Lublin: Diferenzas entre revisións

Nos [[século XV|séculos XV]] e [[século XVI|XVI]] a cidade tivo un rápido crecemento. A cidade expandira por efecto do comercio, foi nesta época cando naceu a arteria da Krakowskie Przedmieście. O comercio trouxo a Lublin xente de diversas nacionalidades, pois en Lublin aconteceran as maiores [[feira]]s da [[República das Dúas Nacións]]. Tamén foi un importante centro cultural polaco: en 1513 publicouse en Lublin o primeiro libro escrito en polaco, Raj Duszny do autor lublinés Biernat de Lublin (considerado o primeiro autor en lingua polonesa). <ref name=":1" />

Desde a segunda a metade do [[século XVI]], movementos da [[Reforma Protestante]] xurdirán en Lublin, e unha grande congregación de [[Protestante|Irmáns]] [[Polonia|poloneses]] estivo presente na cidade<ref name=":1" />. Unha das máis importantes comunidades [[Xudaísmo|xudaicas]] de Polonia tamén se estableceu en Lublin neste período. Esta comunidade continuou sendo unha parte vital da vida da cidade até que foi exterminada durante o [[Holocausto]] [[Nazismo|nazi]]. Entre [[1580]] e [[1764]] o Consello Xudeu das Catro Terras (''Va'ad Arba' Aratzot'') celebrouse en Lublin. Setenta delegados de comunidades xudaicas locais (''kahals'') xuntábanse para discutir asuntos de tributos e outros importantes temas de interese para as comunidades.

Viñan estudantes para Lublin de todas partes de [[Europa]] para estudar no [[yeshivá]]. O yeshivá tornouse un centro de aprendizaxe do [[Talmud]] e da [[Cabala]]. A grande bolsa de estudos para aqueles que estudaban aláí levaron á cidade a ser nomeada a ''[[Universidade de Oxford|Oxford]] xudía''; o [[Rosh yeshivá]] recibía o título de reitor e dereitos iguais aos das universidades polonesas coa autorización do Rei en [[1567]].

No [[século XVII]], a cidade sufriu un declinio debido a conflitos relixiosos, económicos (perda de influencia das feiras), epidemias e invasións estranxeiras. Son representativas deste momento de decadencia a epidemia da peste dos 1630, na que morreron unhas 5.000 persoas, e as invasións cosaca e rusa de 1655, seguidas da invasión [[Suecia|sueca]] durante as [[Guerras do Norte]] ([[1655]]-[[1661]])<ref name=":1" />. Sumida na decadencia e na pobreza polas guerras, Lublin foi perdendo o seu esplendor pasado, non empezando a reconstrución tralos ataques do século XVII ata 1780. A poboación diminuíu durante todo o século XVIII. Após a [[Particións de Polonia#Terceira partición|terceira partición de Polonia]] en [[1795]] Lublin pasou a ser dominio do [[Imperio Austríaco]], despois, a partir de [[1809]] pasou ao [[Ducado de Varsovia]], e desde [[1815]] á [[Polonia do Congreso]] baixo o goberno [[Rusia|ruso]].

No comezo do [[século XIX]] leváronse a cabo varios desenvolvementos urbanos modernos, co xurdimento de novas prazas, rúas, xardíns e edificios públicos<ref name=":2" />.

Lublin uniuse ó Levantamento de Novembro, a revolución pola que os polacos intentaron liberarse a dominación rusa en 1830, revolta que foi esmagada polas tropas rusas en 1831. En [[1877]] foi construída unha conexión de [[camiño de ferro]] para [[Varsovia]] e [[Kovel]], que impulsou o desenvolvemento [[Industria|industrialindustria]]l na cidade. A poboación de Lublin creceu de 28.900 habitantes en [[1873]] a 50.150 en [[1897]] ata case 80.000 xusto antes da I Guerra Mundial, dos aue os xudeus representaban o 50%, os católicos o 40% sendo o resto da poboación ortodoxos ou protestantes<ref name=":1" />.

O dominio ruso terminou en [[1915]], cando a cidade foi ocupada polos exércitos [[Alemaña|alemán]] e [[austrohúngaro]]. Despois da derrota da [[Tripla Entente]] en [[1918]], o primeiro goberno da Polonia independente operou en Lublin por un breve período de tempo. Entre a [[Primeira Guerra Mundial|Primeira]] e a [[Segunda Guerra Mundial]], a cidade continuou a se desenvolver. A poboación creceu e a comunidade [[Xudaísmo|xudaica]] representaba case 40% dos habitantes da cidade. Realizáronse investimentos industriais importantes, inclusive a primeira fábrica de [[avión]]s de Polonia - ''Zakłady Mechaniczne A. Plage i T. Laśkiewicz''. A fábrica produciu aeronaves entre [[1920]] e [[1935]], cando foi nacionalizada como ''Lubelska Wytwórnia Samolotów'' - LWS.

O restante foi enviado a instalacións arredor de [[Majdanek]] e un gran [[campo de concentración]] foi feito nos arredores da cidade. A maioría desas persoas morreron ao final da guerra.

Despois da guerra, os poucos xudeus que sobreviviran, escondéndose ou fuxindo para territorio [[URSS|soviético]], restableceron unha pequena comunidade xudaica na cidade, mais foi rapidamente reducida a case nada cando a maioría dos seus integrantes trocou Polonia por [[Israel]] e polo [[Mundo Occidental|Occidente]], nos primeiros anos logo da guerra.

[[Varsovia]] - 161 &nbsp;km.

[[Kielce]] - 179 &nbsp;km.

[[Rzeszów]] - 205 &nbsp;km.

[[Cracovia]] - 273 &nbsp;km.

[[Łódź]] - 308 &nbsp;km.

[[Katowice]] - 323 &nbsp;km.

[[Gdańsk]] - 504 &nbsp;km.

[[Wrocław]] - 514 &nbsp;km.

O Leste de Polonia é unha das zonas máis deprimidas da Unión Europea. Lublin é a capital de Lubelskie, considerada a máis pobre de tódalas rexións polacas<ref>{{cita web |url=http://insideurope.eu/node/344|título=Dados do Eurostat do ano 2013 |dataacceso=23 de abril de 2014|lingua=inglés}}</ref>. Por ese motivo no ano 2007 creouse unha Zona Económica Especial que permite que os invesores que se instalen nesta rexión disfruten de exencións fiscais e de axudas estatais en forma de créditos a baixo interese<ref>{{cita web |url=http://whyeasternpoland.eu/en/why-is-worth-/why-here-/investment-incentives-486|título=Sitio oficial da campaña "Why Eastern Poland" |dataacceso=23 de abril de 2014|lingua=inglés}}</ref>. <br />

Durante o século XX destacaba Lublin pola industria do automóbil e de maquinaria agrícola especialmente pola creación da Fabryka Samochodów Ciężarowych en 1950. Esta fábrica sufriu moitas dificultades nos anos 1990 e 2000. Na actualidade segue producindo vehículos, logo de ser adquirida en 2009 por DZT Tymińscy Sp. J., convertida logo en Honker Polonia<ref>{{cita web |url=http://www.honker.com.pl/index.php/historia|título=Páxina de Honker Polonia |dataacceso=23 de abril de 2014|lingua=polaco}}</ref>. <br />

Ademais Lublin é capital dunha fértil rexión que produce carne, trigo, fariña, azucre, tabaco, cervexa e aceites vexetais. Por ese motivo a cidade conta con industrias de tratamento de alimentos e coa principal plataforma de distribución alimentaria e de flores do Leste de Polonia, o mercado de Elizówka<ref name=":0">{{cita web |url=http://www.lublin.eu/images/upload/Lublin%20economic%20information%20brochure_%20ENG%281%29.pdf|título=Folleto de información económica do concello de Lublin |dataacceso=23 de abril de 2014|lingua=inglés}}</ref>.

Na actualidade, a pesar da continuidade na produción da súa industria automobilística, as principais fontes de empregos son o sector servizos e a presenza de numerosas universidades<ref>{{cita web |url=http://www.lublin.eu/images/upload/Lublin%20economic%20information%20brochure_%20ENG%281%29.pdf|título=Folleto de información económica do concello de Lublin |dataacceso=23 de abril de 2014|lingua=inglés}}</ref>. Conta con cinco universidades consideradas públicas: a Universidade Católica de Lublin (única do seu tipo en Polonia), a Universidade de Medicina, a Universidade de Ciencias da Vida, a Universidade Tecnolóxica de Lublin e a Universidade María Curie Skłodowska, unha das maiores do país. A estas únense outros tantos centros privados especializados, abertos nos últimos anos<ref>{{cita web |url=http://eunivercitiesnetwork.com/city-of-lublin-universities-of-lublin/|título=Sección de Univercities Network referida a Lublin |dataacceso=23 de abril de 2014|lingua=inglés}}</ref>. En 2009 86.000 estudiantes estaban inscritos nestas universidades. <br />

Nos últimos anos instaláronse en Lublin varias empresas do sector servizos, especialmente tecnolóxicas, traídas polos incentivos fiscais e de crédito, polo baixo prezo dos alugueiros (un 60% do de Cracovia), pola presenza de man de obra cualificada, pola relativa proximidade con Varsovia e por uns salarios medios que só representaban en 2011 un 73% da media na capital do país. En paralelo, as administracións local e rexional puxeron en marcha diversos proxectos de colaboración entre as universidades e pequenos emprendedores, creando un parque tecnolóxico, incubadores de proxectos e fundacións especializadas en dar apoio a novas empresas<ref>{{cita web |url=http://www.lublin.eu/images/upload/Lublin%20economic%20information%20brochure_%20ENG%281%29.pdf|título=Folleto de información económica do concello de Lublin |dataacceso=23 de abril de 2014|lingua=inglés}}</ref>.<br />

Lublin está situada no Leste de Polonia, a só 82 &nbsp;km do posto fronteirizo de [[Dorohusk]] (Ucraína).

No 2012 inaugurouse o [[Aeroporto de Lublin|aeroporto de Lublin]], situado na vila veciña de [[Świdnik]]. Na actualidade conta con ligazóns regulares con Londres, Oslo, Gdańsk, Milán e Roma. [[Lufthansa]] anunciou que a partir de xullo do 2014 operará dous voos semanais a [[Frankfurt]]<ref>{{cita web |url=http://www.lufthansagroup.com/en/press/news-releases/singleview/archive/2014/april/09/article/2900.html|título=Nota de presa de Lufthansa|dataacceso=23 de abril de 2014|lingua=inglés}}</ref>.

{{Listaref}}