Referendo: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m Desfixéronse as edicións de 181.58.14.147 (conversa); cambiado á última versión feita por Banjo |
Amplieino moito máis e fíxeno mais útil |
||
Liña 2:
Un '''referendo''' é unha [[voto|votación]] sobre unha cuestión lexislativa, [[constitución|constitucional]] ou sobre calquera outra proposta oficial para que o electorado se pronuncie sobre a súa aprobación ou o seu rexeitamento.
'''Clasificación[editar]'''
*Pódense atopar diferentes clasificacións. Unha clasificación non exclúe a outra, pódense dar diferentes combinacións. '''Segundo o obxecto[editar]''' Referendo de independencia: Se o obxecto é a declaración de independencia. Referendo constitucional: Se o obxecto é tema relacionado cunha constitución. Referendo legal: Se o obxecto está relacionado cunha lei. Referendo revogatorio: Se o obxecto é revogar un mandato de elección popular. '''Segundo o fundamento[editar]''' Referendo obrigatorio ou preceptivo: Se o fundamento da súa celebración é a esixencia propia do ordenamento. Referendo facultativo: Se o fundamento é a convocatoria dun órgano concreto. En caso de ser ademais consultivo a figura aproximaríase ao concepto de plebiscito. Referendo decisorio: Cando o resultado faise efectivo e vinculante. Referendo consultivo: Cando o resultado implica unicamente a manifestación da vontade xeral ou popular de forma non vinculante. En caso de ser ademais facultativo a figura aproximaríase ao concepto de plebiscito. Plebiscito: De plebi (a plebe, plebeyos, pobo) e scito do latín (ter en conta). Tamén se pode encadrar como un tipo de referendo facultativo e consultivo ao ser un modelo próximo, pero o pronunciamiento popular non constitúe unha expresión da vontade xeral ou popular senón un instrumento de lexitimación dun poder persoal de corte autocrático polo que se considera unha categoría independente. Referendo constitutivo ou de ratificación: Cando o efecto é aprobar unha disposición. '''Segundo o seu carácter[editar]''' Referendo propositivo: A través del poderanse propoñer novas leis. Referendo abrogativo: Poderá derrogar leis vixentes de igual ou menor xerarquía que as propostas. Referendo aprobativo: mediante este referendo poderán aprobarse leis que cheguen ao parlamento por vías participativas, como as Iniciativas Lexislativas Populares (ILP), ou lexislativas. '''Segundo o resultado[editar]''' Referendo vinculante: Cando o resultado ten validez xurídica. Pode ser necesario que se cumpra un mínimo de participación cidadá (quórum). Uso na democracia directa de Suíza[editar] Véxase tamén: Política de Suíza Segundo a Constitución Suíza, o pobo suízo dispón de dous tipos de ferramentas de participación cidadá: o referendo (facultativo ou obrigatorio) e a iniciativa lexislativa popular. Se unha iniciativa popular reúne o mínimo de firmas, a proposta sométese a referendo. Todos os referendos son vinculantes. O pobo suízo pode derrogar unha lei ratificada polo Parlamento, se se reúnen 50.000 firmas nun espazo de cen días tras a promulgación da lei, para obrigar ao goberno para someter o asunto a votación pública, mediante un referendo facultativo. Se a decisión parlamentaria concierne normas constitucionais ou o dereito internacional úsase o referendo obrigatorio. A nivel federal, un asunto que está suxeito a unha iniciativa popular ou a un referendo obrigatorio só é aprobado, se se consegue unha dobre maioría, (maioría en electorado e cantóns).2 Tamén existe a ferramenta da iniciativa popular e referendo a nivel municipal e cantonal. '''Efecto indirecto[editar]''' A posibilidade de realizar un referendo vinculante despois de aprobar unha lei no parlamento, provoca que os partidos políticos teñan máis coidado antes de aprobalas, prestando máis atención á opinión dos cidadáns, xa que todo o seu traballo podería ser inútil3 . '''Regulación e uso en América Latina[editar]''' '''A activación de referendos non é unha novid'''ade en América Latina, como tampouco é unha particularidade de réximes democráticos. Durante o século XX, varios países da rexión convocaron referendos, tanto durante gobernos autoritarios (Bolivia 1931, Chile 1978, 1980), como en democracias fráxiles (Perú 1919, Uruguai 1942), en democracias fráxiles (Brasil 1963) e en democracias consolidadas ou en consolidación (Arxentina 1984, Uruguai en numerosas ocasións). Con todo, nas últimas décadas houbo un incremento na cantidade de consultas e tamén cambios substantivos na crecente regulación de mecanismos de democracia directa (MDD). A maioría dos referendos convocados antes dos noventa e mesmo varios dos convocados posteriormente, producíronse a pesar de non existir marcos regulatorios para as devanditas activacións. Claro que hai excepcións ?en Uruguai e Venezuela o referendo fora introducido nas constitucións de 1934 e 1961 respectivamente. Con todo, nestes casos, os cidadáns non podían activar MDD ?desde abaixo?. En 1970 un só país de América Latina regulaba a activación de MDD por parte da cidadanía, vía reunión de firmas, entre outros requisitos (Uruguai, Constitución de 1967). Para 2015 de 18 países da América latina continental e República Dominicana, 9 inclúenos, nunha onda iniciada coa Constitución colombiana de 1991. De forma semellante, na actualidade son once os países que regulan o referendo obrigatorio, principalmente para ratificar cambios constitucionais. Só uns poucos países non permiten ás autoridades (presidente ou congreso) chamar a consulta (O Salvador, Panamá, Paraguai e Perú).4 '''Uso extraordinario[editar'''] Algúns países cos seus órganos representativos (parlamentos), tamén utilizan o uso do referendo vinculante para casos de extrema importancia para o país. Algúns exemplos son: En Irlanda, cando a Constitución do Estado irlandés Libre foi substituída pola Constitución de Irlanda polo plebiscito o 1 de xullo de 1937. En 1980, o primeiro referendo sobre a independencia de Quebec. O referendo de 1980 en Chile onde se votou pola aprobación da Constitución de 1980, asinada e redactada polo goberno de Augusto Pinochet, que é a que rexe actualmente. En Chile esta Constitución foi obxecto de dúbidas polo seu carácter antidemocrático e ilexítimo da súa orixe, xa que ademais considérase que o seu referendo foi fraudulento. Con todo, por aplicación do principio de Seguridade Xurídica consolidouse, mesmo por detractores do réxime de Pinochet. O referendo sobre a permanencia de España na OTAN en 1986. O referendo de 1988 en Chile onde se votou pola non continuidade do réxime de Augusto Pinochet. En 1992, o referendo en Canadá sobre o Acordo de Charlottetown. En 1993, o referendo en Perú para aprobar a nova constitución creada polo Congreso Constituínte Democrático. En 1995, o segundo referendo sobre a independencia de Quebec. En 1999, producíronse 2 referendo, un para convocar unha Asemblea Nacional Constituínte e outro para a aprobación da nova constitución de Venezuela. En 2003, cando Andrés Manuel López Obradoiro convocou aos habitantes do Distrito Federal (México) a votar sobre a continuidade do seu goberno 3 anos máis e gañou o referendo con máis do 75% dos votos. En 2004, o difundido referendo revogatorio convocado en Venezuela para que os votantes avaliasen o desempeño do Presidente Hugo Chávez, onde resultou gañador. O diversos referendo de ratificación do Tratado polo que se establece unha Constitución para Europa en varios países da Unión Europea. En 2006, o importante Referendo de ampliación da Canle de Panamá, o cal foi aprobado. En 2007, referendo en Costa Rica para aprobar un tratado de libre comercio con América Central, República Dominicana e Estados Unidos coñecido como CAFTA-RD aprobado cun 51.62% a favor e un 48.38% en contra. En 2007, referendo en Venezuela para aprobar a reforma constitucional proposta polo Presidente da República Hugo Chávez o cal non foi aprobado. Espérase un referendo aprobatorio para a nova Carta Política da República do Ecuador no ano 2008, elaborada pola Asemblea Nacional Constituínte, creada no ano 2007 En 2011, o Referendo sobre a independencia de Sudán do Sur de 2011, realizado entre o 9 e o 15 de xaneiro de 2011, co cal o goberno autónomo promulgou unha constitución transitoria, efectiva desde o 9 de xullo de 2011, data en que a independencia foi declarada oficialmente. Este referendo establece o primeiro antecedente mundial de independencia a través do voto popular. En 2011 en Paraguai para decidir o dereito ao voto dos paraguaios que viven no estranxeiro En 2015 en Ecuador realizarase para esixir dereitos aos ecuatorianos. '''Véxase tamén[editar]''' Democracia participativa Iniciativa lexislativa popular Listas abertas Política de Suíza Referendos en España Referendo obrigatorio Referendo facultativo Secessio plebis Constitution da Suisse (en francés) '''Bibliografía[editar]''' Ordás, D., (2012). España merécese...Democracia Directa. Zumaque. <nowiki>ISBN 978-84-938222-86</nowiki>. Constitución Federal da Confederación Suíza do 18 de abril de 1999 (situación en data do 27 de setembro de 2009) Véasen artigos 138 a 142. '''Referencias[editar]''' Volver arriba ? Definición RAE, referendo Volver arriba ? Dereitos políticos do cidadán, Departamento Federal de Asuntos Exteriores, Portal de Suíza Volver arriba ? Que é un referendo?, swissinfospanisch Volver arriba ? Welp, Yanina (2010). «e l referendo en América Latina Deseños institucionais e equilibrios de poder». Nova Sociedade 228: 26-42. '''Páxinas externas[editar]''' Dereitos políticos do cidadán, Departamento Federal de Asuntos Exteriores, Portal de Suíza Référendum populaire,Dictionnaire historique da Suisse Teoría do Referendo e modelos de Democracia Participativa, Monografía
[[Categoría:Política]]
| |||