ''Mimosa julibrissin'' (Durazz.) [[Scop.]]
* ''Mimosa speciosa'' Thunb.
* ''Sericandra julibrissin'' (Durazz.) [[Raf.]]<ref>[http://www.theplantlist.org/tpl/record/ild-19968 ''{{PAGENAME}}'' en PlantList]</ref><ref>[http://www.ildis.org/LegumeWeb?version~10.01&LegumeWeb&tno~11616&genus~Albizia&species~julibrissin ''{{PAGENAME}}'' en ILDIS]</ref><ref>Sinónimos en Catalogue of life [http://www.catalogueoflife.org/show_species_details.php?record_id=573731 Sinónimos en Catalogue of life]</ref><ref>Sinónimos en USDA, Ars, GRIN[http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?2136#syn Sinónimos en USDA, Ars, GRIN]</ref>
 
== Galería de imaxes ==
Liña 83:
# Correll, D. S. & M. C. Johnston. 1970. Man. Vasc. Pl. Texas i–xv, 1–1881. The University of Texas at Dallas, Richardson.
# Fernald, M. 1950. Manual (ed. 8) i–lxiv, 1–1632. American Book Co., Nova York.
# Gleason, H. A. 1968. The Choripetalous Dicotyledoneae. vol. 2. 655 pp. &nbsp;In H. A. Gleason Ill. Fl. N. U.S. (ed. 3). New York Botanical Garden, Nova York.
# Gleason, H. A. & A. J. Cronquist. 1991. Man. Vasc. Pl. N.E. U.S. (ed. 2) i–910. New York Botanical Garden, Bronx.
# Isely, D. 1990. Leguminosae (Fabaceae). 3(2): xix, 1–258. In Vasc. Fl. S.E. U. S.. The University of North Carolina Press, Chapel Hill.