Revisión como estaba o 30 de xuño de 2016 ás 10:32 editar Breogan2008 (conversa \| contribucións) 450.402 edicións →‎Relacións con Francia ← Edición máis vella		Revisión como estaba o 4 de xullo de 2016 ás 21:30 editar desfacer BanjoBot 2.0 (conversa \| contribucións) Bots 393.002 edicións m Arranxos varios using AWB Edición máis nova →
Liña 75: == Historia == A Polinesia Francesa foi un dos últimos lugares da Terra colonizados polos seres humanos. Os científicos creen que a Gran Migración da Polinesia ocorreu hai uns 3500 anos cando os pobos [[austronesios]] chegaron nunha viaxe utilizando a navegación astronómica para atopar illas no océano Pacífico Sur. As primeiras illas da Polinesia Francesa colonizadas foron as [[Illas Marquesas]] hai uns 2200 anos. Os polinesios máis tarde aventurouse ao suroeste e descubriron as [[Illas da Sociedade]] en torno ao ano 300.<ref name=KMLA1797>{{cite web\|url=http://www.zum.de/whkmla/region/pacific/frpolynpre1797.html\|title=History of Polynesia, before 1797\|first=Alexander\|last=Ganse\|accessdate=20 de outubro de 2007\|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071230062227/http://www.zum.de/whkmla/region/pacific/frpolynpre1797.html\|archivedate=30 de decembro de 2007}}</ref> A chegada dos europeos comezou en 1521, cando o explorador portugués [[Fernão de Magalhães]], navegando ao servizo da [[Monarquía Española\|Coroa española]], avistou [[Atol Puka Puka\|Puka-Puka]] no [[Illas Tuamotu-Gambier\|arquipélago Tuamotu-Gambier]]. En 1772, o holandés [[Jakob Roggeveen]] atopouse con [[Bora Bora]] nas [[Illas da Sociedade]]. Liña 89: En 1940, a administración da Polinesia Francesa recoñeceu as [[Francia libre\|Forzas francesas libres]] e moitos polinesios serveron na [[Segunda Guerra Mundial]]. Descoñecido no momento polos franceses e polinesios, o Consello de Ministros de [[Fumimaro Konoe\|Konoe]] do [[Imperio do Xapón\|Xapón Imperial]] o 16 de setembro 1940 incluíu a Polinesia francesa entre os moitos territorios que se converterían en [[Esfera de Coprosperidade da Grande Asia Oriental\|posesións xaponesas]], como parte do "Goberno xeral do Pacífico Oriental" logo dunha hipotético vitoria do Eixe na Segunda guerra Mundial,<ref>A reclamación xaponesa das illa francesas do Pacífico, xunto con moitos outros vastos territorios, aparece o 16 de setembro de 1940 "Sphere of survival for the Establishment of a New Order in Greater East Asia by Imperial Japan", publicado en 1955 polo Ministerio de Asuntos Exteriores de Xapón, como parte dos dous volumes da "Chronology and major documents of Diplomacy of Japan 1840–1945", aquí citados da "Entrevista con Tetsuzo Fuwa: Japan's War: History of Expansionism", Japan Press Service, xullo 2007</ref> Con todo, no curso da guerra no Pacífico os xaponeses non foron capaces de lanzar unha invasión real das illas francesas. En 1946, aos polinesios concedéuselles a cidadanía francesa e o estado das illas foi cambiado a [[territorio de ultramar]], o nome das illas cambiouse en 1957 a ''Polynésie Française'' (Polinesia Francesa). En 1962, o campo de probas nucleares de Francia en [[Arxelia]] cerrouse cando esta logrou a independencia e trasladouse ao [[Atol Moruroa \| atol de Mururoa]], no arquipélago de Tuamotu, seleccionado como novo lugar das probas. As probas realizáronse baixo terra logo de 1974.<ref name=KMLA1977>{{cite web\|url=http://www.zum.de/whkmla/region/pacific/frpolyn193977.html\|title=History of Polynesia, 1939 to 1977\|first=Alexander\|last=Ganse\|accessdate=20 de outubro de 2007\|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071230062222/http://www.zum.de/whkmla/region/pacific/frpolyn193977.html\|archivedate=30 de decembro de 2007}}</ref> En 1977, a Polinesia Francesa obtivo unha autonomía interna parcial e en 1984, ampliouse a autonomía. A Polinesia Francesa converteuse nunha completa [[colectividade de ultramar]] de Francia en 2003.<ref name="cia">{{CIA World Factbook link\|fp\|French Polynesia}}. Retrieved 25 de setembro de 2012.</ref> En setembro de 1995, Francia despertou protestas xeneralizadas pola reanudación dos ensaios nucleares no [[atol Fangataufa]] logo dun período de tres anos de [[Moratoria (lei)\|moratoria]]. A última proba realizouse o 27 de xaneiro de 1996. O 29 de xaneiro de 1996, Francia anunciou que asinaría o [[Tratado de Prohibición Completa]], e non realizará máis probas de armas nucleares.<ref name=NYT>{{cite news\|work=The New York Times \|title=France Ending Nuclear Tests That Caused Broad Protests\|first=Craig R\|last=Whitney\|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=950DE4D71639F933A05752C0A960958260&sec=&spon=&pagewanted=all\|date=30 de xaneiro de 1996\|accessdate=20 de outubro de 2007}}</ref> Liña 124: == Goberno == Baixo os términos do artigo 74 da [[Constitución de Francia \| Constitución francesa]] e a [[Lei Orgánica]] 2014-192 sobre o estatuto de autonomía da Polinesia Francesa, a política desenvólvese nun marco dun [[parlamentarismo]] [[democracia representativa \| democrático representativo]] da [[Colectividade de ultramar \| colectividade]] francesa de ultramar, polo que o Presidente da Polinesia francesa é o [[xefe de goberno]], e dun [[Pluripartidismo\|sistema pluripartidista]]. O [[poder executivo]] é exercido polo goberno. O [[Poder lexislativo]] recae no goberno e na [[Asemblea de Polinesia Francesa]] (a asemblea territorial). A vida política na Polinesia francesa estivo marcada por unha gran inestabilidade desde mediados da década de 2000. O 14 de setembro de 2007, o líder independentista [[Oscar Temaru]], foi elixido presidente da Polinesia Francesa por terceira vez en tres anos (con 27 de 44 [[votos]] emitidos na asemblea territorial).<ref>{{cite news\|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6994513.stm \|title=BBC NEWS, French Polynesia gets new leader \|publisher=BBC News \|date=14 de setembro de 2007 \|accessdate=31 de maio de 2011}}</ref> substituíu ao ex presidente [[Gaston Tong Sang]], oposto á independencia, que perdeu unha [[Moción de censura]] na Asemblea da Polinesia francesa o 31 de agosto. Liña 131: === Relacións con Francia === [[ficheiro:Haut commissariat Papeete.JPG\|dereita\|miniatura\|250px\|Alto Comisionado da [[República Francesa]].]] Malia ter unha asemblea e un goberno local, a Polinesia francesa non é un [[Estado asociado \| estado libre asociado]] con Francia, do mesmo xeito que as [[illas Cook]] con [[Nova Zelandia]]. Como [[Colectividade de ultramar\|colectividade]] francesa de ultramar, o goberno local non ten competencia en xustiza, educación universitaria, seguridade e defensa. Os servizos nestas áreas son proporcionados e administrados directamente polo Goberno de Francia, incluíndo a [[Gendarmería Nacional]] (que tamén vixía as zonas rurais e a fronteira de Francia en Europa), e as [[Forzas Armadas de Francia \| forzas militares francesas]]. O goberno da colectividade mantén o control sobre a educación primaria e secundaria, a saúde, o urbanismo e o medio.<ref>{{cite web\|url=http://thediplomat.com/2012/10/french-polynesia-last-vestiges-of-frances-empire/\|title=French Polynesia Battles for Independence\|author1=Rachel Reeves \|author2=Luke Hunt \|author3=The Diplomat \|work=The Diplomat\|accessdate=17 de decembro de 2015}}</ref> O máximo representante do Estado no territorio é o [[Alto Comisionado da República francesa en Polinesia]] ({{lang-fr\|Haut commissaire de la République}}). A Polinesia Francesa tamén envía tres [[membro do Parlamento \| deputados]] á [[Asemblea Nacional de Francia\| Asemblea Nacional Francesa]], un en representación da [[Lista de comunas da Polinesia Francesa\| subdivisión administrativa]] das [[Illas de Sotavento, Illas da Sociedade\|Illas de Sotavento]] e os suburbios do sur oeste de [[Papeete]], outro en representación de Papeete e os seus suburbios do nordeste, da [[Comuna francesa\|comuna]] (municipio) de [[Moorea-Maiao \| Mo'orea-Mai'ao]], a [[Illas Tuamotu-Gambier \| división administrativa Tuamotu-Gambier]] e a división administrativa das [[Illas Marquesas]], e o último en representación do resto de [[Tahití]] e a subbdivisión administrativa das [[Illas Austrais\|Australes]]. A Polinesia Francesa tamén envía dous senadores ó [[Senado de Francia \| Senado francés]]. == Economía == Liña 139: == Poboación == De acordo ao censo de [[2012]], a poboación total era de 268.270 habitantes,<ref name = pop2012 /> No censo de 2012, o 68,5% da poboación da Polinesia francesa vivía na illa de [[Tahití]]. <ref name = pop2012 /> A área urbana de [[Papeete]], a capital, tiña 133.627 habitantes (censo 2012). ===Poboación histórica===

Polinesia Francesa: Diferenzas entre revisións