Galia: Diferenzas entre revisións

A Galia estivo habitada principalmente polos [[Aquitania|aquitanos]], ligados aos [[vascóns]] da [[Península Ibérica]] que, a pesar de teren influencias celtas, conservaron a súa [[lingua aquitana|lingua]] e identidade. Os belgas vivían ao norte do río Sequana ([[río Sena|Sena]]). Eran celtas pero cunha grande influencia [[pobos xermánicos|xermánica]]. Estaban curtidos na batalla debido ás suassúas continuas loitas cos seus veciños xermánicos do norte.

Xulio César fixo unha descrición sobre tres dos pobos que habitaban a [[Galia Trasalpina]] no seu libro ''[[Comentarios sobre a guerra das Galias|]]''Comentarios sobre a guerra das Galias'']]. Conta que estaba a rexión dividida en tres partes, e que cada unha delas estaba habitada polo pobo dos '''belgas''', o dos '''aquitanos''' e o dos '''galos''' (ou celtas). Aínda que só describe estes tres, sábese que a Galia estaba habitada por moitos máis pobos diferentes.

Os belgas habitaban a parte do norte; ao sur da súa rexión estaban os ríos Sequana (Sena) e Matrona ([[Marne]]). Os chamados celtas por Xulio César habitaban a parte central. Os individuos destes dous pobos eran altos, de pel clara, bastante sociábeis e tiñan por costume loitar en grandes grupos. Os aquitanos habitaban no sur, entre o río Garona e os montes Pireneos; eran morenos e loitaban en pequenos grupos. Falaban linguas diferentes e os seus costumes e leis tampouco eran comúns.

Todas as terras habitadas polos galos eran coñecidas polos romanos como as Galias, en plural, porque Roma distinguía máis de unha en función da súa situación xeográfica. Por iso distinguían entre '''Galia Cisalpina''' (ao norte de Italia, antes de pasar os Alpes) e '''Galia Trasalpina''' (alén dos Alpes, desde o norte de Italia), ademais dos moitos territorios que aínda estaban sen conquistar até a época de Xulio César (Galia Comata ou ''Cabeluda'').

Xulio César derrotou ás tribos celtas en Galia entre [[-58|58]] e [[-51|51 a.C]]., e escribiu as súas experiencias en ''[[De Bello Gallico]]'' (''Comentarios sobre a guerra das Galias''). A rexión conquistada por César era a Galia Trasalpina, onde se encontraba incluída a Galia Comata. César describiu os galos como individuos intelixentes, moi activos, impulsivos e inestábeis.

Cando César chegou á Galia no ano 58 a.C., estes territorios eran só un nome para os romanos, que só coñecían as provincias meridionais, sometidas co fin de garantir a pasaxe e as comunicacións por terra cara [[Hispania]]. Sabían os romanos que os seus habitantes eran tribos celtas que estaban en continua liorta. César acudiu ao territorio da Galia para socorrer o pobo dos [[helvecios]], estabelecidos no que hoxe é Suíza, e que daquela se vían ameazados polos [[xermanos]]. Máis tarde foi en axuda dos [[eduos]], que estaban en loita contra os belgas; despois destas fazañas, decidiu instalarse alí. E no ano [[-56|56]] a.C. librou unha batalla naval contra os [[vénetos]].

No ano [[-55|55]] a.C., os xermanos encontrábanse moi preto, na outra beira do Rin. César mandoulle construír á súa lexión unha ponte de madeira sobre este río para podelo cruzar e loitar contra este pobo no seu territorio. Deste xeito, César evitou unha nova invasión. Foron dúas campañas brillantes e temerarias contra [[Ariovisto]], o xefe xermano, que, malia ser o seu exército moito máis numeroso, foi aniquilado polos romanos preto de [[Ostheim]] (na actual Alemaña).

* '''[[Gallia Belgica|Galia Belga]]''', que se estendía entre os ríos Sena e Rin e cuxo límite polo norte era o mar do Norte.

Hoxe en día admítese que a Galia "romana" só foi romana nalgúns ámbitos, aínda que sen dúbida importantes. Os importantes cambios introducidos polo conquistador eclipsaron durante moito tempo calquera hipótese sobre unha posíbel permanencia de características sociais ou culturais galas.

A administración romana, a economía, a arte -sobre todo monumental- e a cultura literaria latina, impuxéronse facilmente, se cadra polo feito de que nada do anterior podía competir con estas innovacións.

O uso do santuario céltico de Gournay-sur-Aronde, en [[Bélxica]], ou tamén os exvotos das fontes do Sena, poñen de manifesto cómo moitos lugares sagrados para os galos antes da súa conquista pasaron a ser lugares de culto galorromanos.

Outra pervivencia gala foi sen dúbida a práctica da súa lingua céltica, o [[lingua gala|galo]]. Sábese que a práctica do galo se prolongou durante a época merovinxia en amplas zonas rurais do centro e norte da Galia (Armórica, Bélxica, Auvernia etc.). Algunhas características do galo pasaron ao latín. No [[século V]], testemuños da época dan conta dunha grafía e unha pronunciación gala do latín, así como do carácter anticuado da lingua de varios autores de poesía ou transcritores de historias populares.

Cando a civilización romana clásica se desintegra, a Galia "xermanizouse" lenta e parcialmente. A presenza de topónimos xermánicos rexístrase en primeiro lugar nos territorios fronterizos debido á repoboación, a miúdo con fin defensivo, axiña organizado por Roma nunhas rexións a miúdo afectadas pola fame e as epidemias. Por outro lado, estes asentamientos duradeiros de colonos "bárbaros" (os ''laeti'') coñecéronse tamén no resto do Imperio ao longo do século V.

A data simbólica da desaparición do Imperio Romano de Occidente, en 476, e a do bautismo do rei dos [[francos]], [[Clodoveo I|Clodoveo]], contra [[486]], tampouco marcaron unha ruptura a este respecto: estes acontecementos tiveron lugar nunha data na que [[francos]], [[burgundios]] e [[visigodos]] xa botaran raíces, tendo o monopolio dos asuntos militares desde había tempo.

Debido a isto, as familias da aristocracia galorromana continuaron concentrando durante moito tempo a parte fundamental do verdadeiro poder político nas cidades episcopais: os "patricios", como o marsellés [[Mauronito]], ou os bispos, como o auvernio [[Gregorio de Tours]], eran os verdadeiros representantes da poboación. Así pois, a nova cultura que se desenvolveu na Galia despois do período imperial foi sobre todo cristiá e, en certos aspectos, augustiniana.

En xeral, as vivencias observábeis no cadro da Antigüidade serodia até o século VII foron numerosas na Galia: só a partir de mediados do século VII, unha época de crise, os nomes xermánicos multiplicáronse nas elites, indicando por tanto que o centro de gravidade de Europa se desprazaba para o norte e que escacharan os equilibrios do mundo antigo.

En definitiva, aínda que a cultura latina clásica recuou, o latín continuou sendo a lingua da cultura, sendo de uso exclusivo na escritura. O primeiro documento escrito en romance son os [[Xuramentos de Estrasburgo]], datados en 842.

Isto explica que o uso dos nomes "Galia" e "galo" se conservasen até o final do período [[merovinxio]], ao menos por escrito. Foi durante o período [[carolinxio]] cando o nome de "Francia" (para a Galia, [[Francia Occidentalis]]) se estendeu para designar a realidade política na que se convertera o reino dos Francos ([[Regnum Francorum]]). Por tanto, "Francia" non só designaba os territorios que correspondían á antiga Galia romana, senón a un conxunto territorial moito máis extenso.