Enzima: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Substitución automática de texto (-{{Listaref|2}} +{{Listaref|30em}})
m Arranxos varios using AWB
Liña 1:
{{1000}}
[[Ficheiro:Purine Nucleoside Phosphorylase.jpg|miniatura|Modelo do '''enzima''' ''Purina nucleósido fosforilase'' (PNP) xerado por computador.]]
Os/as '''enzimas''' (ou '''encimas''')<ref>[http://academia.gal/dicionario#loadNoun.do?current_page=1&id=1880749 DRAG encima]. [http://www.portaldaspalabras.gal/buscador?palabra=encima&sinom=0&homonimo= Portal das palabras encima]</ref> son un grupo de [[materia orgánica|compostos orgánicos]] de natureza en xeral [[proteína|proteica]] (existen tamén enzimas constituídos por ARN, chamados [[ribozima]]s)<ref>Lilley D (2005). "Structure, folding and mechanisms of ribozymes". Curr Opin Struct Biol 15 (3): 313–23.[[DOI]]:[http://dx.doi.org/10.1016%2Fj.sbi.2005.05.002 10.1016/j.sbi.2005.05.002] PMID [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10960319 15919196]</ref><ref>Cech T (2000). "Structural biology. The ribosome is a ribozyme". Science 289 (5481): 878–9. [[DOI]]:[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9311771 PMID 9311771]</ref>, con actividade intra ou extracelular que teñen funcións catalíticas, catalizando reaccións químicas, que, sen a súa presenza, serían imposibles ou non poderían ter lugar á velocidade axeitada. Isto conséguese a través da diminución da [[enerxía de activación]] precisa para que se dea unha reacción química, resultando no aumento da velocidade desta e posibilitando así o [[metabolismo]] dos [[ser vivo|seres vivos]]. A capacidade catalítica dos enzimas fainos adecuados para aplicacións industriais, como na [[industria farmacéutica]] ou na [[industria alimentar|alimentaria]].
 
En sistemas vivos, a maioría das reaccións bioquímicas danse en [[vía metabólica|vías metabólicas]], secuencias de reaccións nas que o produto dunha reacción utilízase como reactivo na seguinte. Diferentes enzimas catalizan os diferentes pasos das vías metabólicas, actuando de forma concertada de xeito que non se interrompa o fluxo nesas vías. Ademais, a actividade de cada enzima pode ser [[regulación enzimática|regulada]], aumentándoa, diminuíndoa ou mesmo deténdoa, co obxectivo de modular o fluxo da vía metabólica na que se insire.
Liña 47:
[[Ficheiro:Carbonic anhydrase.png|miniatura|dereita|250px|Diagrama [http://www.rcsb.org/pdb/explore.do?structureId=1MOO PDB 1MOO] mostrando a [[anhidrasa carbónica|anhidrase carbónica]] II. A esfera de cor cincenta é un ión de [[cinc]] que funciona coma cofactor no [[sitio activo]].]]
 
Os enzimas son proteínas, e aínda que son xeralmente grandes poden ter un tamaño moi variable, dende os 62 residuos de [[aminoácido]]s do [[monómero]] do enzima [[4-oxalocrotonato tautomerase]]<ref> Chen LH, Kenyon GL, Curtin F, Harayama S, Bembenek ME, Hajipour G, Whitman CP (1992). "4-Oxalocrotonate tautomerase, an enzyme composed of 62 amino acid residues per monomer". J. Biol. Chem. 267 (25): 17716-21. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1339435?dopt=Abstracthttp://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1339435?dopt=Abstract PMID 1339435]</ref>, ata un tamaño de 2500 residuos, como é o caso da [[ácido graxo sintase]].<ref>Smith S (1994). [http://www.fasebj.org/cgi/reprint/8/15/1248 "The animal fatty acid synthase: one gene, one polypeptide, seven enzymes"]. FASEB J. 8 (15): 1248–59. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8001737?dopt=Abstract PMID 8001737]</ref> A actividade dos enzimas está determinada pola súa [[Estrutura cuaternaria das proteínas|estrutura cuaternaria]].<ref>Anfinsen C.B. (1973). "Principles that Govern the Folding of Protein Chains". Science: 223–230. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/4124164?dopt=Abstract PMID 4124164]</ref> En calquera caso, a maioría de enzimas son moito maiores ca o [[substrato encimático|substrato]] sobre o cal actúan, e só unha pequena porción do enzima (entre 3 e 4 aminoácidos) está envolta na catálise.<ref>[http://www.ebi.ac.uk/thornton-srv/databases/CSA/ The Catalytic Site Atlas at The European Bioinformatics Institute] Accessed 04 April 2007</ref> A rexión que contén estes residuos catalíticos, que se liga ao substrato e que leva a cabo a reacción, denomínase sitio ou [[centro activo]]. Os enzimas tamén poden posuír sitios aos que se ligan [[cofactor]]es necesarios para o bo desempeño da reacción. Algúns enzimas tamén poden presentar centros de unión para outras moléculas de pequeno tamaño, que poden ser tanto produtos coma substratos, directos ou [[vías metabólicas|indirectos]], da reacción catalizada. Estas ligazóns serven para aumentar ou diminuír a actividade do enzima, dando orixe a un modo de regulación por [[feedback]].
 
Coma todas as proteínas, os enzimas están formados por longas cadeas lineais de aminoácidos que sofren un [[pregamento de proteínas|pregamento]] que ten como resultado unha moilécula de [[Proteína#Estrutura tridimensional|estrutura tridimensional]]. Cada secuencia única de aminoácidos xera tamén unha estrutura tridimensional única que ten propiedades específicas. Cadeas individuais de proteínas poden agruparse ás veces e formar así un [[complexo proteico]]. A [[estrutura das proteínas|estrutura da proteína]] pode chegar a desagregarse ou mesmo perder a súa actividade por mor dunha desnaturalización, isto é, a alteración da conformación tridimensional polo aumento excesivo de temperatura, ou variacións fortes de [[pH]]. Segundo o enzima, a desnaturalización pode ter efectos reversibles ou irreversibles.
Liña 54:
Os enzimas posúen en xeral unha elevada especificidade en relación ás reaccións que catalizan e aos substratos implicados nelas. A conformación tridimensional, a carga e outras características [[hidrófilo|hidrofílicas]]/[[hidrofobia|hidrofóbicas]] da proteína son responsables desta especificidade. Os enzimas exhiben tamén niveis altos de [[estereoespecificidade]], [[rexioselectividade]] e [[quimioselectividade]],<ref>Jaeger KE, Eggert T. (2004). "Enantioselective biocatalysis optimized by directed evolution.". Curr Opin Biotechnol. 15(4): 305–313. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15358000?dopt=Abstract PMID 15358000]</ref> chegando a poder distinguir ás veces entre a [[enantiómero|forma α e β]] dun substrato. A vantaxe desta especificidade é a formación do produto que se precisa sen que se xeren outros secundarios.
 
Algúns dos enzimas máis precisos e específicos interveñen na copia e expresión do xenoma. Estes enzimas posúen mecanismos de ''[[proof-reading]]'' (corrección de eros de lectura). Un destes casos é a [[ADN polimerase|DNA polimerase]], que cataliza unha reacción nun primeiro paso, para de seguida confirmar, nun segundo paso, se o produto é o correcto.<ref> Shevelev IV, Hubscher U. (2002). "The 3' 5' exonucleases.". Nat Rev Mol Cell Biol. 3 (5): 364–376. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11988770?dopt=Abstract PMID 11988770]</ref> Este proceso en dúas etapas ten como resultado taxas de erro ínfimas, na orde dunha por cada cen millóns de reaccións, no caso de polimerases de [[mamífero]]s.<ref>Berg J., Tymoczko J. and Stryer L. (2002) Biochemistry. W. H. Freeman and Company [//gl.wikipedia.org/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/0716749556 ISBN 0-7167-4955-6]</ref> Pódense atopar mecanismos de revisión semellantes na [[ARN polimerase|RNA polimerase]],<ref>Zenkin N, Yuzenkova Y, Severinov K. (2006). "Transcript-assisted transcriptional proofreading.". Science. 313: 518–520. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16873663?dopt=Abstract PMID 16873663]</ref> na [[aminoacil-ARNt sintetase|aminoacil-tRNA sintetase]]<ref>Ibba M, Soll D. (2000). "Aminoacyl-tRNA synthesis.". Annu Rev Biochem. 69: 617–650 [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10966471?dopt=Abstract PMID 10966471]</ref> e mais nos [[ribosoma]]s.<ref>Rodnina MV, Wintermeyer W. (2001). "Fidelity of aminoacyl-tRNA selection on the ribosome: kinetic and structural mechanisms.". Annu Rev Biochem. 70: 415–435. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11395413?dopt=Abstract PMID 11395413]</ref>
 
Algúns enzimas que producen [[metabolito secundario|metabolitos secundarios]] son descritos coma ''promiscuos'', xa que poden actuar sobre un longo espectro de diferentes substratos. Ten sido suxerido que este tipo de especificidade elongada é importante nos procesos de evolución de novas vías de biosíntese.<ref>Firn, Richard [http://www-users.york.ac.uk/~drf1/rdf_sp1.htm The Screening Hypothesis - a new explanation of secondary product diversity and function]</ref>
Liña 73:
 
==== Dinámica e funcións ====
Investigacións recentes achegaron novos coñecementos sobre o xeito en que se ligan a [[dinámica]] interna dun enzima e o seu mecanismo de [[catálise]]<ref> Eisenmesser EZ, Bosco DA, Akke M, Kern D. ''Enzyme dynamics during catalysis.'' Science. 2002 February 22;295(5559):1520–3. PMID: 11859194 </ref><ref> Agarwal PK. ''Role of protein dynamics in reaction rate enhancement by enzymes.'' J Am Chem Soc. 2005 November 2;127(43):15248-56. PMID: 16248667</ref><ref>Eisenmesser EZ, Millet O, Labeikovsky W, Korzhnev DM, Wolf-Watz M, Bosco DA, Skalicky JJ, Kay LE, Kern D. ''Intrinsic dynamics of an enzyme underlies catalysis.'' Nature. 2005 November 3;438(7064):117-21. PMID: 16267559</ref>. A dinámica interna dun enzima é descrita como o movemento das partes internas ([[aminoácido]]s individuais, [[polipéptido|grupos de aminoácidos]], un lazo da cadea, unha hélice α, follas β veciñas ou ata dominios proteicos enteiros) destas biomoléculas, que poden transcorrer a diversas escalas de tempo, dende [[femtosegundo]]s a segundos. Redes de residuos de aminoácidos dunha estrutura poden contribuír á catálise a través de movementos dinámicos<ref>Yang LW, Bahar I. (June 2005). "[http://www.structure.org/content/article/abstract?uid=PIIS096921260500167X Coupling between catalytic site and collective dynamics: A requirement for mechanochemical activity of enzymes.]". Structure. 13: 893–904. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15939021?dopt=Abstract PMID 15939021]</ref><ref>Agarwal PK, Billeter SR, Rajagopalan PT, Benkovic SJ, Hammes-Schiffer S. (March 2002). "[http://www.pnas.org/cgi/content/full/99/5/2794 Network of coupled promoting motions in enzyme catalysis.]".Proc. Natl. Acad. Sci. U S A. 99: 2794–9. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11867722?dopt=Abstract PMID 11867722]</ref><ref>Agarwal PK, Geist A, Gorin A. Protein dynamics and enzymatic catalysis: investigating the peptidyl-prolyl cis-trans isomerization activity of cyclophilin A. Biochemistry. 2004 August 24;43(33):10605-18. PMID: 15311922</ref><ref>Tousignant A, Pelletier JN. (Aug 2004). "[http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6VRP-4D4JYMC-6&_coverDate=08%2F31%2F2004&_alid=465962916&_rdoc=1&_fmt=&_orig=search&_qd=1&_cdi=6240&_sort=d&view=c&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=613585a6164baa38b4f6536d8da9170a Protein motions promote catalysis.]". Chem Biol. 11 (8): 1037–42. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15324804?dopt=Abstract PMID 15324804]</ref>. Estes de movementos nas proteínas son importantes na acción de diversos enzimas, mais o tipo de reacción que estes catalizan é o que determina que movementos son máis importantes: pequenas e rápidas [[vibración]]s ou lentas e significativas alteracións conformacionais. Estes estudos teñen consecuencias na comprensión dos efectos alostéricos, na produción industrial de enzimas e no desenvolvemento de novos [[fármaco]]s.
 
=== Regulación alostérica ===
Liña 127:
A cinética enzimática é o estudo do mecanismo polo cal os enzimas ligan substratos e os transformam en produtos. Para o seu estudo utilízanse datos sobre a velocidade de reacción de enzimas através de ensaios enzimáticos.
 
En [[1902]], [[Victor Henri]]<ref>{{Cita publicación periódica|author=Henri,V.|year=1902|título= Theorie generale de l'action de quelques diastases|journal=Compt. rend. hebd. Acad. Sci. Paris|volume= 135|pages= 916-919}}</ref> propuxo unha teoría cuantitativa de cinética enzimática, mais os seus datos experimentais tiñan pouca utilidade porque non se consideraba entón a importancia da [[concentración]] do [[ion]] H<sup>+</sup>. Despois de que [[Peter Lauritz Sørensen]] definise a escala [[logaritmo|logarítmica]] de [[pH]] e introducise o concepto de [[solución tampón]] en [[1909]]<ref>{{Cita publicación periódica|author=Sørensen,P.L.|year=1909|título= Enzymstudien {II}. Über die Messung und Bedeutung der Wasserstoffionenkonzentration bei enzymatischen Prozessen|journal=Biochem. Z.|volume= 21|pages= 131-304}}</ref>, o [[lista de químicos|químico]] [[Alemanha|alemán]] [[Leonor Michaelis]] e a súa pós-doc [[Canadá|canadense]] [[Maud Leonora Menten]] repetiron as experiencias de Henri e confirmaron a súa ecuación, sendo esta cinética coñecida como '''cinética de Henri-Michaelis-Menten''' (moitas veces simplificado como '''cinética de Michaelis-Menten''')<ref>{{Cita publicación periódica|author=Michaelis L., Menten M.|year=1913|título= Die Kinetik der Invertinwirkung|journal=Biochem. Z.|volume= 49|pages= 333–369}} [http://web.lemoyne.edu/~giunta/menten.html English translation] Visitado o 6 de Abril de [[2007]]</ref>. Este traballo foi desenvolvido por [[G. E. Briggs]] e [[J. B. S. Haldane]], que derivaron ecuacións cinéticas usadas aínda hoxe en día<ref> {{Cita publicación periódica|url=http://www.biochemj.org/bj/019/0338/bj0190338_browse.htm|author=Briggs G. E., Haldane J. B. S.|year=1925|título= A note on the kinetics of enzyme action|journal=Biochem. J.|volume=19|pages=339–339|id= PMID 16743508}}</ref>.
 
Henri contribuíu significativamente a este campo ao teorizar que as reaccións enzimáticas ocorrían en dous pasos. No primeiro, o substrato lígase de forma reversible ao enzima, formando o complexo enzima-substrato. Este complexo é por veces designado como complexo de Michaelis. O enzima cataliza enton o paso químico da reacción e libera o produto.
Liña 168:
En moitos organismos, os inhibidores poden actuar como parte do mecanismo de [[retroalimentación]]. Se un enzima produce unha determinada substancia en demasía, esa substancia poderá actuar como inhibidor do enzima, no inicio da [[vía metabólica|via]] que a produce, causando a redución ou parada da produción da substancia cando esta se acumula. Esta é unha forma de [[retroalimentación negativa]]. Enzimas que están suxeitos a esta forma de regulación son moitas veces multiméricos e posúen sitios de unión [[regulación alostérica|alostéricos]] para substancias reguladoras. Os seus gráficos substrato/velocidade non teñen a forma [[hipérbole|hiperbólica]] senón forma sigmoide (curva en forma de ''S'')
 
[[Ficheiro:Methotrexate and folic acid compared.png||miniatura|400px|dereita|O ácido fólico (á esquerda) e a droga anticanceríxena metotrexato son semellantes na súa estrutura. Como resultado, o metotrexato é un inhibidor competitivo de moitos dos enzimas que utilizan os folatos.]]
 
Os inhibidores irreversibles reaccionan co enzima e formam [[enlace covalente|enlaces covalentes]] coa [[cadea polipeptídica]]. Este tipo de inactivación é irreversible. Un exemplo de inhibidor irreversible é a eflornitina, unha substancia utilizada no tratamento da doenza do sono<ref name=Poulin>Poulin R, Lu L, Ackermann B, Bey P, Pegg AE. [http://www.jbc.org/cgi/reprint/267/1/150 ''Mechanism of the irreversible inactivation of mouse ornithine decarboxylase by alpha-difluoromethylornithine. Characterization of sequences at the inhibitor and coenzyme binding sites.''] J Biol Chem. 1992 Jan 5;267(1):150–8. PMID 1730582</ref>. A [[penicilina]] e a [[aspirina]] tamén actúan deste modo. Nestes casos, o composto lígase ao centro activo e o enzima convérteo a unha forma activada que reacciona irreversibelmente cun ou máis residuos de [[aminoácido]]s.
Liña 199:
Dado que o control da actividade enzimática é esencial para a [[homeostase]], calquera alteración en xenes que codifiquen enzimas (mutacións ou delecións) poderá ter como efecto a aparición de [[doenza xenética|doenzas xenéticas]]. A importancia dos enzimas está demostrada polo feito de que unha doenza letal pode ser causada polo mal funcionamento dun único tipo de enzima entre os millares que están presentes no corpo humano.
 
Un exemplo diso é que o acontece co tipo mais común de [[fenilcetonuria]]. Unha [[mutación]] nun único aminoácido do enzima [[fenilalanina hidroxilase]], que cataliza o primeiro paso na degradación da [[fenilalanina]], ten como resultado a acumulación da fenilalanina e dos produtos asociados. Isto pode causar [[atraso mental]] se a doenza non for tratada.<ref> [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/bv.fcgi?call=bv.View..ShowSection&rid=gnd.section.234 Phenylketonuria: NCBI Genes and Disease] Accessed 04 April 2007</ref>
 
Outro exemplo acontece cando mutacións en xenes que codifican enzimas que interveñen na [[reparación do DNA]] causan certas síndromes de [[cancro]] hereditario, tal como o [[xeroderma pigmentoso]]. Defectos nestes enzimas diminúen a habilidade do noso organismo para reparar mutacións no xenoma. Isto causa unha lenta acumulación de mutacións e resulta no posible desenvolvemento de moitos tipos de [[cancro]] no paciente.