Frauta: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m →Tipos de frautasMusical Instruments of the World. Diagram Group. 1976: Frauta travesa |
m Arranxos varios, replaced: {{listaref|2}} → {{Listaref|30em}} using AWB |
||
Liña 47:
| issue = 7256
| bibcode=2009Natur.460..737C
}}</ref> O descubrimento é especialmente importante porque representa o achado do instrumento musical máis antigo da historia e permite pór data á produción de música por parte da especie humana.<ref name=BBC>
| apelidos = Wilford | nome = John N. | authorlink = | coauthors = | título = Flutes Offer Clues to Stone-Age Music | revista = The New York Times | volume = 459| issue = 7244| páxina = 248–52| publisher = | location = | data = xuño 24, 2009 | url = http://www.nytimes.com/2009/06/25/science/25flute.html |dataacceso=18 de marzo de 2012| pmid = 19444215| doi = 10.1038/nature07995 | id = |bibcode = 2009Natur.459..248C }}. Citation on p. 248.</ref> Os científicos tamén suxeriron que o descubrimento desta frauta pode axudar a explicar a probable diferenza cognitiva e comportamental entre os [[Home de Neanderthal|Neanderthais]] e os primeiros humanos modernos.<ref name=BBC/>
Liña 91:
* Modificando a presión da columna de ar que se fai incidir sobre o bisel: a unha presión maior corresponde un son algo máis agudo, de forma que a variación continua de presión pode producir un son que flutúa na súa [[altura (música)|altura]], producindo un tipo de [[glissando]] de ámbito máis ben reducido. Esta variación tamén se pode facer de xeito descontinuo, para obter sons separados e articulados de altura diferente.
* Modificando a presión da columna de aire pero nunha magnitude máis grande que no caso anterior: o aumento da presión e, polo tanto, da velocidade do aire dentro do tubo sonoro forza a variar o modo de vibración desta, de forma que deixa de soar a nota que soaba ata entón e pasa a soar un [[harmónico]] superior.
* Modificando a lonxitude do tubo sonoro. A altura do son producido é inversamente proporcional á lonxitude do tubo sonoro. Na maioría de frautas esta alteración é descontinua dado que a lonxitude da columna de aire dentro do tubo se modifica tapando e destapando buracos, pero nas frautas de pistón ou de émbolo esta modificación é continua e produce un efecto de glissando.
Liña 102 ⟶ 100:
[[Ficheiro:Quena01.jpg|miniatura|[[Quena]].]]
* Frautas sopradas polo extremo, tanto se teñen muesca coma se non a teñen. Están moi estendidas. Entre elas, por citar as máis coñecidas en Occidente, a [[quena]], que é tocada en varios países de [[América do Sur]] ou o [[Shakuhachi]] xaponés. Moitas delas son feitas de cana.
* Frautas con conducto de aire e un bisel na fiestra, todo iso na embocadura. Son un grupo moi grande e moi numeroso. Aínda que non sexan realmente instrumentos musicais, neste grupo están os [[chifre]]s (feita excepción dos globulares) e os [[siurell]]s. As [[frauta doce|frautas de pico]] intégranse neste grupo. Tamén as numerosas frautas de tres buracos que se tocan cunha soa man (normalmente a esquerda: tres dedos tapan buracos e os outros dous suxeitan o instrumento, un tubo moi longo e delgado facilita a formación de harmónicos e, xa que logo, a execución dunha escala enteira aínda que só haxa tres buracos) mentres coa outra se toca un [[tambor]]. Neste grupo hai numerosos exemplares: o ''pipe and tabor'' que interpreta a ''Morris dance'' en [[Inglaterra]], o galoubet da [[Provenza]], o [[flageolets]], o [[frauta de tres furados|txistu]] do [[País Vasco]], a frauta da [[Maragatería]], o'' pito rociero'' de [[Andalucía]] etc. Aínda que non teñan tres buracos senón máis, os diferentes tipos de [[Piccolo|frautíns]] forman parte deste mesmo grupo.
* Frautas de recipiente. Teñen a particularidade de que o resoador non ten forma tubular e si globular. Algunhas teñen buracos e poden articular algún tipo de melodía, pero outros son simples chifres. Os chifres metálicos máis habituais son deste tipo. Algúns son feitos de arxila. Hainos que se sopran no extremo, sen portelo, e outros con bisel despois da canle de aire e do portelo. Na cultura [[azteca]] foron moi frecuentes, feitas con [[arxila]] e representan seres mitolóxicos diversos. Tamén a [[ocarina]] forma parte desta tipoloxía, do mesmo xeito que o'' xun'' chinés e varias frautas globulares africanas.
[[Ficheiro:Western concert flute.jpg|miniatura|280px|Diagrama dunha [[frauta travesa]].]]
* Frautas travesas. Están estendidas en áreas moi extensas. Desde o [[Xapón]] (frauta'' Fuye'', feita de cana de [[bambú]]), pasando polo'' ty'' ou'' ti-tzu'' da [[República Popular da China|China]], e o bansuri da [[India]], ademais das propias de [[México]] -en cerámica- ou [[Suráfrica]]. Desde o [[século XVI]], varios [[exército]]s europeos comezaron a empregar como instrumento militar, tanto nas batallas como nas paradas e outros demostracións, un tipo de frauta travesa pequena e aguda coñecida nome [[pífano]], que foi inmortalizada por [[Édouard Manet]] no cadro que leva o mesmo nome. Na tradición da música clásica, á parte da frauta travesa en do, existe o frautín -que non incorporou un dos cambios máis importantes experimentados pola frauta travesa e séguese facendo de madeira- que soa unha oitava máis aguda que a traveseira e que abunda nas orquestracións desde finais do [[século XIX]]. Separadamente, pero menos utilizadas que este, tamén existen a frauta contralto e a frauta baixa.
* [[Frauta travesa]] ([[Europa|europea]], utilizada para a denominada "interpretación histórica")
* [[piccolo|Frautín]] ou «piccolo» (en [[idioma italiano|italiano]] ''pequeno'', frauta minúscula de metal ou de plástico)
Liña 135 ⟶ 130:
== Notas ==
{{
== Véxase tamén ==
{{Commonscat|Flutes}}
| |||