País Vasco: Diferenzas entre revisións

A orografía do País Vasco é principalmente [[Montañas do País Vasco|montañosa]], está conformada polos [[Montes Vascos]] e a impoñente [[Serra de Cantabria]] no sur, co [[Toloño]] como máxima altitude, as estribacións dos [[Pireneos]] chegan de [[Navarra]]. O punto máis alto do País Vasco é o monte [[Aitxuri]], cunha altitude de 1.551 metros, está situado no [[Parque Natural de Aizkorri]].

En Euskadi pódense distinguir a grandes liñas catro zonas climáticas: a vertente atlántica ao norte, unha zona de clima subatlántico (Vales occidentais de [[Áraba]] e a Chaira arabesa), unha zona de clima submediterráneo e, o extremo sur, entrando na [[Val do Ebro|depresión do Ebro]] e [[Rioxa Arabesa]], onde se pasa xa a un clima con verán claramente seco e caloroso de tipo continental.

Grazas a ser un dos focos iniciais da [[revolución industrial]] en España, a poboación do País Vasco tivo un gran crecemento desde mediados do [[século XIX]] ata principios dos anos [[1970]], recibindo unha grande inmigración doutras rexións españolas. Con todo, a reconversión industrial derivada da crise industrial da década de [[1980]] e o descenso da natalidade provocaron que o País Vasco retrocedese demograficamente e fose unha rexión con crecemento negativo desde a Transición, manténdose esta tendencia a pesar da bonanza económica experimentada desde mediados da década de [[1990]] con indicadores de [[PIB]] superiores á media [[Unión Europea|europea]].

Segundo o censo do [[INE]] de [[2007]], Euskadi conta cun 4,6% de estranxeiros, o que representa unha das porcentaxes máis baixas do Estado español e constitúe menos da metade da media nacional (10,0%)<ref>'''Fonte''': Explotación estatística do censo segundo o [[Instituto Nacional de Estadística de España]]. [http://www.ine.es/jaxi/menu.do?type=pcaxis&path=%2Ft20%2Fe245&file=inebase&L= Poboación por nacionalidade, comunidades e provincias, sexo e idade]</ref>. Entre estes, son predominantes os [[América|iberoamericanos]], os [[Marrocos|marroquís]], os [[Romanía|romaneses]] e os [[Portugal|portugueses]].

O País Vasco alcanzou á media europea en gasto [[I+D+I]]/PIB en innovación (1,85% do PIB en 2007), superando a media atópase o [[territorio histórico]] de [[Guipúscoa]] con 2.27% do PIB en 2008.<ref>Eurostat, INE, Eustat, [http://www.eustat.es/elementos/ele0003200/ti IGko gastua BPGdaren herrialdearen arabera1996-2008/tbl0003292 e.html]</ref> Grazas ao impulso da sociedade vasca, as súas institucións e organismos públicos e privados (empresas, universidades) o País Vasco será líder da innovación en Europa en 2020, grazas ás accións impulsadas pola fundación [[Innobasque]].

O País Vasco accedeu á súa autonomía coa aprobación do [[Estatuto de Autonomía do País Vasco de 1979|Estatuto de Autonomía]] en 1979. Este Estatuto distínguese da maioría dos estatutos das autonomías españolas non no número das competencias transferidas ou transferibles antes no feito de que a autonomía vasca constitúa unha actualización do réxime foral das tres provincias vascas no marco da [[Constitución española de 1978|Constitución Española]] (segundo a disposición adicional primeira desta). Así, o País Vasco, ademais de recibir as competencias sobre a educación, obtén un procedemento de financiamento exclusivo baseado na actualización dos [[Concerto económico|concertos económicos]] das Provincias Vascongadas establecidos na abolición dos foros de 1876 e que se conservaron en Áraba, pero foron derrogados en Guipúscoa e Biscaia polo réxime franquista ao finalizar a [[Guerra Civil Española|Guerra Civil]]. O Estatuto permite, ademais, unha policía propia, a [[Ertzaintza]], un corpo de policía integral e despregado en todo o territorio. Ao tratarse dunha actualización dos réximes forais, as deputacións forais de cada unha das provincias que integran o País Vasco conservan unhas atribucións e competencias moi amplas con respecto ao propio Goberno Vasco.

A opción política maioritaria desde a transición democrática é a do [[nacionalismo vasco]], nas súas diversas variantes desde as máis moderadas ata as máis radicais e coas súas diferentes concepcións para a configuración da actual Comunidade Autónoma (independentista, autonomista, federalista...). Devandita opción dispútase o mapa electoral con outras ideoloxías denominadas "non nacionalistas", de amplo respaldo na provincia de Álava, tradicionalmente castelán-falante.

O Parlamento Vasco vén celabrando sesións desde 1980, téndose celebrado dez comicios, sendo os últimos os de 2012.

[[Ficheiro:Anoetako futbol zelaia.jpg|230px|miniatura|[[Estadio Municipal de Anoeta]] en [[Donostia]].]]Os vascos son coñecidos por achegar importantes figuras ao deporte tanto nos deportes internacionais como no tradicional.

O pavillón [[Fernando Buesa Arena]] é outra importante instalación deportiva porque acolle os partidos do [[Saski Baskonia]] de [[Vitoria]] de [[baloncesto]], o cal move unha importante afección e nos últimos anos consolidouse como un dos principais equipos da [[Liga ACB|ACB]] e de Europa. O [[Bilbao Basket]] de [[Bilbao]] e o [[Gipuzkoa Basket Club]] de [[Donostia]] son máis novos pero xogan ambos tamén na [[liga ACB]].

O [[ciclismo]] acapara unha gran tradición entre os vascos, achegando importantes ciclistas ao pelotón profesional e con competicións propias de importancia como a [[Volta ao País Vasco]], a [[Euskal Bizikleta]], ademais dunha proba do [[UCI ProTour]], a [[Clásica de San Sebastián]] .

O remo de [[traiñeiras]] podería considerarse un deporte tradicional pola súa orixe baleeira, pero coa competición da [[Bandeira da Concha]] fíxose amplamente coñecido máis aló da Comunidade converténdose nun torneo amplamente seguido.

Tamén na tradición vasca está o [[montañismo]]. Montañeiros que destacan excesivamente na tradición deportiva vasca son [[Edurne Pasaban]], [[Juanito Oiarzabal]] ou [[Alberto Iñurrategi]]. Tamén no [[boxeo]] destacou [[José Manuel Urtain]].

Tamén hai que destacar a achega de numerosos deportistas vascos nos [[Xogos Olímpicos]] como o atleta [[Martín Fiz]] ou a ximnasta [[Almudena Cid]].

Dentro do [[Deporte rural vasco|deporte rural]] hai que destacar a [[Pelota vasca]], un xogo con diferentes modalidades que alcanzou seguimento e importancia en varias rexións de [[España]] e países de [[América Latina]], sendo o [[Frontón Astelena]] de [[Eibar]] un dos seus verdadeiros santuarios.

[[Ficheiro:Neerdalen van Celedon over het plein La Virgen Blanca.jpg|A baixada de Celedón nas festas da Virxe Branca de Vitoria|180px|miniatura]]A etnografía vasca foi estudada esencialmente por [[José Miguel de Barandiarán]], [[Telesforo Aranzadi]], [[Koldo Mitxelena]] e [[Julio Caro Baroja]].

Dentro do sector do transporte marítimo destaca o [[porto de Bilbao]], con 37,2 millóns de toneladas en [[2006]],<ref>[http://www.elpais.com/articulo/pais/vasco/Puerto/Bilbao/preve/culminar/expansion/2020/muelles/elpepuesppvs/20070730elpvas_5/Tes El País, 30 de xullo de 2007]</ref> sendo o [[Reino Unido]], resto de [[España]] e [[China]] os principais lugares de orixe ou destino; o porto contribúe con 419 millóns de euros ao PIB vasco e xera 9.500 postos de traballo. Despois está o [[porto de Pasaia]] en [[Guipúscoa]].

** Servizos Rexionais de [[Bilbao]] a [[Carranza]], [[Santander]] e [[provincia de León|León]].