Wikipedia

Suxi: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
m Bot: Engado {{Control de autoridades}}
Nachonion (conversa | contribucións)
21.449 edicións
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{Contén texto xaponés}}
[[Ficheiro:Sushi bento.jpg|dereita|miniatura|250px|SushiSuxi de diferentes clases]]
 
O {{Nihongo|'''sushisuxi'''<ref>Nome en galego dado polo ''Dicionario de alimentación e restauración'' e no Portal das Plabras da [[RAG]]</ref> |[[wikt:鮨|鮨]], [[wikt:鮓|鮓]], [[wikt:寿司|寿司]]<ref>Esta escritura é un ''[[ateji]]'', é dicir, os caracteres teñen un valor fonético, mais non semántico.</ref> ou [[wikt:壽司|壽司]]<ref>Versión [[kyūjitai|tradicional ou arcaica]] de 寿司.</ref>}} é ununha reparación pratoculinaria de orixe [[Xapón|xaponesa]] elaborada a base de [[arroz]] cocido aderezadoadubado con [[vinagre]] de arroz, [[azucre]] e [[Cloruro de sodio|sal]], con [[peixe]] cru ou [[verdura]]s, xeralmente envoltos nunha folla de [[nori]]<ref>Definición en galego en VV. AA. (2012) ''Dicionario de alimentación e restauración'', Santiago de Compostela, Termigal. Xunta de Galicia. Real Academia Galega/ref>. Este prato é un dos máis recoñecidos da gastronomía xaponesa e un dos máis populares internacionalmente.
 
Aínda que normalmente se asocia o ''sushi''suxi co [[peixe]] e o [[marisco]], tamén pode levar verduras ou ovo. Ademais, os produtos frescos tradicionais que acompañan o arroz non teñen por que ir sempre crus. Inclúense tamén preparacións fervidas, [[fritir|fritidas]] ou marinadas.
 
O ''sushi''suxi prepárase tipicamente en unidades pequenas, aproximadamente do tamaño dun bocado e poden adoptar diversas formas. Sérvense o peixe e o arroz enrodelados nunha folla de [[alga]] [[nori]], e a iso chámaselle ''maki'' (rolo). Se se trata dunha especie de [[albóndega]] de arroz cuberta polo peixe falamos de [[nigiri]]. Cando o peixe se presenta embutido nunha pequena bolsa de [[tōfu]] fritido denomínase [[inari]]. Tamén pode servirse unha cunca de arroz para ''sushi''suxi con anacos de peixe e outros ingredientes por riba: entón chámaselle [[chirashi]].
 
Fóra de [[Xapón]] o nome suxi ou ''sushi'' designa só as variedades máis habituais, coma o ''makizushi'' ou o ''nigirizushi''; curiosamente é frecuente que se faga extensivo ó [[sashimi]], un prato a base de peixe cru pero sen arroz.
 
Os xaponeses aconsellan comelo con paíños ou cubertos de madeira, ou directamente coa man. Debe evitarse o uso de utensilios metálicos, xa que alterarían o sabor da comida.
 
== Etimoloxía ==
A forma galega suxi, ao igual ca outras adaptacións ás linguas occidentais, tenta reproducir a pronuncia dun termo xaponés, do que se datan as primeiras referencias no ano 718, nun documento legal denominado Código Yōrō, se ben parece que provén dunha palabra chinesa que identificaba un adubo de peixe salgado, preparado trescentos anos antes da nosa era<ref[http://www.portaldaspalabras.gal/setestrelo/estranxeirismos-que-se-comen Historia do suxi no Portal das Palabras da [[RAG]].]</ref>. O común nas linguas que arrodean o galego é escribilo á inglesa: ''sushi''.
O nome [[lingua xaponesa|xaponés]] ''sushi''suxi escríbese con [[kanji]] (caracteres de orixe [[China|chinesa]]) debido a que orixinalmente era un antergo prato chinés. O kanji 鮨 está voncellado co "[[adobo]] de peixe salgado". A primeira mención de 鮨 apareceu no antigo [[dicionario]] ''[[Erya]]'' (爾雅), escrito entre os séculos [[século -IV|IV adC]] e [[século -III|III adC]] Nela explícase que "魚謂之鮨 肉謂之醢", traducido como "aqueles feitos con peixe (son chamados) 鮨, aqueles feitos con carne (son chamados) 醢". O 醢 é un [[mollo]] feito de [[porco]] picado e o 鮨 é un mollo feito de peixe picado. Crese que o carácter 鮨 debe ter unha orixe máis temperá no entando que o carácter 鮨 non está vencellado co [[arroz]].▼
 
Cinco séculos despois, no [[século II]], outro carácter comezou a ser empregado para referirse ao ''sushi''suxi 鮓, aparecendo noutro dicionario chinés que dicía: "鮓滓也 以塩米醸之加葅 熟而食之也", traducido como "鮓滓 é unha comida onde o peixe é sazonado con arroz e [[cloruro de sodio|sal]] e que se come cando está listo". Esta comida crese que é semellante ao ''narezushi'' ou ao ''funazushi'', no que o peixe fermenta durante longo tempo xunto co arroz e cómese tras separalo do arroz.▼
▲O nome [[lingua xaponesa|xaponés]] ''sushi'' escríbese con [[kanji]] (caracteres de orixe [[China|chinesa]]) debido a que orixinalmente era un antergo prato chinés. O kanji 鮨 está voncellado co "[[adobo]] de peixe salgado". A primeira mención de 鮨 apareceu no antigo [[dicionario]] ''[[Erya]]'' (爾雅), escrito entre os séculos [[século -IV|IV adC]] e [[século -III|III adC]] Nela explícase que "魚謂之鮨 肉謂之醢", traducido como "aqueles feitos con peixe (son chamados) 鮨, aqueles feitos con carne (son chamados) 醢". O 醢 é un [[mollo]] feito de [[porco]] picado e o 鮨 é un mollo feito de peixe picado. Crese que o carácter 鮨 debe ter unha orixe máis temperá no entando que o carácter 鮨 non está vencellado co [[arroz]].
 
▲Cinco séculos despois, no [[século II]], outro carácter comezou a ser empregado para referirse ao ''sushi'' 鮓, aparecendo noutro dicionario chinés que dicía: "鮓滓也 以塩米醸之加葅 熟而食之也", traducido como "鮓滓 é unha comida onde o peixe é sazonado con arroz e [[cloruro de sodio|sal]] e que se come cando está listo". Esta comida crese que é semellante ao ''narezushi'' ou ao ''funazushi'', no que o peixe fermenta durante longo tempo xunto co arroz e cómese tras separalo do arroz.
 
No [[século III]], o significado dos dous caracteres confundiuse e durante un tempo cando os dous caracteres foron implantados no Xapón, os mesmos chineses non eran quen de diferencialos. Os chineses deixaron de empregar o arroz como parte do proceso de fermentación e deixaron de comer peixe adobado. Durante a [[dinastía Ming]], tanto 鮨 como 鮓 desapareceron da [[gastronomía de China]].
 
== Como comer o ''sushi''suxi ==
Os elementos básicos no intre de consumir sushisuxi son: un prato, ''hashi'' (ou paíñospauciños de madeira), ''[[hashioki]]'' (ou pousa-paus), [[wasabi]] e ''gari'' (ou [[xenxibre]] curtido).
 
* Os xaponeses aconsellan comelo con [[pau|paíños]] ou cubertos de madeira, ou directamente coa man; mais cómpre evitar o uso de utensilios metálicos como [[garfo]]s, [[culler]]es ou pinzas, xa que os mesmos alterarían o sabor da comida.
* Para comezar baléirase unha cantidade de [[soia|salsa de soia]] nunha pequena [[cunca]]. Logo tómase un pouco de wasabi cun paíño e dilúese na salsa de soia.
* Despois tómase unha peza de ''sushi''suxi cos paíñospaus e mergúllase dentro dado salsa[[mollo de soia]] lixeiramente, mais sen mollalo polopola ladobanda do arroz, para non descompoñer a peza.
* Levar a peza completa á boca e comela dunha vez.
* Cando non se estean empregando os paus, déixanse sobre o ''[[hashioki|hashi-oki]]'' ou sobre o prato.
Liña 34 ⟶ 35:
 
== Presentación ==
[[Ficheiro:Sushi DSC02005.JPG|225px|miniatura|dereita|Preparación do sushisuxi nun ''sushi bar'', xunto co ''kaitenzushi'' movendo os pratos]]
Existen [[restaurante]]s especializados en sushisuxi chamados ''[[Transportador de banda para sushi|kaiten zushi]]'' (回転寿司, ''tren de sushisuxi'' ou ''cinta transporadora de sushisuxi''), transportan o sushi ao longo dunha barra, sendo este o xeito máis corrente de amosar este prato, tanto no Occidente coma no Xapón; os clientes van tomando os pratos como desexen. Cada prato da barra está codificado con cores e cada cor denota o prezo do ''sushi''suxi; ao final, cando se paga, a conta realízase con base na cantidade total de pratos que o cliente tome.
 
No Xapón tradicionalmente adoita preferirse comer no intre da preparación. Sérvese o ''sushi''suxi en pratos de madeira ou [[laca]] de estilo [[minimalismo|minimalista]] xaponés, xeométricos e cun ou dous tons de cores, mantendo a estética da gastronomía xaponesa. Moitos restaurantes pequenos de ''sushi''suxi actualmente non usan pratos, o sushi é inxerido directamente do mostrador de madeira, tomándoo coa man.
 
Tamén o ''sushi''suxi é apto como comida de [[picnic]]; é frecuente que os restaurantes especializados preparen ''caixas [[bentō]]'' (''shōkadō bentō'', 松花堂弁当) para levar.
 
== Utensilios para preparar ==
[[Ficheiro:MakisuMats.Japan.jpg|150px|miniatura|[[Makisu]]]]
[[Ficheiro:Makiyakinabe.Pan.jpg|miniatura|150px|dereita|Makiyakinabe]]
Para preparar o sushisuxi, independente do estilo, necesítanse varios [[utensilio de cociña|utensilios de cociña]] xaponeses:
 
;''[[Fukin]]'' (布巾): [[trapo]] de cociña.
;''[[Hangiri]]'' (半切): [[odre]] de madeira de [[ciprés]] para arrefriar o arroz.
;''[[Hocho]]'' (包丁): [[coitelo]] de cociña especial para cortar o ''sushi''suxi e filetear o peixe.
;''[[Makisu]]'' (巻き簀): [[esteira]] de [[bambú]].
;''[[Ryoribashi]]'' (料理箸): [[pau|paíñospauciños]] de cociña.
;''[[Shamoji]]'' (しゃもじ): paleta de madeira para o arroz.
;''[[Makiyakinabe]]'' (巻き焼き鍋 o まきやきなべ) ou ''tamagoyakiki'' (玉子焼き器 o たまごやきき): [[tixola]] de [[tamagoyaki]] rectangular ou cadrada (depende do estilo).
Liña 59 ⟶ 60:
* [[Maki]]zushi
* Inarizushi
* Chirashizushi - É sushisuxi caseiro.
* Oshizushi
* Narezushi
Liña 68 ⟶ 69:
{{Commons|Sushi}}
<gallery>
Ficheiro:Sushi1.jpg|sushisuxi
Ficheiro:Sushi and Maki Feast.jpg|sushisuxi
Ficheiro:Sushi DSC02005.JPG|PreparandoA sushipreparar suxi
</gallery>
 
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Suxi»