Arma nuclear: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Arranxos varios using AWB
m Arranxos varios, replaced: |coautores= → |autor2=, |coautores = → |autor2= using AWB
Liña 6:
Este tipo de armas teñen unha gran capacidade destrutiva, e son as máis potentes que se utilizaron nunca. Actualmente, só un grupo relativamente reducido de países recoñece que dispón de armas nucleares. As armas nucleares utilízanse principalmente para matar e crear danos humanos, materiais e económicos, tamén poden ter un uso secundario como demostración de superioridade e ameaza.
 
A primeira detonación nuclear experimental foi a denominada ''[[Proba Trinity|Trinity]]'' realizada na poboación de [[Alamogordo]], [[Novo México]], [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]], o [[16 de xullo]] de [[1945]], como parte experimental do [[Proxecto Manhattan]].<ref>Unidades do exército foron enviadas como observadoras e situáronse a 16 km do lugar da explosión. Estudos posteriores demostraron que a contaminación radioactiva estendeuse ata uns 100 km ao nordeste.</ref> En tempo de guerra só foron utilizadas en dúas ocasións: en [[Hiroshima]] o [[6 de agosto]] de [[1945]] e [[Nagasaki]] [[9 de agosto|tres días despois]]. Os tipos de bomba utilizados foron respectivamente unha bomba de [[uranio]] e unha de [[plutonio]] (ambas eran bombas A). Uhas cento vinte mil persoas morreron de inmediato e unhas duascentas corenta mil debido aos efectos a medio e longo prazo destas armas fundamentalmente como consecuencia de enfermidades provocadas pola exposición á [[radiación]].<ref name="DOE-HIRO">{{Cita web|url = http://www.history.com/topics/world-war-ii/bombing-of-hiroshima-and-nagasaki|título = The atomic bombing of hiroshima|nome= David |autor= Rezelman|coautores autor2= F.G. Gosling and Terrence R. Fehner|ano= 2000 |páxina-web=History|editor= U.S. Department of Energy |dataacceso= 18-09-2007 |lingua=en}}</ref> En ambas as cidades, a maioría dos mortos forón civís.<ref name="Spirit1999">{{Cita libro|título=The Spirit of Hiroshima: An Introduction to the Atomic Bomb Tragedy|editor= Hiroshima Peace Memorial Museum |ano=1999 }}</ref><ref name="ModernJapan">{{Cita libro| autor=Mikiso Hane|título=Modern Japan: A Historical Survey|editor= Westview Press|ano =2001 |isbn= 0-8133-3756-9 }}</ref><ref>''Trinity and Beyond: The atomic bomb movie.''Dir. Kuran, P., Nar. Shatner, W. 1997. VHS. Goldhil Video, 1997.</ref> Estes son os únicos bombardeos nucleares que ocorreron en tempos de guerra.<ref>{{Cita libro|apelidos = Hakim |nome = Joy |título = A History of Us: War, Peace and all that Jazz |editor = Oxford University Press |ano= 1995 |localización= Nova York |isbn = 0-19-509514-6 }}</ref> Este evento deu inicio ao que se denominou como "a era nuclear". Desde entón explotaron unhas dous mil bombas nucleares, a maioría como parte de investigacións para o desenvolvemento armamentístico nuclear, por parte de sete países: [[Estados Unidos]], [[Unión Soviética]], [[Francia]], [[Reino Unido]], [[China]], [[India]] e [[Pakistán]]. Sospéitase que outros países teñen capacidade nuclear, manténdoo en segredo; crese que Israel posúe armas nucleares, aínda que non o recoñece.<ref name="nuclearweapons1">{{Cita web|url=http://www.fas.org/programs/ssp/nukes/nuclearweapons/nukestatus.html |título=Federation of American Scientists: Status of World Nuclear Forces |editor=Fas.org |data= |dataacceso=12-01-2010}}</ref><ref>{{Cita web|url=http://www.fas.org/nuke/guide/israel/nuke/index.html |título=Nuclear Weapons – Israel |editor=Fas.org |data=8 de xaneiro de 2007 |dataacceso=15-12-2010}}</ref><ref group="n.">Véxase o artigo sobre [[Mordechai Vanunu]], un ex técnico nuclear israelí que divulgou que [http://news.bbc.co.uk/hi/spanish/international/newsid_3342000/3342997.stm Israel posúe armas nucleares].</ref> Un estado, [[Suráfrica]], admitiu fabricar armas nucleares no pasado, pero desde entón desmontou o seu arsenal e sometio a inspección internacional.<ref>{{Cita web|url=http://www.fas.org/nuke/guide/rsa/nuke/index.html |título=Nuclear Weapons – South Africa |editor=Fas.org |data=29 de maio de 2000 |dataacceso=07-04-2011}}</ref> A primeira bomba atómica probada,<ref group="n.">Véxase [[Trinity (ensaio nuclear)]], nome da proba e da primeira bomba coa que culminaría o [[Proxecto Manhattan]], o proxecto de investigación creado para fabricar a primeira bomba atómica.</ref><ref>{{Cita web|url=http://www.eyewitnesstohistory.com/atomictest.htm |título=The First Atomic Bomb Blast, 1945 |editor=Eyewitnesstohistory.com |data= |dataacceso=28-02-2010}}</ref><ref>{{cita web|autor=Chris Demarest |url=http://www.trumanlibrary.org/teacher/abomb.htm |título=Atomic Bomb-Truman Press Release-August 6, 1945 |editor=Trumanlibrary.org |data= |dataacceso=28-02-2010}}</ref><ref>{{Cita web|url=http://www.atomicarchive.com/Docs/Trinity/FinalPreparations.shtml |título=Final Preparations for Rehearsals and Test &#124; The Trinity Test &#124; Historical Documents |editor=atomicarchive.com |dataacceso=28-02-2010}}</ref><ref>{{Cita web|url=http://www.radiochemistry.org/history/nuke_tests/trinity/index.html |título=TRINITY TEST - JULY 16, 1945 |editor=Radiochemistry.org |dataacceso=28-02-2010}}</ref> liberou unha cantidade de enerxía de aproximadamente 20 millóns de toneladas de TNT. Un arma atómica moderna, como a [[bomba atómica B83]] de pouco máis de 1.100&nbsp;kg, pode producir unha forza explosiva comparable á detonación de máis de 1,2 millóns de toneladas (1,1 millóns de toneladas métricas) de TNT.<ref>[http://www.globalsecurity.org/wmd/systems/b83.htm B83 Páxina oficial de información sobre a B83] a ''globalsecurity.org''.</ref> Divídense en dous tipos segundo o seu mecanismo de actuación:
* As chamadas '''[[bomba atómica|bombas atómicas]]''' ou '''bombas A''' son as que utilizan unha reacción nuclear de [[fisión nuclear|fisión]].
* As chamadas '''[[bombas de hidróxeno]]''' ou '''bombas H''' utilizan unha reacción nuclear de [[fusión nuclear|fusión]] e son moito máis potentes que as anteriores.
Liña 13:
[[Ficheiro: Atombombe Little Boy 2.jpg |miniatura|200px| Bomba atómica '' Little Boy 2 '']]
{{Artigo principal | Historia das armas nucleares}}
En decembro de 1938, os químicos alemáns [[Otto Hahn]] e [[Fritz Strassmann]] enviaron un manuscrito a revista ''Die Naturwissenschaften'' no que informaban de que detectaran o elemento [[bario]] logo de bombardear con [[neutrón]]s o [[uranio]];<ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Hahn |nome=O. |coautoresautor2=Strassmann, F. |título=Über den Nachweis und das Verhalten der bei der Bestrahlung des Urans mittels Neutronen entstehenden Erdalkalimetalle | lingua= alemá |revista=Naturwissenschaften |volume=27|número=1 |data=1939 |páxinas=11-15 | cita= Sobre a detección e características dos metais das terras alcalinas debido á irradiación de uranio con neutróns }}</ref><ref group="n.">Os autores foron identificados como membros do Kaiser-Wilhelm-Instituto Chemie, de Berlín-Dahlem. O artigo foi recibido para ser publicado o 22 de decembro de 1938.</ref> ao mesmo tempo, comunicáronse estes resultados a [[Lise Meitner]]. Meitner e o seu sobrino Otto Robert Frisch, interpretaron correctamente estes resultados como unha fisión nuclear.<ref>Lise Meitner and O. R. Frisch [http://www.nature.com/physics/looking-back/meitner/index.html Disintegration of Uranium by Neutrons: a New Type of Nuclear Reaction], Volume 143, Number 3615, 239-240</ref><ref group="n.">O documento é do 16 de xaneiro de 1939. Meitner é identificado como un membro do Instituto de Física da Academia de Ciencias, de Estocolmo. Frisch é identificado como membro do Instituto de Física Teórica da Universidade de Copenhaguen.</ref> Frisch confirmou experimentalmente os datos recibidos o 13 de xaneiro de 1939.<ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Frisch |nome= O.R.|título=Physical Evidence for the Division of Heavy Nuclei under Neutron Bombardment |url=http://www.nature.com/nature/journal/v143/n3616/abs/143276a0.html |formato=html |lingua= inglés|consulta= |revista=Nature |lloc= |volume=143 |número=3616 |data=18 de febreiro de 1939 |páxinas=276-276 | doi=10.1038/143276a0 }}</ref><ref group="n.">O documento é de 17 de xaneiro de 1939. A carta ao editor deste experimento foi realizado en 13 de xaneiro de 1939; ver Richard Rodes, ''The Making of the Atomic Bomb'' (A fabricación da bomba atòmica), Simon and Schuster, 1986, p. 263 i 268.</ref> Mesmo antes da publicación, Meitner e Frisch interpretaron a obra de Hahn e Strassmann e cruzaron o océano Atlántico con [[Niels Bohr]], que foi dar unha conferencia á [[Universidade de Princeton]]. Isidor Isaac Rabi e Willis Lamb, dous físicos da Universidade de Columbia que traballaban en Princeton, escoitaron a noticia e difundírona en Columbia. Rabi dixo que llo comentou a [[Enrico Fermi]] e que este o creu. Bohr, ao pouco, foi de Princeton a Colombia para ver á Fermi. Ao non atopalo na súa oficina, Bohr foi á zona do [[ciclotrón]] e atopouse con Herbert Anderson, Bohr colleuno polo ombreiro e dixo: "Mozo, deixa que che conte algo novo e excitante da física".<ref name="Richard Rhodes">{{Cita libro |apelidos=Rhodes |nome= Richard| título=The Making of the Atomic Bomb | editor=Simon and Schuster| páxinas=268 |data=1986 }}</ref> Quedou claro que había un número de científicos na Universidade de Columbia que trataban de detectar a enerxía liberada na fisión nuclear do uranio tras un bombardeo de neutróns. O 25 de xaneiro de 1939 un equipo experimental da Universidade de Columbia realizou o primeiro experimento de fisión nuclear en Estados Unidos no sótano de Pupin Hall.<ref>H. L. Anderson, E. T. Booth, J. R. Dunning, E. Fermi, G. N. Glasoe, and F. G. Slack ''The Fission of Uranium'', ''Phys. Rev.'' Volume 55, Number 5, 511 - 512 (1939). Institutional citation: Pupin Physics Laboratories, Columbia University, New York, New York. Recivido o 16 de febreiro de 1939.</ref> Os membros do equipo foron Herbert L. Anderson, Eugene T. Booth, John R. Dunning, Enrico Fermi, G. Norris Glasoe, i Francis G. Slack.<ref name="Richard Rhodes" />
 
Entre [[1942]] e [[1944]] un grupo de accións de sabotaxe, que constituíron a chamada [[batalla do auga pesada]], feitas polo movemento de resistencia noruego e os bombardeos dos aliados conseguiron a destrución da planta e a perda da auga pesada producida. Estas accións, cos nomes en clave "Freshman", "Grouse" e "Gunnerside", conseguiron deter a produción da planta a principios de 1943 e deter de feito a investigación nuclear nazi.<ref>Dispoñible en: Exordio: La segunda guerra mundial (1938-1945) [http://www.exordio.com/1939-1945/militaris/armamento/uranio.html Proyecto Uranio.] {{es}}</ref>