Ariq Böke: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
mSen resumo de edición
m Bot: Engado {{Control de autoridades}}; cambios estética
Liña 8:
=== Gran Khan ===
[[Ficheiro:Arik_Buka_defeats_Alghu-Rashid_al'Din_Jami_al_Tavarikhs-large.jpg|thumb|308x308px|Arik Buka derrota Alghu-Rashid al'Din, Jami al Tavarikh<ref><cite class="citation web" contenteditable="false">Miskin (1596). </cite></ref>]]
Cando a Khan [[Ögödei|Ögedei]] morreu, a loita polo poder entrou en erupción, co liderado pasado ao fillo de Ögedei, Güyük en 1246, aínda que este morreu só dous anos máis tarde, en 1248. Despois doutra loita, os fillos de Tolui, o irmán de Ögedei, tomaron o poder. O primeiro foi Möngke, quen procedeu, con Kublai, a conquistar China do Sur e a dinastía Song do sur. O seu irmán Hulagu liderou o avance Mongol cara ao oeste, conquistando Bagdad e chegando ata [[Siria]] e [[Palestina|Palestina.]] Durante este tempo, todos os asuntos domésticos do imperio ficaron baixo o control do seu irmán Ariq Böke.
[[Ficheiro:Signature_of_Ariq_Böke.png|left|thumb|132x132px|''Ariq Böke'' na grafía tradicional mongol]]
Cando Möngke morreu en 1259, Ariq Böke foi elixido Khan en ausencia dos seus irmáns, e tivo o apoio da maioría dos ministros e familias poderosas da capital de Karakorum, como a familia Möngke e outros príncipes da familia de Ouro xunto con outras forzas da capital de Karakorum, incluíndo as escoltas reais Torguud  e as elites da Horda Branca, así como os oirates, que eran aliedos del tan pois que un dos líderes oirate estaba casado coa súa filla. Con todo, cando Kublai e Hulagu recibiron a noticia da morte de Möngke, abortaron as súas batallas para regresar á capital a decidir o asunto da sucesión. En maio de 1260, Kublai foi elixido Khan polos seus propios seguidores, para rivalizar co reclamación de Ariq Böke. Así comezou unha guerra civil entre os irmáns polo liderado do Imperio. Por exemplo, cando o Khanato Chagatai necesitou un novo líder, Kublai tentou enviar Abishqa, quen era leal a el. Mais Ariq Böke capturou Abishqa e finalmente matouno, e no seu lugar puixo o seu propio aliado Alghu. Ariq Böke ordenou a Alghu defender a área de ambas as forzas de Hulagu, e a posíbel presenza de [[Berke]] da Horda Dourada. Mais Alghu desertou deixando Ariq Böke, mentres Kaidu ficou leal. Alghu e Ariq Böke pronto entraron en conflito directo, e finalmente Ariq Böke forzouno a fuxir cara ao oeste.
 
=== Rendición ===
Finalmente, como a guerra continuaba entre Ariq Böke e o seu irmán Kublai, as forzas de Ariq Böke debilitáronse. Kublai tiña poderosas tropas de cabalaría mongois, continxentes [[alanos]] e turcos e unha numerosa infantería chinesa e goryeo. O seguidor de Kublai, Kadan, un fillo de [[Ögödei|Ögedei]], esmagou as forzas de Ariq Böke baixo o xeneral Alandar, e Ariq Böke perdeu dúas veces o control da capital de Karakorum. Kublai tamén bloqueou todo o comercio cara a Mongolia desde China do Norte, para cortar a súa subministración de alimentos. Ariq Böke finalmente entregouse a Kublai en 1263. Foi encarcerado por Kublai e morreu misteriosamente uns cantos anos após a súa rendición, o que produciu rumores que fora envelenado.[2]
 
== Legado ==
[[Ficheiro:Ariqboketamgha.png|thumb|Temgha de Ariq Böke.]]
Segundo o erudito David Morgan, "Ariq Böke pode ser visto como representante dunha influente escola de pensado entre o mongois, á cal opúxose Kublai coas súas accións e actitudes após 1260. Algún mongois sentían que había un perigoso corremento cara a suavidade, tipificada naqueles como Kublai que pensaban que había algo que dicir da civilización sedentaria e do xeito chinés de vida. Na opinión tradicionalista, o centro mongol debía ficar en Mongolia, e a vida nómade mongol debía ser preservada sen contaminación. China soamente debía ser explotada.
 
Ariq Böke veu a ser considerado como o líder desta facción."<ref>Morgan 2007, pp.104–105</ref> Este legado foi continuado por Kaidu (Khaidu). A pesar de que Ariq Böke perdeu poder, algúns do seu descendentes máis tarde converteronse en figuras importantes no ilkanato e na dinastía Yuan do norte, pois a liñaxe tanto do Ilkhan Arpa Ke'un como de Yesüder pode remontarse até Ariq Böke.
Liña 33:
* John Man ''Kublai Khan''
* H. H. Howorth ''History of the Mongols Part II''.
{{Control de autoridades}}
 
[[Categoría:Finados en 1266]]
[[Categoría:Personalidades do Imperio Mongol]]