Turquía: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Elisardojm (conversa | contribucións)
Desfíxose a edición 3880671 de CommonsDelinker (conversa)+foto
m Arranxos varios using AWB
Liña 68:
Turquía é un [[Estado transcontinental]] de [[Eurasia]]. A Turquía asiática, que se corresponde con a península de [[Anatolia]], e que inclúe o 97 % da superficie do país, está separada da Turquía europea polo [[mar de Mármara]] e os estreitos do [[Bósforo]] e [[Dardanelos]], que en conxunto ligan maritimamente o [[mar Negro]] e máis o [[mar Mediterráneo]]. A Turquía europea, que corresponde á [[Tracia]] e a [[Rumelia]] orientais sa [[Península Balcánica]], só representan o 3% da superficie total do país.<ref>[http://www.turkishodyssey.com/turkey/turkey.htm Turkish Odyssey: Turkey]{{en}}</ref>
 
O territorio turco ten máis de 1.600 &nbsp;km de lonxitude, de leste a oeste, e 800 &nbsp;km de norte a sur. A superficie de Turquía, incluíndo a dos lagos, é de 783.562 &nbsp;km², bastante máis de unha vez e media a de [[España]], dos cales só 23.764 &nbsp;km² están en [[Europa]] (unha área inferior á de Galicia).<ref name="USLC_TRGeo">{{Cita web|url=http://countrystudies.us/turkey/18.htm |title=Geography of Turkey|author=US Library of Congress|authorlink=US Library of Congress|publisher=US Library of Congress|accessdate=21 de setembro de 2009}}</ref> Turquía é o 37º país máis grande do mundo, cunha superficie similar á suma das superficies do Reino Unido e de Francia.
 
=== Xeografía física ===
Liña 76:
O gran río da península anatólica é o [[río Kizil Irmak]] ou "río vermello" en turco ([[río Halys|Halys]] da antigüidade), que corre de sur a norte. Xunto con o seu afluente, o [[río Delidje Su]], drena boa parte do país, pero os seus vales son profundos e angostos. No leste o [[río Tigris]], que forma unha enorme curva oeste-leste desde o seu nacemento aos pés do Ararat, drena a parte oriental, xunto con o [[río Eufrates]], de menor curso en territorio turco.
 
Son numerosos os lagos, en especial na ancha banda percorrida polos Montes Taurus, conformados por materiais calcarios, que orixinan unha paisaxe cárstica, na que os lagos en superficie ou subterráneos xogan o seu papel. Na mesma Anatolia, co cha cheo de material salino en partes, formouse no centro un grande lago salgado, o [[Lago Tuz-ghela|Tuz-ghela]], con cerca de 1.700 &nbsp;km², o segundo en área do país tras o [[Lago Van|Van]].
 
=== Xeoloxía ===
O relevo variado de Turquía é resultado de diversos movementos terrestres complexos que formaron a rexión ao longo de millóns de anos e que aínda producen [[sismo]]s e erupcións volcánicas. O [[Bósforo]] e os [[Dardanelos]] formáronse polas [[Falla|fallasfalla]]s xeolóxicas que fendían Turquía e que permitiron a creación do [[Mar Negro]]. Outra falla que cruza o norte do país, de oeste a leste, causou o terremoto de [[1999]].<ref>{{Cita web|url=http://www.usc.edu/dept/civil_eng/structural_lab/eq-rp/seismicity.html |title=Brief Seismic History of Turkey|author= |authorlink= |publisher=University of South California, Department of Civil Engineering|accessdate=21 de setembro de 2009|date=}}</ref>
 
=== Clima ===
En conformidade ás diferenzas do relevo, o clima turco é moi variado. As áreas costeiras do oeste e sur de Turquía teñen un clima mediterráneo, con veráns secos, e invernos moderadamente húmidos. Na costa do Mar Negro os veráns son frescos e as precipitacións repártense ao longo de todo o ano. As condicións son máis extremas no interior árido e elevado. As montañas próximas á costa impiden que as influencias mediterráneas se estendan ao centro, polo que o [[planalto]] anatólico central ten un [[clima continental]], con invernos severos e veráns moi cálidos; no altiplano de [[Capadocia]], o [[Erdjaz Dag]], con 3.916 m ten neves perpetuas. A precipitación mediana é de 400 &nbsp;mm; máis con diferenzas rexionais que dependen da altitude. As rexións máis secas son a chaira de Konya e a de Malatya.
 
=== División rexional ===
Liña 102:
{{Artigo principal|Historia de Turquía}}
 
A República de Turquía foi fundada en [[1923]] por [[Mustafa Kemal Atatürk]] tralo derrubamento do [[Imperio Otomán]] ó final da [[Primeira Guerra Mundial]].
 
== Goberno e política ==