Oberón (lúa): Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m Arranxos varios, replaced: |coautores= → |autor2= (12) using AWB |
|||
Liña 48:
|-
! align="left" | [[Masa]]
| 3,014 ± 0,075 x 10<sup>21</sup> [[Kilogramo|kg]] (5,046 x 10<sup>−4</sup> masas da Terra)<ref name=Jacobson1992>{{cita publicación periódica|autor=Jacobson, R.A.|
|-
! align="left" | [[Densidade]] media
Liña 60:
|-
! align="left" | [[Día sideral|Período de rotación]]
| [[rotación sincrónica|sincrónica]](<ref name=Smith1986>{{cita publicación periódica|autor= Smith, B.A.|
|-
! align="left" | [[Albedo]]
Liña 69:
|-
! align="left" | [[Magnitude aparente|Magnitude]]
| 14,1<ref name=Newton>{{cita libro|url=http://books.google.ru/books?id=l2TNnHkdDpkC|editor=Cambridge University Press|título=The guide to amateur astronomy|data=1995|autor=Newton, Bill|
|}
Liña 90:
Oberón orbita Urano unha distancia duns 584.000 km, sendo a lúa máis afastada de Urano entre as cinco grandes lúas do planeta.{{#tag:ref|As cinco grandes lúas de Urano son [[Miranda (lúa)|Miranda]], [[Ariel (lúa)|Ariel]], [[Umbriel (lúa)|Umbriel]], [[Titania (lúa)|Titania]] e Oberón.|group=nota}} A órbita de Oberón ten unha [[excentricidade orbital|excentricidade]] pequena e a súa [[inclinación orbital|inclinación]] respecto do ecuador de Urano tamén é pequena.<ref name=orbit/> O seu [[período orbital]] ronda os 13,5 días, o cal coincide co seu [[período rotacional]]; noutras palabras, Oberón ten unha órbita [[órbita síncrona|sincrónica]], cunha das súas cara apuntando permanentemente cara ó planeta.<ref name=Smith1986/>
Unha parte significativa da órbita de Oberón está dentro da [[magnetosfera]] de Urano.<ref name=Ness1986/> Coma resultado, durante parte da traxecto da súa órbita, a superficie de Oberón recibe directamente o [[vento solar]].<ref name=Grundy2006>{{cita publicación periódica|autor=Grundy, W.M.|
Coma Urano orbita ó redor do [[Sol]] ''de lado'', e a súas lúas orbitan ó redor do plano ecuatorial do planeta, estas pois están (incluíndo a Oberón) suxeitas a un ciclo estacional extremo. Ámbolos dous hemisferios (tanto sur coma norte) están 42 anos na escuridade e outros 42 anos recibindo a luz do sol.<ref name=Grundy2006/> Cada 42 anos, cando Urano está no [[equinoccio]] e o seu plano ecuatorial cruza coa [[Terra (planeta)|Terra]], fai nese intre posible a ocultación mutua entre as lúas de Urano. Un destes eventos foi a ocultación de Umbriel por parte Oberón, este evento tivo lugar o 4 de maio do 2007 e durou 6 minutos.<ref name=Hidas2008>{{cita publicación periódica|autor=Hidas, M.G.|
== Composición e estrutura interna ==
Oberón é a segunda lúa máis grande e masiva das lúas de Urano, e é a novena [[satélite natural|lúa]] máis masiva do [[Sistema Solar]].{{#tag:ref|As outras oito lúas máis masivas cá Oberón son [[Ganímedes (lúa)|Ganímedes]], [[Titán (lúa)|Titán]], [[Calisto (lúa)|Calisto]], [[Ío (lúa)|Ío]], a nosa [[Lúa]], [[Europa (lúa)|Europa]], [[Tritón (lúa)|Tritón]] e [[Titania (lúa)|Titania]].<ref name=NASA>{{Cita web|url=http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|título=Planetary Satellite Physical Parameters|editor=Jet Propulsion Laboratory, NASA|dataacceso=31-01-2009}}</ref>|group=nota}} A súa densidade é de 1,63 g/cm<sup>3</sup>,<ref name=Jacobson1992/> a cal é moito máis alta ca densidade típica dos satélites de Saturno, indicando que debería ter proporcións equitativas de xeo de auga e compoñentes rochosos;<ref name=Hassmann2006>{{cita publicación periódica|autor=Hussmann, Hauke|
A parte da auga, non se puido identificar outros compostos na superficie de Oberón, posibles candidatos a constitui-los materiais escuros da superficie serían as rochas, [[dióxido de carbono]], varios tipos de [[Sal (química)|sal]]es e diversos compostos orgánicos.<ref name=Smith1986/><ref name=Grundy2006/>
Liña 107:
:''Véxase tamén o artigo: [[Lista dos accidentes xeolóxicos da lúas de Urano]].''
Oberón é a segunda lúa máis escura de Urano despois de [[Umbriel (lúa)|Umbriel]].<ref name=Karkoschka2001a/> A superficie da lúa amosa un marcado [[efecto de oposición]]: a súa refractividade decrece dende o 31% nun ángulo de fase de 0° ([[albedo|albedo xeométrico]]) ó 22% nun ángulo do redor 1°. Oberón ten un [[albedo de bond]] moi baixo, ó redor do 17%.<ref name=Karkoschka2001a/> A súa superficie tínguese suavemente cara ó vermello, excepto os depósitos recentes procedentes de impactos, os cales son dunha cor neutral ou lixeiramente azuis.<ref name=Helfenstein1990>{{cita publicación periódica|autor=Helfenstein, P.|
Os científicos déronlle recoñecemento oficial a dous tipos de accidentes xeolóxicos en Oberón: [[Cráter de impacto|cráteres]], [[chasma]]ta ([[Canón (xeoloxía)|canóns]]).<ref name=Smith1986/> A vella superficie de Oberón e a máis craterizada entre tódalas lúas de Urano, cunha densidade de cráteres que está próxima a saturación —cando a formación de novos cráteres está só un pouco por riba da destrución dos antigos cráteres.{{#tag:ref|O gran número de cráteres presentes na superficie de Oberón indica que esta é a superficie máis vella de tódalas superficies das lúas de Urano.<ref name=Plescia1987>{{cita publicación periódica|autor=Plescia, J.B.|título=Cratering history of the Uranian satellites: Umbriel, Titania and Oberon|revista=Journal of Geophysical Research|volume=92|número=A13|páxinas=14.918–32|ano=1987|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1987JGR....9214918P|doi=10.1029/JA092iA13p14918}}</ref>|group=nota}}<ref name=Plescia1987/> Os diámetros dos cráteres van dende uns poucos quilómetros ata os 206 km do cráter máis grande,<ref name=Plescia1987/> [[Hamlet (cráter)|Hamlet]].<ref name=usgsHamlet>{{Cita web|título=Oberon: Hamlet|editor=USGS Astrogeology|obra=Gazetteer of Planetary Nomenclature|url=http://planetarynames.wr.usgs.gov/jsp/FeatureNameDetail.jsp?feature=62509|dataacceso=06-01-2009}}</ref> Moitos dos cráteres teñen un [[sistema de raios]], depósitos de xeo relativamente fresco procedentes dos materiais expulsados durante os impactos que formaron os cráteres.<ref name=Smith1986/> O cráteres máis grandes, Hamlet, Othello e Macbeth, teñen os seus chans feitos de materiais moi escuros, depositados estes materiais despois da formación dos citados cráteres.<ref name=Plescia1987/> Un pico cunha altura aproximada de 11 km foi atopado nas imaxes da ''Voyager'' preto do limbo sur-este de Oberón,<ref name=Moore2004>{{cita publicación periódica|autor=Moore, Jeffrey M.|
A xeoloxía de Oberón estivo influenciada por dúas forzas en competencia: a formación de [[cráter de impacto|cráteres de impacto]] e a remodelación endóxena da superficie.<ref name=Croft1989/> A craterización percorre toda a historia da lúa e é a principal causa do aspecto actual da lúa<ref name=Plescia1987/>; por outro lado os procesos endóxenos son de natureza global e foron principalmente máis activos no período inmediatamente posterior á formación da lúa. Os procesos endóxenos principalmente son de carácter tectónico e seguramente causaron a formación dos canons, o cales son grandes fendas na cortiza de xeo.<ref name=Croft1989/> O rachado da cortiza foi provocado por unha expansión do interior da lúa nun 0,5%<ref name=Croft1989>Conferencia: [http://adsabs.harvard.edu/abs/1989LPI....20..205C New geological maps of Uranian satellites Titania, Oberon, Umbriel and Miranda] (1989) por Croft, S.K.; editada polo Lunar and Planetary Sciences Institute na obra Proceeding of Lunar and Planetary Sciences, vol.20,páxina 205C.</ref>, a cal ocorreu en dúas fases correspondentes coa formación dos canons vellos e dos máis recentes.
Liña 119:
Pénsase que Oberón se formou nun [[disco de acrección]] ou unha ''subnebulosa''; un disco de po e gas que existía o redor de Urano despois da formación do planeta ou creado por un impacto masivo que lle deu a Urano a súa gran [[oblicuidade]].<ref name=Mousis2004>{{cita publicación periódica|autor=Mousis, O.|título=Modeling the thermodynamical conditions in the Uranian subnebula – Implications for regular satellite composition|revista=Astronomy & Astrophysics |volume=413|páxinas=373–80|ano=2004|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/2004A%26A...413..373M|doi=10.1051/0004-6361:20031515}}</ref> A composición precisa da ''subnebulosa'' é descoñecida; pero a densidade relativamente alta das lúas de Urano en comparación coa densidade das lúas de [[Saturno (planeta)|Saturno]] indica que esa nebulosa primixenia poderían ser relativamente pobre en auga.{{#tag:ref|Coma indicación, [[Tetis (lúa)|Tetis]], unha lúa de Saturno, ten unha densidade de 0,97 g/cm<sup>3</sup>, o cal significa que está composta por auga nunha porcentaxe superior ó 90%.<ref name=Grundy2006/>|group=nota}}<ref name=Smith1986/> Poderían estar tamén presentes cantidades significativas de [[nitróxeno]] e [[carbono]] en forma de [[monóxido de carbono]] e N<sub>2</sub> no canto de [[amoníaco]] e [[metano]].<ref name=Mousis2004/> As lúas formadas nesta ''subnebulosa'' poderían conter menos xeo de auga (con CO e N<sub>2</sub> atrapado coma [[clatrato]]) e máis rochas, explicando así a súa maior densidade.<ref name=Smith1986/>
O acrecentamento de Oberón puido durar varios cento de anos.<ref name=Mousis2004/> Os impactos que acompañaron a acrección de material causaron o quecemento da superficie da lúa.<ref name=Squyres1988/> A temperatura máxima debeu acadar uns 230 K e alcanzar unha profundidade de 60 km.<ref name=Squyres1988>{{cita publicación periódica|autor=Squyres, Steven W.|
O quecemento inicial durante a acrección de material xunto coa desintegración de elementos radioactivos puido ocasiona-la fusión dos xeos, se estes estaban mesturados con compostos con propiedades anticonxelantes coma o amoníaco.<ref name=Squyres1988/> O quecemento dos xeos puido implica-las separación dos xeos e as rochas, facendo así un posible núcleo rodeado dun manto de xeos. Tamén cabe a posibilidade de que se formase unha capa de auga líquida rica en amoníaco entre o núcleo e o manto da lúa.<ref name=Hassmann2006/> A [[temperatura eutéctica]] desta mestura é de 176 K.<ref name=Hassmann2006/> Se a temperatura caeu por debaixo desta temperatura, implicaría que actualmente estaría conxelado, o cal é o máis probable. A solidificación da auga tería coma consecuencia unha expansión do interior da lúa, fenómeno que sería a causa máis probable da formación da meirande parte dos canons que existen na superficie de Oberón.<ref name=Plescia1987/> Débese con todo, subliñar que hoxe en día o coñecemento sobre a evolución desta lúa é pouco preciso e bastante limitado.
|