Galeón: Diferenzas entre revisións

== Descrición ==

[[Ficheiro:Spanish Galleon.jpg|miniatura|200px|Galeón español por [[Durero]].]]

 

O galeón foi na súa versión definitiva un buque máis longo e estreito que a nave e máis curto e ancho en proporción que a galera, xeralmente de menos de 500 tn aínda que algúns, como os [[galeón de Manila|galeóns de Manila]], podían alcanzar as 2000 t. O desprazamento foi variando co tempo e incrementouse progresivamente desde ao redor de 334 tn máis ou menos para os galeóns no inventario real de [[1556]]. Posteriormente os rexistros mostran unha clara tendencia ao aumento de tamaño ao mencionar embarcacións cada vez maiores; por exemplo na [[Armada Invencible|Gran Armada]] de [[1588]] contra Inglaterra participaron tres grandes galeóns portugueses de 1000 tn e 8 dunhas 800.

* '''Armas miúdas de tiro tenso'''. Adoitaban ser de [[retrocarga]] as cales eran fáciles e rápidas de utilizar xa que se cargaban por unha recámara traseira. Empregábanse contra a infantería inimiga e as pezas pequenas ían montadas en pinzas xiratorias sobre as bordas ou outras estruturas pero sempre en cuberta, xa que pola contra, o fume expulsado pola recámara alagaria o interior do navío. Isto era ademais a causa dun dos principais inconvenientes deste tipo de armas, xa que as imperfeccións e folguras da peza e a consecuente expulsión de gases causaba unha perda de compresión no disparo que lle facía perder potencia e precisión con respecto a armas de avancarga (armas que se cargan pola boca) de calibre equivalente. A esta categoría de armas pertencían os [[verso (arma)|versos]] (1/2 culebrina), [[sacre]]s (1/4 de culebrina), [[falconete]]s (1/8), [[esmeril]]es, [[cerbatana]]s, [[ribadoquin]]s (de avancarga), [[mosquete]]s e [[sacabuche]]s entre outros. Estas armas disparaban pelotas de ferro forxado, bodoques de ferro emplomado e certos tipos podían disparar postas ou munición graneada.

* '''Armas grosas de tiro tenso'''. As armas máis antigas deste tipo eran as [[Bombarda (arma)|bombardas]] ou lombardas, de ferro forxado e retrocarga. No tempo dos galeóns esta peza e as súas variantes, a bombardeta e o [[pasavolante]] estaban xa obsoletas aínda que aparecen nos inventarios reais ata a década de 1570. As máis comúns na época eran as [[culebrina]]s, algunhas de cuxas variantes menores entran na categoría anterior, e divídense en culebrinas, medias culebrinas, terzo de culebrina (sacre) etc. Estas caracterízanse por ter un ánima moi longa en relación coa súa calibre, o que lle daba maior alcance que o canón aínda que á conta dun menor tamaño de munición e un maior consumo relativo de pólvora. Os [[canón (arma)|canóns]] son as armas máis grandes nesta categoría, cun calibre maior en relación ao seu tamaño. Estes dividíanse á súa vez en canóns, medios canóns e terzos de canón dependendo do tamaño da munición disparada, sendo os de maior tamaño os chamados ''canóns de bater''. O peso da munición dos canóns oscilaba entre 7 e 40 libras e entre 2 e 24 para as culebrinas. Estas pezas montábanse por motivos de estabilidade nas cubertas inferiores, coas máis potentes a proa.

 

As pezas de [[artillería]] máis antigas estaban formadas por pezas de ferro forxado reforzadas por zunchos tamén de ferro, construídos de forma parecida aos toneis de madeira. Posteriormente fabrícanse de ferro coado e posteriormente de bronce. O bronce era máis caro pero os canóns de bronce duraban máis e eran máis lixeiros. Antes do século XVI a artillería montábase en afustes fixos sen rodas, pero na época dos galeóns as pezas grandes adoitaban montarse sobre afustes de carro, con dúas rodas, similares aos empregados nas pezas terrestres. A finais do século XVI xeneralízanse os afustes de catro rodas, máis apropiados para o seu uso na mar. Os muñons aparecen a finais do século XV, o que permite axustar a inclinación da peza facilmente.