Diferenzas entre revisións de «Acción Gallega»

A súa orixe sitúase no axitado ano de [[1909]]. Nese ano, un grupo de políticos, intelectuais e periodistasxornalistas galegos residentes en [[Madrid]] reuníanse, día tras día: Eran [[Basilio Álvarez]], [[Alfredo Vicenti]], [[Manuel Portela Valladares]], [[Enrique Peinador]], [[Luís Antón del Olmet]], [[Prudencio Canitrot]], [[Alfonso Alcalá Martín]], [[Ricardo Vilariño]], [[Rafael Carvajal]], [[Cánovas Cervantes]], [[Eloy Páramo]], etc. O tema de discusión constante era o das loitas agrarias en Galiza; concretamente o da liberación do campesiño e, máis en xeral, do país galego. Acción Gallega concibiuse como movemento no contexto destes homes e destas preocupacións. O [[15 de xaneiro]] de [[1910]] o movemento dabadeu oa primeiroprimeira sinal públicopública de existencia, coa aparición da revista ''[[Acción Gallega (revista)|Acción Gallega]]'', subtitulada ''Revista Quincenal. Defensora de los intereses regionales'', de extraordinario interese, na que o estilo inconfundíbel de Basilio Álvarez quedaba claramente reflectido. A parte desta campaña periodística, iníciaseiniciouse tamén un programa de mitins e de accións de diverso carácter. Acción Gallega enlazaenlazou coas sociedades de labregos de [[Ribadeo]], [[Riotorto]], [[A Fonsagrada]], [[Becerreá]], etc.

O programa de mitins de Acción Gallega iniciouse por terras de [[Meira]] e sonforon Basilio Álvarez, Prudencio Canitrot, Cánovas Cervantes e Rafael Carvajal, os oradores principais. As [[Eleccións Xerais 1910 en España|eleccións de deputados ás [[Cortes españolas]] de [[1910]] permitiulles participar na campaña activamente presentando tres candidatos: Rafael Carvajal, polo distrito de [[Mondoñedo]]; Alfredo Vicenti, polo de [[Becerreá]], e Manuel Portela Valladares, polo da [[Fonsagrada]]. O éxito foi resoante no de Portela Valladares e só as trampas dos caciques impediron o triunfo de Vicenti. Acción Gallega contou, deste xeito, cun deputado en Cortes.

Nesta primeira etapa o que se pretendeu foi darlle un sentido único ao agrarismo galego escindido en distintas frontes (solidarios, antiforistas, sindicalistas etc). Deste intento naceu neste mesmo ano de [[1910]], o primeiro bosquexo de partido agrario en Galiza, que se precipita na [[Liga Agrario-Redencionista]], que tivo un fracaso tan significativo coma contundente. Acción Gallega, integrada por homes dun gran prestixio público en Madrid, non pasou de ser nesta primeira formulación, outra cousa que o eco que reforzareforzaba, coa publicidade dos grandes diarios, a importancia da campaña agraria. Pasado o momento da Liga, probado o fracaso, incluso a revista ''Acción Gallega'' desaparecedesapareceu.

No ano 1911 unha serie de acontecementos fanfixeron que o movemento se radicaliceradicalizase, e pasapasou a ser a encarnación e consecuencia da biografía de Basilio Álvarez. Basilio era entón abade da freguesía campesiña de [[Beiro, Ourense|Beiro]], inmediata á capital ourensá. Dous acontecementos case simultáneos levárono a este lugar, con potente asociación campesiña e clara inclinación ao [[socialismo]]: a súa dimisión do cargo de director de ''[[El Debate]]'', diario católico, e o asasinato do cura párroco de Beiro. O bispo de Ourense pensou entón en Basilio Álvarez, home de prestixio na cidade das burgas, para esta difícil freguesía. Grazas a este traslado, o novo cura de Beiro puido ter relación co grupo de Acción Gallega destacado en Madrid. Tras isto chegan os anos fortes do movemento, [[1912]]- [[1913]], que rematan ben entrado en [[1914]].

En agosto de 1912 apareceapareceu o ''"Manifesto de Ourense"'' <ref>Pode consultarse na revista ''Suevia'' nº 4, do 12 de abril de 1913, px. 6 [http://www.cirp.es/pls/bdox/inv.pub_detalle2?p_id=242].</ref>, onde a Liga de Acción Gallega se comprometecomprometía nunha campaña de mitins, de carácter agrario e societario, a recoller as aspiracións do campesiñado e facerllas chegar ao Goberno. O programa de mitins, dunha radicalidade verbal sen precedentes nas terras galegas, iniciouse no [[O Carballiño|Carballiño]], continuou en [[Ribadavia]], [[Gondomar]], [[Ourense]], [[Bande]], [[A Estrada]], etc. As terras pontevedresas e ourensás na súa meirande parte escoitaron ese ton, abertamente rebelde e ata revolucionario dos oradores de Acción Gallega, e especialmente de Basilio Álvarez, que fixo que en Madrid temesen coa posibilidade dun estalido revolucionario en Galiza. Poetas como [[Ramón Cabanillas]] e [[Noriega Varela]] puxeron versos, e en galego, das imaxes de Basilio Álvarez, cantando á revolución inminente.

A descomposición deste bloque éfoi consecuencia das primeiras persecucións. Desde [[1913]], as garantías constitucionais non salvagardaban os homes de Acción Gallega. En [[1914]] o movemento viuse envolto en casos de axitación e [[terrorismo]]. O enfrontamento de Basilio coas autoridades ourensás e co bispo [[Eustaquio Ilundáin|Ilundáin]] fixo que se lle retiraran as licenciaslicenzas sacerdotais e que ''El Heraldo Gallego'', comoe o seu director, [[Manuel Lustres Rivas]], caeran baixo o peso das denuncias e as constantes causas xudiciais. Ademais desta serie de escisións iniciais, houbo outrasoutros etapasmomentos significativassignificativos decon saídas de persoeiros importantes dentro do movemento. Primeiro apartáronse del homes como [[Portela Valladares]] e [[Alfredo Vicenti]], que crían que Basilio estaba seguindo un camiño moi perigoso. Máis tarde, o núcleo ourensán tamén se separaseparou pola saída de [[Eugenio López Aydillo|López Aydillo]], primeiro, e do propio Lustres Rivas, mais tarde.

A loita do agrarismo galego, extraordinariamente radicalizada desde 1914, non volverávolveu ter tanta resonancia como tivo nestes poucos anos o movemento de Acción Gallega, aínda que os principios deste movemento máis os de [[Basilio Álvarez]] perviviron nas sociedades agraristas posteriores.