El Carche: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
m Arranxos varios using AWB |
||
Liña 18:
| País || [[España]]
|-
| Superficie || 310,93
|-
| [[Poboación]] ([[2006]]) || 697 hab.
Liña 28:
[[Ficheiro:Nuclis de població del Carxe.svg|miniatura|dereita|300px|Núcleos de poboación de El Carxe.]]
'''El Carche''' (en [[lingua catalá|valenciano]]: ''el Carxe'') é unha serra pertencente aos municipios [[Rexión de Murcia|murcianos]] de [[Abanilla]], [[Jumilla]] e [[Yecla]], no sueste de [[España]]. Ten catalogación de [[parque rexional]] e comprende tres núcleos de poboación na periferia dos núcleos de [[Raspay]], [[La Alberquilla]] e [[El Carche, Jumilla|El Carche]], con 182 habitantes (2005). A súa altitude máxima é de 1.371 metros (''Pico da Madama'').
Tamén dá nome a unha zona estendida entre os municipios [[Rexión de Murcia|murcianos]] de [[Yecla]], [[Jumilla]] e [[Abanilla]] na que se atopan poboacións onde, tras a chegada dunhas decenas de familias da lindeira [[provincia de Alacant]] a finais do [[século XIX]] e principios do [[século XX]], parte da poboación fala [[valenciano]].<ref>{{Cita libro|apelidos=Limorti|nome=Ester|apelidos2=Quintana|nome2=Artur|ano=1998|título=El Carxe. Recull de literatura popular valenciana de Múrcia|editor=Instituto de Cultura "Juan Gil-Albert" / Deputación Provincial de Alacant|localización=Alacant|isbn=84-7784-315-5}}</ref> Ten 697 habitantes empadroados ([[Instituto Nacional de Estatística|INE]] [[2006]]). Tamén é o nome do núcleo máis grande (en extensión) de devanditas poboacións.
== Historia ==
Logo da expulsión dos mouriscos no [[século XVII]] gran parte dos extensos termos municipais de [[Yecla]] e [[Jumilla]], e tamén de [[Abanilla]], permaneceran despoboados. Estas terras foron dedicadas ao pastoreo na década de [[1878]]-[[1887]]. Despois explotáronse agricolamente. Dende entón foron obxecto dunha intensa inmigración de labradores [[Comunidade Valenciana|valencianos]] provenientes dos vales do [[río Vinalopó|Vinalopó]] que levaron alí a súa lingua.
Estes poboadores establecéronse nas chairas que forman as cabeceiras das ramblas de Abanilla e da [[La Raja]], e nalgúns casos (Carrascalejo, Los Pinillos) tamén máis ao norte, ata tocar case Yecla, e sempre ao redor da serra de El Carche, que deu nome á comarca. Fundáronse unha vintena de vilas e lugares que nunca lograron unha independencia administrativa dos municipios de Yecla e Jumilla (''pedanías'' de [[La Arbequilla]], [[La Raja]], [[Torre del Rico]], [[Cañada del Trigo]] e [[La Zarza]]) e de Abanilla (''pedanía'' de [[Los Gabrieles]], [[Cañada de la Leña]] e de [[Casa de la Umbria de la Zarza]]).
Liña 41:
=== Núcleos de poboación ===
Os principais núcleos de poboación da zona de El Carxe e a poboación censada segundo datos do [[Instituto Nacional de Estatística|INE]] de [[2006]] son os seguintes:<ref>[http://www.ine.es/nomen2/index.do Instituto Nacional de Estatística de España - Relación de unidades poboacionais]
* No municipio de [[Jumilla]]:
** [[Torre del Rico]], 83 habitantes.
** [[El Carche, Jumilla|El Carche]], 49 habitantes.
** [[Cañada del Trigo]], 162 habitantes.
* No municipio de [[Yecla]]:
** [[Raspay]], 128 habitantes.
* No municipio de [[Abanilla]]:
** [[Cañada de la Leña]], 138 habitantes.
O resto dos núcleos da zona do Carche definida por Manuel Sanchis como valencianofalante tiñan censadas un total de 164 habitantes ([[Instituto Nacional de Estatística|INE]] [[2006]]).
Liña 57 ⟶ 55:
== Lingua ==
[[Ficheiro:Subdialectes del valencià.png|miniatura|280px|El Carxe en relación coas áreas dialectais do valenciano.]]
Grazas ás investigacións sociolingüísticas levadas a cabo por [[Pere Barnils]] e [[Antoni Girera]], coñécese por primeira vez a súa existencia como zona de fala catalá na publicación en [[1919]] de ''Dialectes Catalans'', e en [[1921]] d' ''El valencià'', respectivamente no ''Butlletí de Dialectología Catalá VII''. Posteriormente, [[Manuel Sanchis-Guarner]] analizaría en profundidade as súas características dialectais propias. Aínda que o [[valenciano]] non ten recoñecemento oficial na Rexión de Murcia, a [[Academia Valenciana da Lingua]] imparte clases de [[valenciano]] en [[Yecla]] a petición do propio concello.
Doutra banda, debido á instalación de [[inmigración en España|residentes británicos]] na zona, o [[lingua inglesa|inglés]] utilízase cada vez máis entre a poboación da serra.
| |||