Evolución humana: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Banjo (conversa | contribucións)
m →‎Ligazóns externas: {{Bioloxía evolutiva}}
Lameiro (conversa | contribucións)
corrixo *similaridades e outros
Liña 20:
{{VT|Lamarckismo|Charles Darwin|Teoría da evolución|Evolución|Migracións humanas prehistóricas}}
=== Antes de Darwin ===
A palabra ''homo'', o nome do xénero ao que os [[Humanos anatomicamente modernos|humanos]] pertencen, foi escolleita por [[Carl von Linné|Carl Linnaeus]] no seu sistema de clasificación de especies e fíxoo por ser o adxetivoadxectivo de ''homo'', home. Inda que a palabra latina empregada ten a súa raíz na raíz dono [[Linguas indoeuropeas|Indo-europeo]] *''dhghem'', que significa ''terra''<ref>[http://hilinqwo.com/ie:dhghem] Indo-Europeo *dhghem-</ref>. Linnaeus na súa publicación de ''Systema Naturae'', [[1785]], clasificou os humanos na Orde ''Anthropomorpha'', a cal posteriormente renomeou como Orde de ''Primates'' (na décima edición de [[1758]]). MáisMais Linnaeus non fixo nunca ningunha referencia sobre da evolución dos primates e os humanos<ref name="macroevol">[http://www.macroevolution.net/ape-to-human-evolution.html#.UiY8RCHMiZ8] Ape to Human Evolution. Macroevolution.net. Constultada o 3/08/2013.</ref>. [[Jean-Baptiste Lamarck]] porén foi o primeiro en sinalar que:
 
{{Cita|''se algunhas razas de primates [...] perdesen, por necesidade ou circustanciascircunstancias,[...], ao costume de subiren ás arbores e agarrarse ás pólas cos seus pés, e se os indivíduos deindividuos esadesa raza, pasadas xeracións, estivesen forzados a usar os seus pés só para andar e deixasen de usar as súas mans coma pés, sen dúbida eses primates transformaríanse en seres con dúas mans''|J.B. Lamarck<ref name="macroevol1">Philosophie Zoologique. Jean-Baptiste Lamarck . 1809.</ref>. }}
 
Malia iso, ata ese momento só se tiña proposto que os [[Homínido|grandes primates]] eran os animais máis achegados aos humanos pero baseándose só na súas similaridadessimilitudes [[Morfoloxía (bioloxía)|morfolóxicas]].
 
=== Darwin ===
A posibilidade de que houbese unha relación dos humanos cos grandes primates por descendencia nunca se propuxera nin debatera ata a publicación en [[1859]] d’ ''[[A orixe das especies]]'' por [[Darwin|Charles Darwin]]. Nel propoñía a [[evolución]] de novas especies a partir das anteriores. AindaAínda así Darwin nunca tratou a evolución humana nas súas publicacións, e só chegou a dicir en resposta aos debates xerados polas súas publicacións que:
 
{{Cita|''a luz aparecerá sobre da orixe do home''|Charles Darwin, 1859}}
 
Os primeiros debates sobre da natureza da evolución humana xorden grazas a [[Thomas Henry Huxley|Thomas Huxley]] e [[Richard Owen]]. Huxley, recoñecido defensor de Darwin, argumentaba a favor da evolución humana a partir dos primates poñendo como exemplo moitas das similaridadessimilitudes e diferenzas anatómicas entre humanos e o resto de primates, algo que destaca na súa publicación do [[1863]] ''[[Evidencias do Lugar do Home na Natureza]]'':
 
{{Cita|[...] o home difire menos do chimpancé ou do orangután caque estes dos monos inferiores, e as diferenzas entre o cerebro do chimpancé e o do home resultan case insignificantes se as comparamos coas existentes entre o cerebro dun chimpancé e o dun lémure.|Thomas Huxley, 1863}}
 
Porén, moitos dos primeiros defensores de Darwin , coma eran [[Alfred Russel Wallace]] e [[Charles Lyell]], non concordaban incialmente con que as capacidades mentais e a sensibilidade moral dos humanos se puidera explicar pola [[selección natural]], inda que cambiarían de idea máis adiante.
Liña 51:
 
=== A revolución xenética ===
As aplicacións da emerxente [[xenética]] neste campo comezaron ao se aplicar medidas da forza do entrecruzamento inmunolóxico da [[seroalbumina humana|albumina]] do [[soro sanguíneo]] entre pares de criaturas, incluídos humanos e primates africanos: [[chimpancé]]s e [[gorila]]s<ref name=MolClock>Sarich VM, Wilson AC. Immunological time scale for hominid evolution.. Science. 1967 Dec 1;158(3805):1200-3.</ref>. A forza da reacción poderíase expresar numericamente como unha distancia inmunolóxica, proporcional ao número de diferenciasdiferenzas de [[aminoácido]]s entre proteínas homólogas en diferentes especies. Empregando unha curva de calibración cos pares de identificación das especies cos tempos de diverxencia obtidos dos rexistros fósiles, estes datos pódense usar como [[reloxo molecular|reloxos moleculares]] e estimar os tempos de diverxencia dos pares
comparados, inda que existan poucos ou ningún fósil. No artigo que mostrou eses primeiros datos estimábase que o tempo de diverxencia entre os humanos e o resto de primates fora hai 5 millóns de anos<ref name=MolClock/>, o que contradicía as interpretacións do rexistro fósil que daban datas de entre 10 e 30 millóns de anos. Os seguintes descubrimentos fósiles, moi especialmente o de [[Australopithecus|''Lucy'']], e a reinterpretación de material fósil antigo, coma un destacado ''[[Ramapithecus]]'', mostrou que a datación coa albumina era correcta. A aplicación do principio do reloxo molecular revolucionou o estudo da [[evolución molecular]] e, consecuentemente, da evolución humana.
 
Liña 204:
O ''[[Australopithecus afarensis]]'' estaba considerado, até hai poucos anos, como a especie máis antiga de todas. O esqueleto máis completo e máis famoso é un denominado [[Lucy (Australopithecus)|Lucy]], que corresponde a unha femia duns 20 anos de idade, achado por [[Donald Johanson]] en [[1973]].
 
A postura era totalmente bípede, aínda que os brazos son anormalmente longos se se comparan cós dun home actual. Ao compararmos o cranio e a pelve dun australopiteco cos dun chimpancé, obsérvanse enormes diferenciasdiferenzas na pelve, incluso cando o cerebro aínda non se desenvolvera tanto (de 380 a 400&nbsp;cm<sup>3</sup> era a súa capacidade cranial). Isto parece indicar que o primeiro motor para a evolución do grupo foi a postura ergueita, non o aumento da capacidade cranial.
 
Pero en [[1992]] atopáronse, no curso medio do [[río Awash]], en [[Etiopía]], restos dun homínido aínda máis antigo có ''Australopithecus afarensis'', xa que datan de hai 4,4 millóns de anos, que foi bautizado como ''[[Ardipithecus ramidus]]'' (e coñecido popularmente como ''[[Ardi]]''). Este descubrimento, ademais de situar máis atrás a data da escisión das liñas evolutivas que conduciron a simios e humanos, demostra que a aparición dos homínidos foi anterior á diminución das áreas forestais e conseguinte extensión das sabanas.
Liña 341:
Os parentes vivos máis próximos á nosa especie son os [[grandes simios]]: o [[gorila]], o [[chimpancé]], o [[Pan paniscus|bonobo]] <ref>Especie, ''Pan paniscus'', moi semellante ao chimpancé, ''Pan troglodytes'', que algún zoólogos consideran conespecíficos.</ref> e o [[orangután]].
 
Demostración manifesta deste parentesco é que un estudo do [[xenoma]] humano actual indica que ''Homo sapiens'' comparte case o 99 % dos [[xene]]s co chimpancé e co bonobo. Para maior precisión, o xenoma de calquera individuo da nosa especie ten unaunha diferenza de só o 0,27 % respecto ao xenoma de ''Pan troglodytes'' (chimpancés) e dun 0,65 % respecto ao xenoma dos gorilas.
 
Os fósiles máis antigos de ''Homo sapiens'' teñen unha antigüidade de case 200.000 anos<ref>McDougall, I., Brown, F. H. & Fleagle, J. G. (2005): "Stratigraphic placement and age of modern humans from Kibish, Ethiopia". ''Nature'', '''433''': 733-736. [http://www.nature.com/nature/journal/v433/n7027/abs/nature03258.html Abstract]</ref> e proceden do sur de [[Etiopía]] (formación [[Kibish]], do [[río Omo|val baixo do río Olmo]]) berce da humanidade. A estes restos fósiles seguen en antigüidade os de ''[[Homo sapiens idaltu]]'', cuns 160.000 anos.
Liña 540:
Estudos dos [[haplogrupos do cromosoma Y humano]] conclúen que por liña paterna hai unha ascendencia que chega até o [[Adán cromosómico]], o cal tería vivido na [[África subsahariana]] entre hai 60.000 e 90.000 anos.<ref>[http://www.thegeneticgenealogist.com/2007/07/20/mitochondrial-eve-and-y-chromosomal-adam/ "Mitochondrial Eve and Y-chromosomal Adam"] ''The Genetic Genealogist''.</ref>
 
Outros indicios derivados de moi recentes investigacións suxiren que a de por si exigua poboación de ''Homo sapiens'' hai uns 74.000 añosanos reduciuse ao bordo da extinción ao producirse o estalidoestoupido, segundo a [[Teoría da catástrofe de Toba]], do [[volcán Toba]], situado na illa de [[Sumatra]], cuxo estalidoque deixou como rastro o [[lago Toba]]. Tal erupción-estalido tivo una potencia unhas 3.000 veces superior á da erupción do [[Erupción do Monte Saint Helens en 1980|Monte Santa Helena]] en 1980. Iso significou que gran parte do planeta se cubrira de nubes de cinza volcánica que afectaron moi negativamente ás poboacións de diversas especies, incluída a humana. Segundo esta hipótese, chamadacoñecida entre a comunidade científica dacomo catástrofe de Toba, a poboación de ''Homo sapiens'' (daquela toda en África; a primeira migración fóra de África foi en torno ao ano 70.000&nbsp;a.C.) se reduciría a tan só ao redor de 1.000 individuos. Se isto fora certo, significaría que o ''pool'' xenético da especie se restrinxiría de tal modo que se potenciaría a unidade xenética da especie humana.{{cómpre referencia}}
 
Non todos están de acordo con esta datación. Despois de analizar o [[ácido desoxirribonucleico|ADN]] de persoas de todas as rexións do mundo, o xenetista [//en.wikipedia.org/wiki/Spencer_Wells Spencer Wells] sostén que todos os humanos que viven hoxe descenden dun só individuo que viviu en [[África]] hai uns 60.000 anos.<ref>
Liña 1.052:
 
== Futuro da evolución humana ==
Unha liña de pensamento asegura que a especie humana deixou de evolucionar. A razón que aduce é que os avances na ciencia agora permiten sobrevivir a persoas que doutra forma morrerían (eliminación da [[Selección natural|presión selectiva]]), e tamén permiten unha movilidademobilidade a nivel global, diluíndo calquera novidade xenética nunha poboación tan grande (eliminación da [[deriva xenética]]).<ref name="futuroevol">[http://www.jornada.unam.mx/ultimas/2011/08/25/84521905-la-humanidad-detuvo-su-evolucion-por-avances-de-la-ciencia-genetistas Evolución humana se detuvo por avances de la ciencia: genetistas] ''La Jornada'', 25 de agosto de 2011.</ref>
 
Unha liña de pensamento asegura que a especie humana deixou de evolucionar. A razón que aduce é que os avances na ciencia agora permiten sobrevivir a persoas que doutra forma morrerían (eliminación da [[Selección natural|presión selectiva]]), e tamén permiten unha movilidade a nivel global, diluíndo calquera novidade xenética nunha poboación tan grande (eliminación da [[deriva xenética]]).<ref name="futuroevol">[http://www.jornada.unam.mx/ultimas/2011/08/25/84521905-la-humanidad-detuvo-su-evolucion-por-avances-de-la-ciencia-genetistas Evolución humana se detuvo por avances de la ciencia: genetistas] ''La Jornada'', 25 de agosto de 2011.</ref>
 
Porén, existen outras posturas que consideran que son precisamente os adiantos tecnolóxicos os que impulsan actualmente a evolución humana. Por unha parte, propúxose que o entorno actual [[Selección natural#Selección sexual|favorece a reprodución]] das persoas intelixentes, independentemente da súa forza física ou o seu estado de saúde.<ref name="futuroevol"/> Ademais, é posíbel que a [[enxeñería xenética humana]] permita seleccionar as características xenéticas da descendencia.<ref name="futuroevol"/> Por outra parte, tamén se propuxo que no futuro a tecnoloxía posibilite ás persoas vivir como seres dixitais dentro de corpos artificiais.<ref name="futuroevol"/>